Oι άφθες είναι μια συχνή πάθηση στην στοματική κοιλότητα, που ενδέχεται να επιφέρει ταλαιπωρία για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όπως μας εξηγεί η κ. Βασιλική Σταματάκη, χειρουργός οδοντίατρος DDS, Αισθητικής, Επανορθωτικής και Αθλητικής Οδοντιατρικής, οι άφθες εμφανίζονται σε άτομα όλων των ηλικιών και έχουν τη μορφή μικρών ή μεγάλων ελκών, με λευκοκίτρινο πυθμένα, που περιβάλλεται από ερυθρό δακτύλιο (ερυθρή άλω).
Συνήθως εμφανίζονται μονήρεις, αλλά μπορεί να εμφανιστούν και πολλές μαζί. Τα σημεία στα οποία εντοπίζονται είναι συνήθως τα χείλη, η γλώσσα, οι παρειές και η μαλακή υπερώα.
Η συνήθης φράση ότι “προέρχονται από μόλυνση”, δεν ισχύει. Η αλήθεια είναι, ότι οι άφθες είναι αγνώστου αιτιολογίας. Υπάρχουν όμως κάποιοι προδιαθεσικοί παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή τους. Προδιαθεσικοί παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί είναι το stress, οι αλλεργίες, οι ορμονικές διαταραχές, διάφορα βακτηρίδια και ιοί, η έλλειψη βιταμίνης B12 ή σιδήρου, πιθανοί τραυματισμοί στη στοματική κοιλότητα, αλλά και η γενετική προδιάθεση.
Οι άφθες δεν είναι μεταδοτικές, δηλαδή κάποιο άτομο που νοσεί δεν μπορεί να “κολλήσει” κάποιο άλλο άτομο, όχι μόνο μέσω του σάλιου και του φιλιού αλλά και με κανέναν άλλο τρόπο.
Είναι συνήθως επώδυνες κατά την επαφή με τη γλώσσα ή κατά την μάσηση. Ιδιαίτερα όταν εμφανίζονται στη μαλακή υπερώα, ενδέχεται να δυσκολέψουν πολύ την κατάποση, γεγονός που πολλές φορές θορυβεί τον ασθενή, ο οποίος δεν γνωρίζει τι ακριβώς του συμβαίνει.
Το χρονικό διάστημα που διαρκούν είναι συνήθως 7-14 ημέρες, αλλά κάποιες φορές μπορεί να υφίστανται ακόμη και για 6 εβδομάδες. Η υποτροπή είναι ένα γεγονός αρκετά συνηθισμένο. Στο πλείστο των περιπτώσεων η υποτροπή συμβαίνει σε διάστημα 1-3 μηνών. Κατά κανόνα οι άφθες επουλώνονται μόνες τους, χωρίς να αφήσουν ουλή, αλλά σε περιπτώσεις συχνών υποτροπών στην ίδια θέση, μπορεί να αφήσουν μια ουλώδη ατροφία.
Ο οδοντίατρος μπορεί να συστήσει κάποιο κορτικοστεροειδές με τη μορφή αλοιφής, που ευνοεί την επούλωση. Στοματοπλύματα με αντιβιοτικά ή γενική χορήγηση αντιβιοτικών αντενδείκνυνται. Σε πολλαπλές ή πολύ επώδυνες άφθες, η αντιμετώπιση γίνεται με lazer. H οπτική δέσμη του lazer πέφτει πάνω στην άφθα, εξαχνώνει και εξαφανίζει το επώδυνο μέρος της βλάβης. Έτσι σε διάστημα μιας – δυο ημερών υπάρχει πλήρης επούλωση.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η επίσκεψη στον οδοντίατρο, είναι η μόνη επιλογή για να τεθεί η διάγνωση, αφού και άλλες ασθένειες, όπως ο έρπης για παράδειγμα, ενδέχεται να δώσουν παρόμοια συμπτώματα, αλλά χρήζουν διαφορετικής αντιμετώπισης.