Ο Μορφωτικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος Γάβρου «Ο Βράχος» ιδρύθηκε το 1981 και αριθμεί σήμερα περίπου 60 μέλη. Ο Σύλλογος όμως θεωρεί μέλη του όλη τη νεολαία του χωριού.
Το έβλημα του Συλλόγου είναι μια ελληνική σημαία που πάνω της φέρει έναν βράχο.
Η ιδέα για την ίδρυση του Συλλόγου ανήκει σε μια ομάδα νέων εκείνης της εποχής που σκοπό είχαν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη του χωριού τους και κυρίως να συμβάλλουν στη διατήρηση των ηθών και των εθίμων του τόπου τους.
Στην πολύχρονη πορεία του ο Σύλλογος σημείωσε πλούσια δράση σε εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα.
«Ο Βράχος» είναι ένα ζωντανό κύτταρο που έχει καταφέρει να συσπειρώσει γύρω του όλη τη νεολαία του χωριού και να εμφυσήσει στους νέους την αγάπη για την παράδοση και τον λαϊκό μας πολιτισμό.
Συμμετέχει μαζί με άλλους Συλλόγους της περιοχής των Χασίων στην Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων της Δημοτικής Ενότητας Χασίων, στόχος της οποίας είναι να προσφέρει σ’ αυτόν τον τόπο μέσα από εκδηλώσεις που αφορούν στην παράδοση και στον πολιτισμό.
Πρόεδροι του Συλλόγου διετέλεσαν οι: Ευάγγελος Λάϊος, Γεώργιος Γκούγκλας, Ιωάννης Γκούγκλας, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Ιωάννης Ξάνθης.
Τα ηνία του Συλλόγου κρατούν τα τελευταία χρόνια τα έμπειρα χέρια του κ. Χαράλαμπου Ζούζουλα. Οι εκλογές γίνονται κάθε δύο χρόνια και οι επόμενες έχουν οριστεί για το Πάσχα του 2016.
Στην προσωπικότητα του Χαράλαμπου Ζούζουλα ενυπάρχουν το ταλέντο, η ευαισθησία και η αγάπη για την παράδοση. Δεδομένα τα οποία αξιοποιεί δεόντως τόσο ως άνθρωπος, όσο και ως Πρόεδρος ενός Συλλόγου.
Αποδεδειγμένα είναι ένας οξύς παρατηρητής των πολιτιστικών πραγμάτων της περιοχής μας. Αφήνει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας, δίνοντας έντονα το στίγμα της παρουσίας του.
Έχει την ικανότητα να εμπλέκει ανθρώπους σε ένα δημιουργικό παίγνιο, πάντα σε σχέση με τα ήθη και τα έθιμα. Με το ξεχωριστό ύφος του κατορθώνει να συνδυάζει την απλότητα με το πνευματώδες χιούμορ, που αρκετές φορές φτάνει μέχρι την τρυφερή συγκίνηση.
Αναμφίβολα, σε ό,τι τον αφορά θα πράξει αυτό που πράττει πάντα, με καθαρή συνείδηση και αγάπη: θα δώσει τον εαυτό του, καθόσον γνωρίζει αλλά και πιστεύει ότι κάθε εκδήλωση που έχει σχέση με την παράδοσή μας είναι μια πράξη αγάπης.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Μετά από μια πλούσια πορεία στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας γενικά και της περιοχής των Χασίων ειδικότερα, με μεγάλες επιτυχίες, καινοτόμες ιδέες και συνεργασίες, ποια στιγμή νοσταλγείτε ή ξεχωρίζετε περισσότερο, κύριε Ζούζουλα;
Οι στιγμές που ξεχωρίζουν στα πολιτιστικά δρώμενα είναι πολλές, διότι είναι πολλές οι δράσεις. Θα σας αναφέρω κάποιες ενδεικτικά, κυρία Δούλη.
