Αυτές τις μέρες θα ακουστούν πολλά σχετικά με τη Μάχη της Μερίτσας λόγω της επετείου. Εγώ θα προσθέσω τη συμβολή των Καστρακινών. Δεν έλαβαν μέρος στη Μάχη καθεαυτήν. Τους λόγους τους γράφω σε ένα από τα βιβλία μου. Πλήρωσαν όμως με αίμα, δίχως ποτέ να αναφερθεί κάτι από γνωρίζοντες και μη, και θα εξηγήσω το πώς.
Όπως έχει γραφεί, μια ομάδα Ιταλών, η οποία βάδιζε ως εμπροσθοφυλακή της φάλαγγας που ενεπλάκη στη μάχη, πέρασε από την ενέδρα που είχαν στήσει οι Αντάρτες, χωρίς να χτυπηθεί. Ήταν σκόπιμη ενέργεια των Ανταρτών για να μην προδώσουν τις θέσεις τους. Δεν ήθελαν να προϊδεάσουν όλη τη δύναμη των Ιταλών για το τι έμελλε να συμβεί. Επίσης μια άλλη ομάδα Ιταλών, λιγότεροι από δέκα, κατόρθωσε να διαφύγει από το πεδίο της μάχης, αφού εγκατέλειψε τον οπλισμό της.
Όλους αυτούς τους βρίσκουμε στο Μουργκάνι. Εκεί σταμάτησαν, αισθάνθηκαν ασφαλείς, διότι υπήρχε το φυλάκιο της γέφυρας που ήταν καλά εξοπλισμένο. Στη θέση αυτή υπήρχαν πολλά ποιμνιοστάσια, μαντριά, Καστρακινών κτηνοτρόφων και είχαν συγκεντρωθεί οι τσοπάνηδες με τα κοπάδια τους. Οι Ιταλοί προσπάθησαν να αρπάξουν πρόβατα. Ό,τι δεν μπόρεσαν να κάνουν στη Μερίτσα δηλαδή.
Όταν εισέβαλαν στο κοπάδι οι Ιταλοί, δύο από τα παιδιά της παρέας, τσοπάνηδες, ο Δημ. Ακράτος και ο Δημοσθένης Μήλιος, όρμησαν με τις αγκλίτσες εναντίον των Ιταλών. Οι άλλοι Ιταλοί, για να προστατεύσουν τους συναδέλφους τους άρχισαν να πυροβολούν. Τώρα, κατά πάσα πιθανότητα, γνώριζαν το αποτέλεσμα της μάχης. Και όπως ειπώθηκε αργότερα, τους πέρασαν για Αντάρτες, τους βοσκούς.
Επί τόπου σκότωσαν τον δεκαεννιάχρονο Δημ. Ακράτο πυροβολώντας τον πισώπλατα. Πριν από τρεις-τέσσερις μέρες επικοινώνησα με μια ηλικιωμένη Καστρακινή, αδελφή ενός από τους έξι. Της ζήτησα να μου πει τι θυμάται από το φοβερό εκείνο συμβάν. Μου τόνισε ιδιαίτερα το «πισώπλατα». Ομολογώ ότι δεν μπόρεσα να διαβάσω το λόγο της!
Ο δεύτερος Καστρακινός, ο Δημοσθένης Μήλιος, τους ξέφυγε πηδώντας στην όχθη του ποταμού. Και πότε μέσα στο νερό, πότε έξω, απομακρύνθηκε από το σημείο. Αυτός ήταν τελικά από όλη την παρέα που σώθηκε και μας τα περιέγραψε. Τους άλλους τους συνέλαβαν, τους μετέφεραν στα Τρίκαλα και τους δίκασαν στο Στρατοδικείο. Τους καταδίκασαν σε θάνατο και τους εκτέλεσαν. Ήταν συνολικά έξι: Ακράτος Βασίλειος, Ακράτος Αντώνιος, Μήλιος Βασίλειος, Ντέλλας Αντώνιος, Ντέλλας Στάθης και φυσικά ο Δημ. Ακράτος που εκτελέστηκε επί τόπου. Όλοι τους σχεδόν παιδιά δεκαεννέα και είκοσι χρονών.
Το πιο τραγικό μέσα στην τραγικότητα του όλου συμβάντος είναι το εξής: Μεταξύ των έξι, οι τρεις που φέρουν το επώνυμο Ακράτος ήταν ο παππούς και τα δυο εγγόνια του! Ο παππούς και ο ένας εγγονός στήθηκαν μαζί μπροστά στο ίδιο εκτελεστικό απόσπασμα στα Τρίκαλα. Ο άλλος εγγονός είναι εκείνος που εκτελέστηκε άνανδρα στο Μουργκάνι.
Τα ονόματά τους τα περιέλαβαν στον κατάλογο των 38 (τριάντα οκτώ) εκτελεσθέντων Καστρακινών από τα στρατεύματα Κατοχής 1941-1944. Τα δημοσίευσα στο δεύτερο βιβλίο μου. Στη μνήμη τους στήθηκε Μνημείο στη θέση του Κοινοτικού Μύλου Καστρακίου. Εντός του οποίου εκτελέστηκαν δεκατρείς (13) Καστρακινοί από τους Γερμανούς στις 2 Σεπτεμβρίου 1944. Μεταξύ αυτών των δεκατριών ήταν και τρία παιδιά ηλικίας από δέκα (10) έως δεκατριών (13) ετών: Ο Γιώργος, ο Νικόλας και ο Θοδωρής.
Κάθε χρόνο, στις αρχές Οκτωβρίου, τελείται το λιτό μνημόσυνο στη θέση που είναι το μνημείο. Δεν θέλω να γράψω κάτι περισσότερο, για το ετήσιο μνημόσυνο, για να μην παρασυρθω…
Αθανάσιος Τσαγκρασούλης
Δάσκαλος – Συγγραφέας