Σχεδόν ένα εκατομμύριο Ελληνες κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με δυσάρεστες εκπλήξεις, που αφορούν είτε την περικοπή της σύνταξής τους είτε την καταβολή επιπλέον ασφαλιστικών εισφορών, εξαιτίας των ασαφειών του νόμου Κατρούγκαλου που αφορά όσους με οιονδήποτε τρόπο έχουν κάποια ενασχόληση με αγροτικές δραστηριότητες ή δηλώνουν αγροτικό εισόδημα. Φως στα θολά σημεία του νόμου, αλλά και των εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί έως πρότινος, αναμένεται να ρίξει νέα εγκύκλιος που καταρτίζουν στο υπουργείο Εργασίας, ύστερα από έντονες αντιδράσεις.
Αναλυτικά, ο νόμος 4387/2016 προβλέπει ρητά ότι όσοι νέοι (κατέθεσαν αίτηση συνταξιοδότησης από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά) συνταξιούχοι εργάζονται, θα υποστούν περικοπή της σύνταξης κατά 60%. Η διάταξη προκάλεσε ισχυρές ενστάσεις κυρίως στους κόλπους των αγροτών, οι οποίοι βρέθηκαν μπροστά στο δίλημμα είτε να διακόψουν την ενασχόλησή τους με τις αγροτικές δραστηριότητες και να χάσουν παράλληλα τις επιδοτήσεις είτε να συνεχίσουν ως αγρότες και να λάβουν την, ούτως ή άλλως, χαμηλή σύνταξη του ΟΓΑ μειωμένη κατά 60%.
Βέβαια, μπροστά στην ίδια κατάσταση βρίσκονται και πολίτες με περιστασιακές εκμεταλλεύσεις χωρίς διάθεση βιοπορισμού, οι οποίοι μάλιστα –εφόσον δεν διευκρινιστεί το θέμα με εγκύκλιο από το υπουργείο Εργασίας– θα πρέπει να καταβάλουν και εισφορές για τα εισοδήματα που δηλώνουν στην εφορία.
Τις προηγούμενες ημέρες, με εγκύκλιό του, το υπουργείο Εργασίας έδωσε μια μικρή ανάσα μόνο για τους αγρότες που είναι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι όσοι συνταξιοδοτούνται από 1ης Ιανουαρίου 2017 έως και 31 Δεκεμβρίου του 2024 και ασκούν αγροτική επαγγελματική δραστηριότητα, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το σύνολο της σύνταξής τους. Με άλλα λόγια, οι κατ’ επάγγελμα αγρότες που είναι ήδη συνταξιούχοι ή θα συνταξιοδοτηθούν μέχρι 31/12/2024 μπορούν κανονικά να επιδίδονται σε αγροτικές ενασχολήσεις και να διεκδικούν τις εκάστοτε επιδοτήσεις, ανεπηρέαστοι από την απειλή της μειωμένης κατά 60% σύνταξης. Ανεπηρέαστοι πιθανότατα θα παραμείνουν και οι παλαιοί συνταξιούχοι όλων των άλλων Ταμείων που θα συνεχίσουν να δηλώνουν αγροτικά εισοδήματα, εφόσον κάτι τέτοιο διευκρινιστεί από το υπουργείο Εργασίας, με εγκύκλιο που απαιτείται και αναμένεται να εκδοθεί.
Η μείωση θα ισχύει για όσους κατ’ επάγγελμα αγρότες συνταξιοδοτηθούν από το 2025 και μετά. Αλλά και για όσους συνταξιοδοτηθούν από τις 13/5/2016 και μετά, προέρχονται από άλλα Ταμεία πλην ΟΓΑ και συνεχίσουν, ακόμη και περιστασιακά, να ασκούν αγροτική δραστηριότητα.
Ειδικοί εκτιμούν ότι «κλειδί» στην εγκύκλιο που αναμένεται να εκδοθεί για να ρίξει φως σε όλα τα θολά σημεία είναι η εξαίρεση όσων έχουν μικρές εκμεταλλεύσεις από τις οποίες δηλώνουν περιστασιακά, χωρίς μόνιμο και βιοποριστικό χαρακτήρα, κάποιο εισόδημα.
Μάλιστα, παράλληλα με τις διευκρινίσεις για τις συντάξεις, απαιτείται να ξεκαθαριστεί και το ποια από τα παραπάνω πρόσωπα θα απαλλάσσονται από την υποχρεωτική καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπέρ ΕΦΚΑ για το αγροτικό τους εισόδημα. Με εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας που εκδόθηκε τον Μάρτιο και αφορά τις εισφορές των αγροτών του πρώην ΟΓΑ, καταργείται η διάταξη του άρθρου 34 του Ν.1140/1981, σύμφωνα με την οποία πρόσωπα άμεσα ασφαλισμένα ή λαμβάνοντα σύνταξη από το Δημόσιο ή άλλο φορέα κύριας ασφάλισης, ελληνικό ή ξένο, δεν είχαν υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΓΑ και κατά συνέπεια δεν κατέβαλαν εισφορές γι’ αυτό. Συνεπώς, από 1/1/2017 τα πρόσωπα αυτά έχουν υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Να σημειωθεί εδώ ότι στο σύνολό τους οι αγρότες θα βρεθούν από το 2018 αντιμέτωποι με νέες αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές τους, εξαιτίας τόσο της αλλαγής της βάσης υπολογισμού όσο και της σταδιακής αύξησης του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών, ώστε να φθάσει στο 20% του εισοδήματός τους. Ειδικά για την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών, επί του φορολογητέου εισοδήματος του προηγουμένου έτους, χωρίς την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί την προηγούμενη χρονιά, μόνο κατά το πρώτο έτος θα εφαρμοστεί έκπτωση 15%.