Σε ηλικία 20 ετών, που έπρεπε να πάω φαντάρος, έπρεπε την Πρωτοχρονιά όπως ήταν το έθιμο στα Ρογκατζάρια να γίνω Αλής. Επειδή ήμουν φοιτητής, δεν θα πήγαινα φαντάρος με αυτή τη σειρά, αλλά όταν τελείωνε η αναβολή μου λόγω σπουδών. Έτσι, δημιουργήθηκε θέμα με τα άλλα παιδιά του χωριού και… ήρθαμε στα χέρια. Τελικά, επικράτησαν οι ψυχραιμότεροι και με δικαίωσαν, διότι ήξερα τα τραγούδια και το έθιμο όπως ήταν ακριβώς, μια που συμμετείχα από 5 χρόνων. Και μάλιστα, αργότερα κάποιοι μου αναγνώρισαν ότι αν εγώ δεν έδειχνα το ανάλογο ενδιαφέρον τότε, το έθιμο θα είχε σταματήσει όπως στα άλλα χωριά.
Καλές στιγμές επίσης ήταν το 1ο Αντάμωμα Χασιωτών, όταν ήμουν Αντιδήμαρχος, με σύμμαχο τον Δήμαρχο Αθανάσιο Πύργο.
Χαρακτηριστική στιγμή ήταν στο 7ο Αντάμωμα, όταν ήταν Δήμαρχος ο Φώτης Σδόνας. Δεν με είχε καλέσει να βοηθήσω καθόλου σ’ αυτή την διοργάνωση. Μόλις λοιπόν τέλειωσε η εκκλησία, μαζεύτηκε ο κόσμος στο κιόσκι και περίμενε. Τι περίμενε δεν ήξερε κανείς. Γελούσε όλος ο κόσμος! Επειδή δεν δεχόμουν να γελοιοποιηθεί έτσι ένας θεσμός, αντέδρασα.
Είχα στολές στο αυτοκίνητο, φώναξα τα παιδιά από το χωριό και παρουσιάστηκε αυθόρμητα ένα πρόγραμμα.
Ξεχωριστή στιγμή ήταν και ο διαγωνισμός φλογέρας στον Άι-Γιάννη στην Ασπροκκλησιά με συμμετέχοντες που τώρα δεν υπάρχουν πια στη ζωή.
Επίσης, καλή στιγμή ήταν στο Αντάμωμα με την Εκπομπή «Κυριακή στο Χωριό» της ΕΡΤ 3. Όπως και η αναπαράσταση της μάχης της Μερίτσας.
Αν θέλεις να μολογάω ολόκληρες μέρες και νύχτες θα γράφεις…
Είστε ένας άνθρωπος που η παράδοση ρέει στο αίμα σας και ξεχειλίζει απ’ όλο σας το είναι. Πόσο σημαντικό είναι στις μέρες μας να διατηρούμε την παράδοση, να τραγουδάμε, να μιλάμε, να υπερασπιζόμαστε την ταυτότητά μας ως λαός;
Το πόσο σημαντική είναι στις μέρες μας η παράδοση φαίνεται σε καθημερινή βάση. Η παροιμία λέει: «Λαός που δεν γνωρίζει το παρελθόν, δεν έχει μέλλον». Και αποδεικνύεται καθημερινά.
Όχι μόνον στον πολιτισμό μας, αλλά ανάγεται και στην οικονομία μας. Όταν οι διάφοροι βάρβαροι, όπως λέει η ιστορία ανά τους αιώνες, ήθελαν να κυριεύσουν την Ελλάδα, παρόλο που ήταν ισχυρότεροι δεν τα κατάφεραν (Τούρκοι-Γερμανοί).
Θα τα καταφέρουν όμως τώρα. Με την πλάγια οδό. Κατόρθωσαν να εισβάλουν στα σπίτια μας με την τηλεόραση και να προπαγανδίσουν τα παιδιά μας με κάθε τι ξενόφερτο αμφιβόλου αξίας, δημιουργώντας πρότυπα, όπως η βία, το σεξ, το γυμνό και οτιδήποτε χαζό. Τα παίρνουν τα παιδιά μας και τα κάνουν σημαία. Και μετά λέμε τι φταίει.
