Στις (ταραγμένες συνήθως) ελληνοαλβανικές σχέσεις, κομβικό ρόλο παίζει η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ μειονότητα (Κοινότητα) εντός της Αλβανίας και ιδιαίτερα η ίδια η επαρχία της Χιμάρας (Χειμάρρας). Και αυτό, για πολλούς λόγους:
1. Γιατί μεταπολεμικά, το καθεστώς Χότζα, αφαίρεσε από τα τελευταία χωριά της Χιμάρας το δικαίωμα του να ανήκουν στη «μειονοτική ζώνη».
2. Γιατί η επαρχία της Χιμάρας είναι μια κατ’ εξοχήν παραλιακή περιοχή, όπου ενωμένη με την υπόλοιπη παραλιακή («μειονοτική») περιοχή προς το Νότο, καταλαμβάνουν το 1/3 της ακτογραμμής του Αλβανικού κράτους.
3. Γιατί ένας ασφαλής τρόπος αφομοίωσης είναι, η κατοχή της γης, η συρρίκνωση του αυτόχθονα και ιστορικού πληθυσμού μέσω του εποικισμού και της μετανάστευσης, η ληστεία των πλουτοπαραγωγικών πηγών του, η υφαρπαγή των στοιχείων που συνθέτουν την πολιτισμική του ιδιαιτερότητα κλπ.
Η Χιμάρα, πάντα αντιμετωπίζονταν εχθρικά από τις δομές του Αλβανικού κράτους. Αρχικά με τρόπο ενστικτώδη και βίαιο, ενώ με την διοίκηση Ράμα, το ίδιο ανήθικα, αλλά κεντρικά σχεδιασμένα.
Η Χιμάρα κρατάει τα σκήπτρα της επικαιρότητας. Όχι γιατί εκεί σκοτώνονται και δέρνονται, γιατί επιμένουν να μιλούν την γλώσσα τους. Όχι γιατί εκεί επιμένουν να σηκώνουν τη γαλανόλευκη ακόμα και στους ποδοσφαιρικούς αγώνες. Όχι γιατί εκεί τιμούν τις παραδόσεις τους. Όχι γιατί εκεί οι ίδιοι οι Χιμαραίοι διακηρύσσουν την καταγωγή και τη συνείδησή τους. Μα γιατί εκεί επιμένουν να αντιστέκονται. Γιατί εκεί επιμένουν να μη θέλουν να μετατραπούν σε θλιβερούς ιθαγενείς που τους ξεγελάνε οι αποικιοκράτες με καθρεφτάκια και χάντρες.
Σήμερα το πανηγύρι των κατεδαφίσεων «αυθαιρέτων» ξεκίνησε ξανά. «Αυθαίρετα» που τυχαίνει να ανήκουν μόνον σε ντόπιους. «Αυθαίρετα», κάποια από τα οποία είναι χτισμένα πριν τη δημιουργία του Αλβανικού κράτους και κυρίως «αυθαίρετα», γιατί το κράτος των Τιράνων αρνείται να χορηγήσει τους τίτλους ιδιοκτησίας που υποχρεούται. Και αυτό διότι όταν η ιδιωτική περιουσία περιήλθε αναγκαστικά στις κολεκτίβες του Χότζα, στα καταστατικά τους υπήρχε η πρόβλεψη, σε περίπτωση διάλυσής τους, την επιστροφή των περιουσιών στους ιδιοκτήτες τους.
Όμως τα σχέδια αναπλάσεων δεν έχουν πάντα αγαθό σκοπό. Όπως αυτή του αφεντικού του Έντι Ράμα που συντάραξε την Κωνσταντινούπολη το 2013. Η «ανάπλαση» στο κέντρο της Χιμάρας, στοχεύει την κατεδάφιση μικρών κτηρίων ή επιχειρήσεων ντόπιων και φυσικά την προστασία των πολυκατοικιών όπου διαμένουν κυρίως οι έποικοι και οι οποίες κτίστηκαν σε μια άλλη «ανάπλαση» που έγινε από το καθεστώς Χότζα, πριν από μισό περίπου αιώνα και με θύματα πάλι οικίες ντόπιων (αλλά και μνημείων του παρελθόντος). Η ανάπλαση εκτός κέντρου είναι πιο ωμή: πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες της χώρας, του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, άτομα με σκοτεινό παρελθόν και αβέβαιο μέλλον, με αθέμιτα μέσα, καταπατούν ιδιοκτησίες και χτίζουν. Χτίζουν από βίλες μέχρι «τουριστικά» συγκροτήματα μαζικής υποδοχής εποίκων: στον Δραλέο, τον Περίβολο, τον Άγιο Θεόδωρο, το Γιάλι (Αιγιαλός), το Κηπαρό κ.ά.
Γιατί αυτός είναι ο στόχος τους. Ο ντόπιος πληθυσμός, περιθωριοποιημένος και βουβός. Ο ντόπιος ξένος στον τόπο του και ο ξένος, αφέντης!
-Για την «Πρωτοβουλία 14ης Μάη» ο σεβασμός όλων των Δικαιωμάτων της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ μειόνοτητας (Κοινότητας) στην Αλβανία, κατοχυρωμένων από το Αλβανικό Σύνταγμα, είναι ακρογωνιαίος λίθος για την ύπαρξη των Ελληνοαλβανικών σχέσεων.
-Για την «Πρωτοβουλία 14ης Μάη» η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ όλων των Ελλήνων εκτός της Ελληνικής Επικράτειας, είτε ζουν σαν αναγνωρισμένες μειονότητες – όπως στην Αλβανία – είτε ως Διασπορά, αποτελεί ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ.