Μέσα της ενυπάρχουν η παιδικότητα, η ευγένεια, η ειλικρίνεια, η ανιδιοτέλεια, η αγάπη.
Την χαρακτηρίζει το χαμόγελο. Διαθέτει έναν αθόλωτο νου κι έναν έξοχο ψυχικό κόσμο. Βελτιώνει την κρίση της και καλλιεργεί τη λογική της.
Πιστεύει ότι η αληθινή γνώση έρχεται από μέσα μας.
Η Λία Αλεξίου είναι ένα αξιαγάπητο πλάσμα που νοιάζεται να μάθει, ενεργοποιεί τη δυναμική δυνατότητα που πηγάζει από το θάρρος της και την επιμονή της. Είναι από τους ανθρώπους που συμπαθείς χωρίς καθυστέρηση και αμφιβολίες, καθώς σε κατακτά ανεπιφύλακτα.
Στα μάτια της βλέπεις την αδημονία και το στοχασμό, τη δύναμη και την ελπίδα, την οικειότητα και την αισιοδοξία. Για εκείνη τα ρήματα «ζω» και «ονειρεύομαι» είναι αυστηρώς συνώνυμα.
Δεν είναι θεατής της ζωής της και δεν περιμένει καρτερικά να εξελιχτούν τα γεγονότα. Συμμετέχει, αντιστέκεται, αγωνίζεται, πολεµά. Ακόμη και όταν χάνει τη µάχη δεν πτοείται διότι µέσα από την ήττα της βγαίνει ακόμη πιο δυνατή.
Η τόλμη είναι μέρος του εαυτού της και την κάνει να προχωρά ανενόχλητη, με αργή σιγουριά, ευγνωμοσύνη για τη ζωή, με τρόπο ουσιαστικό και καθοριστικό.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ποια ήταν η αφορμή για να ξεκινήσετε το λογοτεχνικό σας ταξίδι, κυρία Αλεξίου;
Οι αφορμές ήταν πολλές, κυρία Δούλη. Κυρίως όμως ήταν η αγάπη μου για την Καλαμπάκα. Είχαν συσσωρευτεί μέσα μου τόσα βιώματα και ξαφνικά έγινε μια έκρηξη όταν οι κόρες μου με ρώτησαν μια μέρα, πώς ζούσατε χωρίς ιντερνέτ τότε; Έπρεπε λοιπόν να γράψω για τον δικό μας παράδεισο, να γράψω όλα τα βιώματά μου. Αυτά που έζησαν οι γονείς μου και οι συμπατριώτες μου, όλα όσα άκουσα από της «μανιές» (γιαγιάδες), όσα μου διηγηθήκαν οι απλοί άνθρωποι που πολέμησαν στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου. Να γράψω για τα συναισθήματά τους μέσα στον όλεθρο του πολέμου. Να υπενθυμίσω στους πιο μεγάλους μια εποχή που νοσταλγούν, μια εποχή με άλλα ήθη και έθιμα. Ελπίζω να το διαβάσουν και τα νέα παιδιά, διότι περιέχει την ιστορία των βαλκανικών πολέμων και την ιστορία της Καλαμπάκας.
Το βιβλίο σας «Ο όρκος των τεσσάρων γυναικών», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Λειμών», είναι η πρώτη σας συγγραφική προσπάθεια. Ποια είναι τα συναισθήματά σας;
Νιώθω απερίγραπτη χαρά και συγκίνηση. Ήθελα το πρώτο βιβλίο μου να έχει επίκεντρο την Καλαμπάκα. Και τώρα που αυτό έγινε πραγματικότητα δεν έχω λόγια.
Παράλληλα, έχω γράψει και άλλα δύο μυθιστορήματα και ένα θεατρικό έργο που θα εκδοθούν αργότερα.