Αφήσαμε τα παραμύθια της γιαγιάς στο νυχτέρι, αφήσαμε το τραγούδι με το στόμα και τον χορό, αφήσαμε τον σεβασμό στον μεγαλύτερο.
Στην οικονομία, για παράδειγμα, προβάλλουν οι μεγάλες πολυεθνικές προϊόντα αμφιβόλου αξίας κι εμείς τρέχουμε να τα αγοράσουμε, χωρίς να ενδιαφερθούμε αν είναι Ελληνικά και τι ποιότητα έχουν… Θα αναπτύξω ολόκληρη θεωρία αν συνεχίσω πάνω στην οικονομία.
Ποιοι το αποφασίσατε και για ποιους σκοπούς ιδρύσατε τον Μορφωτικό και Εκπολιτιστικό Σύλλογο Γάβρου «Ο Βράχος»;
Το 1980-81 ήμασταν πολλά παιδιά στο Γυμνάσιο και κάποιοι είχαν αποφοιτήσει. Μαζευτήκαμε ένα βράδυ στο μαγαζί του Πανάρα και ανοίξαμε το θέμα για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε καλύτερα το χωριό και κυρίως να συμβάλλουμε στη διάσωση των ηθών και των εθίμων.
Πόσο σημαντικό είναι για ένα χωριό να έχει τον δικό του Πολιτιστικό Σύλλογο, κύριε Ζούζουλα;
Με τα σημερινά δεδομένα, ο Σύλλογος είναι το άλφα και το ωμέγα για κάθε χωριό. Είναι το μόνο ζωντανό κύτταρο του κάθε χωριού. Οι Σύλλογοι είναι οι φορείς που δίνουν ζωντάνια στα χωριά, δεδομένου ότι ο «Καποδίστριας» πριν και ο «Καλλικράτης» τώρα έχουν δημιουργήσει Δήμους «τέρατα», που είναι δύσκολο να δώσει ζωή ο κάθε Δήμαρχος. Βέβαια, ο τοπικός πρόεδρος προσπαθεί να κάνει κάποια πράγματα, αλλά δυσκολεύεται, διότι δεν έχει τη βοήθεια που πρέπει από την κεντρική εξουσία.
Στη Δημοτική Ενότητα των Χασίων έχετε συγκροτήσει την Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων μαζί με 10 προέδρους Συλλόγων. Τι καλό μπορεί να προκύψει από αυτόν τον φορέα;
Στη Δημοτική Ενότητα Χασίων πράγματι δημιουργήσαμε μια άτυπη κίνηση. Καθιερώσαμε κάθε μήνα να συγκεντρωνόμαστε οι Πρόεδροι κυρίως, σε διαφορετικό χωριό κάθε φορά και να κουβεντιάζουμε τα διάφορα προβλήματα που προκύπτουν. Εκεί αποφασίσαμε να κάνουμε κάποιες εκδηλώσεις από κοινού. Θα βγουν βέβαια ανακοινώσεις όταν έρθει η ώρα. Σκοπός αυτής της κίνησης είναι να εργαστούμε σκληρά για την παράδοση και τον πολιτισμό μας, και να διαθέσουμε την αγάπη για τον τόπο μας, προσφέροντας με μεράκι ο καθένας ό,τι μπορεί από το δικό του μετερίζι.
Πώς βλέπετε τη δημιουργία ενός Παγκαλαμπακιώτικου Πολιτιστικού φορέα που έχει προταθεί στη νέα δημοτική Αρχή;
Κυρία Δούλη, η δημιουργία ενός Παγκαλαμπακιώτικου φορέα είναι μια καλή κίνηση. Ο φορέας απαιτεί δράση. Και άτυπος φορέας να υπάρχει, αν έχει δράση φτάνει και περισσεύει. Εξάλλου, από φορείς χορτάσαμε.
