Ο ήλιος, όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές, είναι απαραίτητος για τη ζωή στη γη, όμως είναι υπεύθυνος για επικίνδυνες επιδράσεις στον άνθρωπο, οι οποίες είναι συσσωρευτικές και έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, λόγω της μείωσης του στρώματος του όζοντος.
Το δέρμα έχει δικούς του προστατευτικούς παράγοντες-μηχανισμούς για τις επιβλαβείς επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν από ερύθημα μέχρι φωτογήρανση, καρκίνο του δέρματος και διάφορες δερματικές και οργανικές παθήσεις.
Γι’ αυτό, η καθημερινή προστασία με πολλαπλούς τρόπους και η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο είναι τα καλύτερα μέτρα που πρέπει να γίνονται πράξη από τον καθένα μας.
Οι παράγοντες που προστατεύουν το δέρμα από τις ανεπιθύμητες και επιβλαβείς επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας είναι:
1. Πάχυνση της κερατίνης στιβάδας
Η UV ακτινοβολία αυξάνει την ταχύτητα διαίρεσης των κυττάρων της βασικής στιβάδας, τα οποία μετακινούνται προς την εξωτερική επιφάνεια προκαλώντας έτσι την πάχυνση της κερατίνης στιβάδας για περίπου 4-7 ημέρες μετά την έκθεση. Με την πάχυνση της κερατίνης στιβάδας αυξάνεται η απορρόφηση και η σκέδαση της προσπίπτουσας UV ηλιακής ακτινοβολίας και κατά συνέπεια μειώνονται οι βλάβες στα κατώτερα και πιο ευπαθή στρώματα του δέρματος.
2. Το μαύρισμα συχνά παρερμηνεύεται σαν σημάδι καλής υγείας
Τα μαύρισμα δεν είναι τίποτα άλλο από την αντίδραση του δέρματος στην επίθεση της ηλιακής ακτινοβολίας και συμβαίνει όταν οι uv ακτίνες εισχωρούν στο δέρμα και παράγουν την χρωστική ουσία μελανίνη. Η μελανίνη είναι ο καθοριστικός παράγοντας για το χρώμα του
ανθρωπίνου δέρματος.
Το μαύρισμα του δέρματος διακρίνεται σε τύπους ανάλογα με τον τρόπο που αναπτύσσεται:
– Το άμεσο μαύρισμα που προκαλείται από την uva ακτινοβολία και από μέρος της ορατής περιοχής. Φτάνει σε ένα μέγιστο μία ώρα μετά την έκθεση στην ακτινοβολία και αρχίζει να εξασθενεί μετά από 2-3 ώρες από την έκθεση.
– Το επιβραδυνόμενο μαύρισμα που προκαλείται από την ακτινοβολία των uvb περιοχών αρχίζει μια ώρα μετά την έκθεση στην ακτινοβολία και εξασθενεί γρήγορα 4-8 μετά την έκθεση.
– Το πραγματικό μαύρισμα που αρχίζει 2 μέρες μετά την έκθεση στον ήλιο και εξασθενεί σημαντικά μετά από 6 μήνες περίπου.
Οφείλεται στην επίδραση τόσο της uva όσο και της uvb.
3. Σχηματισμός ουρανικού οξέος
Το ουρανικό οξύ είναι συστατικό του ιδρώτα και με την εφίδρωση μεταφέρεται στην κερατίνη στιβάδα. Έτσι, όταν το δέρμα εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία, αυξάνεται η συγκέντρωση του, με αποτέλεσμα να απορροφάται μέρος αυτής και να προστατεύεται το δέρμα από το ερύθημα μέχρι να αναλάβει τη δράση της η σχηματιζόμενη μελανίνη.