Το βιβλίο σας μοιάζει να ισορροπεί ανάμεσα στον έρωτα και την Ιστορία. Αυτή ήταν εξ’ αρχής η πρόθεσή σας;
Και τα δύο περιέχουν ακραία συναισθήματα. Θέλησα μέσα από τον έρωτα να παρουσιάσω την άλλη πλευρά του πολέμου και να επικεντρωθώ στον άνθρωπο, στα ανθρώπινα συναισθήματα, την αγωνία, τον φόβο, την χαρά, την λύπη, την ελπίδα. Μέσα σε μια ταραγμένη εποχή ο έρωτας γράφει ιστορία. Τα πολεμικά γεγονότα καταγράφονται με ακρίβεια βήμα- βήμα παράλληλα με τα συναισθήματα και το έπος του ‘40 που γράφεται στα βουνά της Πίνδου .
Ο τίτλος του βιβλίου σας εξιτάρει τη φαντασία του υποψήφιου αναγνώστη. Αυτός ήταν ο τίτλος που θέλατε να δώσετε στο μυθιστόρημά σας από την αρχή ή επικράτησε κάποιων άλλων;
Από την αρχή είχα στο μυαλό μου το Τέσσερις γυναίκες, Το μυστικό των τεσσάρων γυναικών, Η ζωή των τεσσάρων γυναικών. Τελικά επικράτησε «Ο Όρκος των Τεσσάρων Γυναικών».
Από πού αντλήσατε την θεματολογία για το βιβλίο σας;
Τις πιο πολλές ιστορίες της άκουσα μικρή στο ξεπομπόλιασμα του καλαμποκιού. Από εκεί άντλησα τα ήθη και έθιμα. Από τις οικογενειακές συγκεντρώσεις άντλησα τις ιστορίες ηρωισμού και φυσικά η ίδια η Καλαμπάκα, που κατακλύζεται από ιστορικά γεγονότα είναι για μένα πηγή έμπνευσης.
Οι περιγραφές σας είναι συγκλονιστικές, σαν να αφηγείστε την ιστορία σας σε ένα ζωντανό ακροατήριο, η ροή του λόγου αφήνει μια πρωτόγνωρη αίσθηση και ο αναγνώστης κρυφοκοιτάζει τα όσα του αφηγείστε με τόσο πάθος, με τόσο ρεαλισμό που νιώθει ότι βρίσκεται στο μαγικό τοπίο που περιγράφετε και νοερά ζει μαζί με τους ήρωες σας! Τι είναι αυτό που κάνει την πένα σας τόσο παραστατική, κυρία Αλεξίου;
Αγαπώ πολύ αυτόν τον τόπο και το ότι βρίσκομαι μακριά του με πληγώνει. Κάθε φορά που έρχομαι στην Καλαμπάκα είναι σαν να έρχομαι πρώτη φορά. Μαγεύομαι από το πέτρινο δάσος και αγαλλιάζει η ψυχή μου στο άκουσμα του σήμαντρου. Αισθάνομαι την αγιοσύνη που εκπέμπουν τα σήμαντρα των μοναστηριών και νιώθω ότι βρίσκομαι μόνη με τον Θεό. Η καρδιά μου και τα μάτια μου καθοδηγούν τα χέρια μου.
Στην εισαγωγή του βιβλίου σας περιγράφετε την Καλαμπάκα με πολύ ωραία χρώματα και «ξεναγείτε» τον αναγνώστη στην πόλη μας μέσα από βαθιά συναισθηματικές διαδρομές. Σας λείπει «το χωριό σας, το καλύτερο και το ομορφότερο όλων» όπως χαρακτηριστικά γράφετε στις πρώτες γραμμές του βιβλίου σας;
Και βέβαια η Καλαμπάκα είναι το καλύτερο και ομορφότερο χωριό για εμένα. Εδώ γεννήθηκα, εδώ σκαρφάλωσα στα βράχια. Απόδειξη είναι τα σημάδια, που έμειναν στα γόνατά μου, που ήταν πάντα ματωμένα. Όσο για τα Μετέωρα θα είμαι αντικειμενική. Το τοπίο είναι φαντασμαγορικό. Το τελειότερο αριστούργημα της φύσης στον πλανήτη. Η μαγεία και η αγιότητα κυριαρχούν πάνω σου και σε αφοπλίζουν. Σε κρατούν αιχμάλωτο και δεν χορταίνεις να τα κοιτάς και να τα αποθανατίζεις.