Οι εποχές έχουν αλλάξει, οι ξενόφερτες ιδέες έχουν εισβάλλει στην καθημερινότητα μας και επηρεάζουν συνεχώς τους νέους ανθρώπους. Θεωρείτε ότι είναι δυσκολότερο να διατηρήσουμε σήμερα την παράδοση μας, τα ήθη και τα έθιμά μας σε σχέση με άλλες εποχές;
Όπως σας ανέφερα και παραπάνω ο «εχθρός» μπήκε από το παράθυρο, και εννοώ την τηλεόραση. Δεν μπορούμε να τον εξοντώσουμε, ούτε να αλλάξουμε πολλά πράγματα. Όμως, δεν πρέπει να παραδοθούμε. Πρέπει να παλέψουμε μέσα από τους Συλλόγους, για να κρατήσουμε τα παιδιά μας κοντά στην οικογένεια, στα ήθη, στα έθιμα και στον πολιτισμό μας. Ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του. Οι Σύλλογοι κάνουν μεγάλο αγώνα, σε χρόνο και χρήμα και σε φασαρίες. Περιμένουν μόνον ένα ευχαριστώ και ένα μπράβο, τίποτα άλλο.
Πόσο δύσκολο είναι να συμμετέχει κάποιος σε παραδοσιακά δρώμενα, αν δεν έχει βιώσει τέτοιες καταστάσεις ή δεν έχει την ανάλογη ευαισθησία. Υπάρχουν νέοι άνθρωποι, που διψούν για την παράδοση;
Είναι πολύ δύσκολο να συμμετέχει κάποιος σε παραδοσιακά δρώμενα, αν δεν έχει βιώματα όπως εγώ και πολλοί ακόμη στην ηλικία μου. Η νεολαία έχει δίκιο όταν δεν συμμετέχει. Όμως, στο χέρι μας είναι να κάνουμε αναβιώσεις και δράσεις, για να αποκτήσουν βιώματα οι νέοι μας και να συνεχίσουν με τη σειρά τους την παράδοση. Ξέρετε, κυρία Δούλη, γιατί στο Γάβρο δεν σταμάτησαν ποτέ τα Ρογκατζάρια; Επειδή συμμετείχαν όλα τα παιδιά από 6-7 χρόνων και πάνω. Θλίβομαι όταν οι γονείς που έφυγαν από το χωριό δεν φέρνουν τα παιδιά τους να ξεδώσουν, να ξεσκάσουν και να φύγουν κάποιες στιγμές από την τηλεόραση και τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός της κατάθλιψης, της νευρικότητας, της τεμπελιάς, του ανταγωνισμού των παιδιών μας.
Τι είναι αυτό που ανακαλύπτει κάποιος μέσα από τη συμμετοχή του σε παραδοσιακά δρώμενα;
Τα παραδοσιακά δρώμενα δεν υστερούν σε δράση, ενέργεια, ακονισμό του μυαλού από τα άλλα σύγχρονα παιγνίδια. Θα αναφέρω τα παιγνίδια, για να δείτε ότι κάνοντας ο ίδιος παραδοσιακά παιγνίδια (σβούρες, τσιλίκες, τουφέκια), δημιουργείς και διασκεδάζεις παράλληλα. Οι γυναίκες στον «Κλήδονα» διασκεδάζουν πολύ. Θα σας αναφέρω έναν παραδοσιακό γάμο που έγινε πραγματικά όταν ήμουν 7 χρόνων και θυμάμαι τα πάντα. Δεν περιγράφεται η διασκέδαση που εκάναν οι παππούδες μας και τα τραγούδια που έλεγαν τότε.
