Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ Δ. ΒΑΒΙΤΣΑ
Στη συνείδηση της πλειοψηφίας των ανθρώπων, η επιστήμη κατέχει περίοπτη θέση και αποτελεί έναν από τους τομείς της ζωής που χαίρουν γενικότερης εκτίμησης. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν προκαλεί εντύπωση, μια που η επιστήμη, από την αρχαιότητα, όπου και λογιζόταν ως ένα –με την ευρύτερη έννοια– οργανωμένο σώμα εξακριβωμένης και τεκμηριωμένης γνώσης, έθελγε τους ανθρώπους, καθώς αποτελούσε το εργαλείο μέσω του οποίου μπορούσε να καταστεί εφικτή η γνώση του περιβάλλοντος κόσμου.
Σήμερα, η επιστήμη συνεχίζει να χαίρει της εκτίμησης των ανθρώπων. Βέβαια, σε σχέση με την αρχαιότητα, η σημασία της είναι πιο περιορισμένη, αφού πλέον δηλώνει το σύστημα απόκτησης γνώσης με βάση την επιστημονική μεθοδολογία που βασίζεται στην επιστημονική έρευνα, καθώς και την οργάνωση και ταξινόμηση της αποκτώμενης με αυτόν τον τρόπο γνώσης. Επιπλέον, λόγω της ανάγκης για τη σε βάθος μελέτη της πραγματικότητας, κοινωνικής και φυσικής, η οποία και «επέβαλε» τη διάσπαση της φιλοσοφίας σε επιμέρους επιστήμες, πλέον μπορούμε να μιλάμε για πολλές διαφορετικές επιστήμες, οι οποίες έχουν σαφές –τις περισσότερες φορές– πεδίο μελέτης και τα δικά τους μεθοδολογικά εργαλεία η καθεμία –τα οποία, σε πολλές περιπτώσεις, είναι κοινά.
Ωστόσο, οι επιστήμες έχουν ταξινομηθεί με βάση το αντικείμενό τους σε ευρύτερες ομάδες. Μπορούμε, ενδεικτικά, να αναφέρουμε τις ακόλουθες: τις Θετικές επιστήμες, οι οποίες ασχολούνται με τη μελέτη των φυσικών φαινομένων και των τυπικών συστημάτων με μεθοδολογικά εργαλεία την παρατήρηση, το πείραμα και τη λογική, τις Κοινωνικές επιστήμες, οι οποίες ασχολούνται με τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς καθώς και της ανθρώπινης κοινωνίας με μεθοδολογικά εργαλεία την παρατήρηση, τη λογική, αλλά και την ανάλυση λόγου κ.λπ., τις Ανθρωπιστικές επιστήμες, οι οποίες ασχολούνται με τη διερεύνηση της ανθρώπινης κατάστασης μέσω της λογικής, της τέχνης και της κριτικής σκέψης και, τέλος, τις επιστήμες της Ζωής ή Βιοεπιστήμες, οι οποίες ασχολούνται με τη μελέτη των ζωντανών οργανισμών με κύριο μεθοδολογικό εργαλείο το πείραμα.
Όπως μπορεί εύκολα να αντιληφθεί κανείς, η σχέση των επιστημών με τον άνθρωπο και, κατ’ επέκταση, την κοινωνία είναι πολύ στενή, καθώς ο ρόλος της επιστήμης είναι να προβαίνει σε ανακαλύψεις με σκοπό τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Οι Θετικές επιστήμες συμβάλλουν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και στην ανακάλυψη νέων κόσμων, προκειμένου τα πορίσματά τους να βελτιώσουν τη ζωή των ανθρώπων. Ακολούθως, οι Βιοεπιστήμες βελτιώνουν το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Όσον αφορά, δε, τις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές επιστήμες, κάθε περαιτέρω επεξήγηση κρίνεται ως περιττή, μια που στον πυρήνα των μελετών και του επιστημονικού τους ενδιαφέροντος βρίσκονται ο άνθρωπος και η ανθρώπινη κοινωνία.
Ο απώτερος σκοπός της επιστήμης, λοιπόν, είναι να υπηρετεί και να βελτιώνει τη ζωή του ανθρώπου, κάτι που ενδεχομένως να τεκμηριώνει και τον σεβασμό που τρέφει η κοινωνία στο σύνολό της προς την επιστήμη.
* Ο Θεόδωρος Δ. Βαβίτσας είναι Δάσκαλος, Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!