Ζείτε στην Αθήνα πολλά χρόνια. Θα μπορούσατε να επιστρέψετε και να ζήσετε για πάντα στη γενέτειρά σας και να ενταχθείτε στους διαφορετικούς ρυθμούς ζωής εδώ;
Μπορεί να έζησα πολλά χρόνια στην Αθήνα και στο Εξωτερικό αλλά πάντα μέσα μου κουβαλούσα την Ελλάδα και ιδιαίτερα την Καλαμπάκα. Δεν θυμάμαι κανένα καλοκαίρι της ζωής μου, ή σχεδόν κανένα, ούτε Πάσχα που να μην βρίσκομαι στην λατρεμένη μου Καλαμπάκα. Είναι ευτυχία να ακούς την «καλημέρα» από τους συμπολίτες σου και να κάθεσαι να αγναντεύεις τους βράχους με την καταχνιά να διεισδύει σε κάθε σχίσμα, σε κάθε χαράδρα. Για μένα είναι όνειρο ζωής να επιστρέψω και νομίζω ότι είναι καιρός να πραγματοποιηθεί.
Έχετε προσωπικά βιώματα που έχετε εντάξει μέσα στην ιστορία σας ώστε να γίνει πιο αληθοφανής; Όλα είναι τόσο ρεαλιστικά που δίνουν την εντύπωση πως πρόκειται για πραγματική εμπειρία…
Ναι, υπάρχουν κάποια βιώματα αλλά και πολλά αληθινά γεγονότα που μου αφηγηθήκαν άλλοι, γεγονότα που έγιναν σε άλλη χρονική στιγμή και σε άλλη πόλη καθώς και εμπειρίες πολλών κοριτσιών. Όλα αυτά μαζί με μυθεύματα της φαντασίας μου γράφτηκαν σ’ αυτό το βιβλίο.
Μπορεί ένας δυνατός έρωτας να αντέξει μέσα στον χρόνο, να περάσει διαμέσου των αιώνων και να βρει διέξοδο σε άλλα πρόσωπα, με τα ίδια βιώματα; Πιστεύετε με λίγα λόγια στο ταξίδι της ψυχής;
Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή υλιστική, κυρία Δούλη αλλά κάθε άτομο ξεχωριστά έχει ανάγκη, να ερωτευτεί, να αγαπήσει, να αγαπηθεί, να ονειρευτεί, και να πιστέψει πως ο έρωτας του είναι μοναδικός και ότι θα κρατήσει για πάντα.
Ποια από τις ηρωίδες σας η Μαριάνθη, η Φανή, η Αργυρώ ή η Μαρία έχει κερδίσει λίγο περισσότερο χώρο μέσα στην καρδιά σας, κυρία Αλεξίου;
Αναμφίβολα, η Μαριάνθη. Είναι μια δυνατή γυναίκα, έζησε τον απόλυτο έρωτα, βίωσε την τραγωδία του πολέμου, την αιχμαλωσία, την απώλεια του συζύγου της στο Μέτωπο, και τον σπαραγμό με τον θάνατο του παιδιού της. Ηρωίδα στην κυριολεξία, που είναι και πραγματικό πρόσωπο. Βέβαια μέσα στο βιβλίο οι αλήθειες και τα μυθεύματα μπερδεύονται και γίνονται ένα.
Στην ιστορία του βιβλίου σας περιγράφετε έναν μεγάλο έρωτα μεταξύ του Σπύρου και της Μαριάνθης. Στις μέρες μας υπάρχουν τόσο δυνατές ιστορίες αγάπης όσο αυτές των μυθιστορημάτων;
Ο θεός Έρωτας από μόνος του είναι κυρίαρχος, κτυπά, γρατζουνά, τραυματίζει, και φεύγει. Ο έρωτας εισχωρεί μέσα στην καρδιά και έτσι γεννιούνται όλοι οι μεγάλοι έρωτες και οι μεγάλες αγάπες, που όπως σε όλες τις εποχές έτσι και στη σημερινή, αλλά και στο μέλλον θα μνημονεύονται σε κάποιο μυθιστόρημα.