Πόσο σας «γεμίζει» και σας ικανοποιεί που τα παιδιά σας βαδίζουν στα χνάρια σας και είναι στο πλευρό σας;
«Με όποιον κοιμηθείς, τέτοιος θα ξημερώσεις». Παρόλο που έλειπα πολλά χρόνια από το σπίτι λόγω δουλειάς, δεν άφησα ποτέ τα παιδιά μου στο έλεος της τηλεόρασης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι, όταν η κόρη μου δεν ήθελε να πάει σε Ωδείο, διότι ντρεπόταν επειδή είχαμε φύγει τότε από το χωριό. Πήγα κι εγώ στο Ωδείο για τρία χρόνια και καθόμασταν στο ίδιο θρανίο. Αυτή μάθαινε βιολί (σήμερα καθηγήτρια βιολιού) κι εγώ κλαρίνο.
Είναι πολύ σημαντικό να βλέπουμε νέους ανθρώπους να ασχολούνται με τον πολιτισμό και την παράδοση. Πόσο δύσκολο είναι για έναν νέο να πάρει μια τέτοια απόφαση; Απαιτεί πολλές θυσίες;
Ανάλογα με την παρέα και τα κίνητρα που έχουν από τους φορείς, βλέπουμε και το ενδιαφέρον των παιδιών. Όμως, πολλά παιδιά είναι έξυπνα και καταλαβαίνουν ότι στα χορευτικά, για παράδειγμα, κάνεις κύκλο, δημιουργείς σχέσεις, πας εκδρομές, διασκεδάζεις. Όλα αυτά είναι από μόνα τους πολύ θετικά και αρκούν, για να ασχοληθεί κάποιος και σίγουρα δεν χρειάζονται θυσίες.
Παρατηρούμε, μέσα και από τις συνεντεύξεις που έχουμε με τους Προέδρους των Συλλόγων, μια στροφή των νέων στην παράδοση, μια μεγάλη προσπάθεια να στρέψουν όσο γίνεται περισσότερο κόσμο στις ρίζες μας. Εσείς, κύριε Ζούζουλα, στις εκδηλώσεις που παραβρίσκεστε βλέπετε μεγαλύτερη συμμετοχή των νέων σε σχέση με άλλες εποχές;
Ναι, αναμφισβήτητα υπάρχει μια στροφή προς την παράδοση, διότι εκεί είναι το γνήσιο και το αληθινό. Στην παράδοση βρίσκεται ο πραγματικός κόσμος. Με γεμίζει με δύναμη, όταν βλέπω τα καινούργια Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων να απαρτίζονται από νέα παιδιά. Και εμείς στον Σύλλογό μας έχουμε πολλούς νέους.
Έχετε διατελέσει στον πρώην Δήμο Χασίων Αντιδήμαρχος, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και Πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού, ενώ ήσασταν και υποψήφιος Δήμαρχος στον προ-Καποδιστριακό Δήμο. Τι γεύση σας άφησε η ενασχόλησή σας με τα κοινά; Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε ξανά;
Όλα αυτά τα χρόνια που συμμετείχα και συμμετέχω στα κοινά ήταν και είναι για μένα μεγάλη εμπειρία. Το έργο μου αναγνωρίζεται από πολλούς. Δεν είμαι αλεξιπτωτιστής να συμμετέχω μια φορά (λόγω κάποιου προσωπικού συμφέροντος) και μετά να εξαφανιστώ, όπως κάνουν κάποιοι. Η ενασχόλησηή μου με τα κοινά με γεμίζει. Θέλω και μπορώ να προσφέρω. Τα κοινά θέλουν δουλειά και όχι κουβέντες. Και δεν το κρύβω ότι αν μου δοθεί η ευκαιρία θα ασχοληθώ ξανά. «Ποτέ μη λες ποτέ».
Τι είναι αυτό που οραματίζεστε και που θέλετε να υλοποιήσετε, για να κρατήσετε το χωριό σας ζωντανό και τι είναι αυτό που έχει περισσότερη ανάγκη το χωριό του Γάβρου σήμερα, για να λύσει απλά καθημερινά προβλήματα, κύριε Ζούζουλα;
Ο Γάβρος έχει τις υποδομές. Επί θητείας μου έγιναν αρκετά έργα. Πριν λάβω μέρος σε εκλογές, δεν είχαμε νερό να πιούμε, και αυτό ήταν η αφορμή που έλαβα για πρώτη φορά μέρος σε εκλογές.
Η ύδρευση λύθηκε οριστικά, οι δρόμοι είναι σε ικανοποιητική κατάσταση. Έχουμε γήπεδο, πλατεία, Σχολείο, ποιλιτιστικές αίθουσες. Παρ’ όλα αυτά, το χωριό φθίνει. Η μεγαλύτερη αιτία είναι οι δουλειές. Δουλειές στον Γάβρο δεν μπορούν να ανοίξουν σε πολλούς τομείς. Ο Γεωργικοκτηνοτροφικός τομέας αποδίδει και κρατά λίγο κόσμο. Λίγες είναι οι μονάδες. Ευτυχώς, κάποιες τις έχουν νέοι. Αλλά η τάση είναι η φυγή. Να πάνε όμως πού; Η δουλειά των Γεωργοκτηνοτρόφων είναι παρεξηγημένη. Τα αγόρια με ζώα δυσκολεύονται να βρουν γυναίκα, ενώ έχουν και λεφτά και καλά παιδιά είναι. Οι γυναίκες θέλουν να ζήσουν από την Καλαμπάκα και κάτω, και ας πεινάνε. Εγώ δεν θα καθόμουνα ποτέ στα Τρίκαλα, αν έπαιρνα 500 ή 600 ευρώ το μήνα.
Είστε Πρόεδρος στο Δίκτυο Πολιτιστικών Φορέων περιοχής Μετεώρων, που συστάθηκε πριν από μερικά χρόνια και το τελευταίο διάστημα είναι σε αδράνεια. Βλέπετε να έχει μέλλον αυτός ο φορέας και τι μπορεί να προσφέρει;
Ο παραπάνω φορέας πολιτισμού στην Καλαμπάκα υπάρχει, για να συμμετέχουν όλοι οι φορείς. Το δίκτυο ξεκίνησε με τους πολιτιστικούς φορείς των Δήμων και με πολλούς Συλλόγους. Μόλις ιδρύθηκε, άλλαξε ο «Καποδίστριας» και ήρθε ο «Καλλικράτης». Επομένως, χρειάζονται γραφειοκρατικές κινήσεις, όπως Γενική συνέλευση, αλλαγή καταστατικού κ.λπ. Αν υπάρχει πεδίο δράσης, θα την ενεργοποιήσουμε πάλι εμείς οι ίδιοι, οι πρόεδροι των Συλλόγων. Ένα άτυπο δίκτυο είναι και οι δράσεις στον πρώην Δήμο Χασίων. Το μέλλον πάντα εξαρτάται από την όρεξη και τη διάθεση των μελών του δικτύου.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποιες από τις δράσεις του Συλλόγου και αν υπάρχουν κάποιες προγραμματισμένες εκδηλώσεις για το μέλλον;
Εμείς στο Γάβρο διατηρούμε τα Ρογκατζάρια την Πρωτοχρονιά, το «Κύριε ελέησον» τα Φώτα, τις εκδηλώσεις των Βαΐων και τον μεγάλο χορό στις 15 Αυγούστου μαζί με την ομάδα του Πανχασιακού. Επίσης, φέτος τις Απόκριες μοιράσαμε την καθιερωμένη φασολάδα, τραγουδήσαμε και χορέψαμε.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου:
Ζούζουλας Χαράλαμπος
Τζιλίνης Παναγιώτης
Παπαδόπουλος Γεώργιος
Γκαντέλας Ευθύμιος
Καρανάσιος Στέφανος
Καρανάσιος Αντώνιος
Καραδήμας Στάθης.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