Ποια από τις πράξεις της ηρωίδας σας της Μαριάνθης δεν θα ενστερνιζόσασταν ποτέ και τι διαφορετικό θα πράττατε εσείς σε μια ανάλογη περίσταση;
Κυρία Δούλη, ειλικρινά σας λέω δεν νομίζω ότι θα ήμουν τόσο δυνατή και τόσο υπομονετική. Θα έπραττα τα πάντα εν βρασμώ ψυχής και σίγουρα δεν θα έφτανα ποτέ στην αυτογνωσία και τελικά στην κάθαρση. Και φυσικά θα ήμουν εγώ η χαμένη.
Η γέννηση και ο θάνατος πρωταγωνιστούν στο βιβλίο σας, ειδικά ο θάνατος είναι συνυφασμένος με μεγάλες καταστροφές. Είναι καθοριστικός ο θάνατος στο ανθρώπινο πορτραίτο;
Η γέννηση και ο θάνατος αλληλοσυνδέονται μεταξύ τους. Είναι οι δυο κορυφαίες πράξεις της ζωής. Το δράμα είναι συνυφασμένο με τις καταστροφές και κορυφώνεται με τις απώλειες. Τόσο η γέννηση όσο και ο θάνατος είναι το καθοριστικό ανθρώπινο πορτραίτο. Μόνο που την γέννηση την αποδεχόμαστε σαν ένα θαύμα ενώ τον θάνατο τον βιώνουμε πολύ έντονα και ο πόνος διαρκεί.
Έχετε σπουδάσει Χημικός-Υφαντουργός και γνωρίζετε πολύ καλά την Τέχνη της ύφανσης. Χρησιμοποιούμε συχνά για την μοίρα την έκφραση «ήταν καλή υφάντρα η μοίρα της/του ή δεν ήταν καλή υφάντρα η μοίρα της/του». Πιστεύετε στη μοίρα; Ότι για κάποιον λόγο γίνονται όλα;
Μπορεί σε μερικές καταστάσεις να το πιστεύω αλλά όχι μοιρολατρικά. Δεν είμαι θεατής της ζωής περιμένοντας καρτερικά να εξελιχτούν τα γεγονότα. Συμμετέχω, ανθίσταμαι, αγωνίζομαι, πολεμώ. Μερικές φορές χάνω τη μάχη. Αλλά μέσα από την ήττα βγαίνω τελικά κερδισμένη, διότι έμαθα.
Σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 9 Μαΐου θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου σας «Ο όρκος των τεσσάρων γυναικών» στην αγαπημένη σας πόλη και γενέτειρά σας, την Καλαμπάκα. Πώς νιώθετε, κυρία Αλεξίου;
Νιώθω συγκινημένη και δεν σας κρύβω, κυρία Δούλη, νιώθω και κάπως αγχωμένη. Έχουν γράψει για την Καλαμπάκα πολλοί επιφανείς συγγραφείς, θα ήθελα και εγώ να καταθέσω και να συμβάλω στην διάσωση <έστω και μέσα από ένα μυθιστόρημα> της ιστορίας της Καλαμπάκας.
Τι σημαίνει για εσάς αυτό το βιβλίο;
Είναι το οδοιπορικό της ζωής μου. Γνώρισα προσωπικές ιστορίες, ιστορίες με μεγαλείο ψυχής, δόξας και αλληλεγγύης, που σημάδεψαν την ψυχή μου. Γράφοντας για το έπος του ’40 ένιωσα περήφανη που γεννήθηκα Ελληνίδα.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
Η Λία Αλεξίου γεννήθηκε το 1948 στην Καλαμπάκα όπου και μεγάλωσε. Από το 1967, ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Χημικός-Υφαντουργός.
Ίδρυσε σχολή Υφαντικής το 1983, όπου και δίδαξε για 20 χρόνια. Συγχρόνως, ίδρυσε βιοτεχνία, που παρήγαγε παραδοσιακά υφαντά λαϊκής τέχνης.
Εργάστηκε επίσης στη Διεύθυνση Πρασίνου του Δήμου Αθηναίων. «Ο όρκος των τεσσάρων γυναικών» είναι το πρώτο της βιβλίο και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Λειμών».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Μετέωρα» την 1η Μαΐου 2015.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!