Ανοικτή επιστολή για το Ουκρανικό ζήτημα

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΕΡΓΟΥΛΑ

Αντιδράσεις από όλο τον Ορθόδοξο κόσμο παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα για το Ουκρανικό ζήτημα.
Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, Μητροπολίτες, Καθηγητές Θεολογίας και άλλοι πολλοί αντιδρούν έντονα, και κάποιοι βρίσκονται σε σύγχυση.
Επειδή το θέμα έχει παγκόσμιες προεκτάσεις, και σε τελική ανάλυση από πίσω κρύβονται τα παγκόσμια γεωπολιτικά συμφέροντα των υπερδυνάμεων του Πλανήτη μας, ας μου επιτραπεί η παρακάτω δημοσίευση μίας ανοιχτής επιστολής, που απευθύνεται προς την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και κυκλοφορεί αυτές τις ημέρες σε εκκλησιαστικούς κυρίως κύκλους.
Την επιστολή υπογράφουν αρκετοί κληρικοί, μοναχοί και λαϊκοί από διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Η επιστολή
Mακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ.κ. Ιερώνυµον, Αθήνα
Σεβασµιωτάτους Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις Έδρες Τους.
Μακαριώτατε,
Σεβασµιώτατοι,
Ως µέλη της Ορθοδόξου Εκκλησίας και κατά πνεύµα υιοί της επισκοπικής-πατρικής Σας ευθύνης αισθανόµαστε την ανάγκη να απευθυνθούµε σε Εσάς ως πνευµατικούς και εκκλησιαστικούς µας Πατέρες και να εκφράσουµε την ανησυχία και αγωνία µας για την αντικανονική χορήγηση του Ουκρανικού αυτοκεφάλου.
1. Συµµεριζόµαστε και τη δική Σας αγωνία και τους σοβαρούς κανονικούς και εκκλησιολογικούς ενδοιασµούς και τις επιφυλάξεις Σας, όπως έχουν εκφραστεί ρητώς η ακόµα και σιωπηρώς κατά το πνεύµα της δικής Σας ποιµαντικής διακρίσεως. Αντιλαµβανόµαστε και τις πιέσεις που, ως µή ώφειλε, δέχεται η Εκκλησία της Ελλάδος και οι Αρχιερείς Της από διαφόρους εκκλησιαστικούς και µή παράγοντες. Θέλουµε να πιστεύουµε ότι τα υγιή πνευµατικά αντισώµατα των Επισκόπων µας θα αντιµετωπίσουν τις προσβολές των αλλοτρίων.
2. Ασφαλώς, τιµούµε και σεβόµαστε τον Οικουµενικό Θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως ως έχοντα τα πρεσβεία τιµής και την πρωτοκαθεδρία µεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Αδιαµφισβήτητα τα πρωτεία τιµής ως χορηγηθέντα υπό Οικουµενικών Συνόδων παραµένουν αδιάπτωτα εσαεί.
3. Τα πρεσβεία τιµής της Κωνσταντινουπόλεως υφίστανται και ασκούνται αποκλειστικά στα πλαίσια του αγιοπνευµατικού συνοδικού συστήµατος της κοινωνίας των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και όχι έξω και πάνω από αυτό: Συνίστανται κυρίως στον συντονισµό των Ορθοδόξων Εκκλησιών σε κρίσιµα θέµατα διορθοδόξου ενδιαφέροντος, στην προεδρία των διορθοδόξων και πανορθοδόξων συναντήσεων και Συνόδων και στην έκφραση και υλοποίηση των αποφάσεων που έχουν ληφθεί µετά από πανορθόδοξη διαβούλευση.
4. Η υπερόριος επέµβαση-εισπήδηση ακόµα και για την αντιµετώπιση σοβαρού προβλήµατος σε ξένη δικαιοδοσία χωρίς τη σύµφωνη γνώµη, πολλώ δε µάλλον αντίθετα στην οµοφωνία, των άλλων τοπικών Εκκλησιών δεν µπορεί να θεµελιωθεί στην Ορθόδοξη ερµηνεία των πρεσβείων τιµής, αλλά αποτελεί αλλοίωση και παρερµηνεία τους. Τυχόν απόπειρα επιβολής τέτοιας ερµηνείας θα έχει, δυστυχώς, σοβαρότατες εκκλησιολογικές συνέπειες µέ άµεσο αποτέλεσµα την απώλεια της τιµητικής προκαθεδρίας. Το παράδειγµα της περιάκουστης Πρεσβυτέρας Ρώµης της εχούσης την πρωτοκαθεδρία στην αρχαία Εκκλησία καταδεικνύει τη σοβαρότητα του ζητήµατος αυτού. Η παρερµηνεία και η απόπειρα µετατροπής των πρεσβείων τιµής σε πρωτείο εξουσίας αλλοιώνει την Ορθόδοξη εκκλησιολογία και την οδηγεί σε παπισµό µέ ολέθριες συνέπειες.
5. Ως Έλληνες στην καταγωγή τιµούµε και σεβόµαστε το Πατριαρχείο του Γένους, όταν αυτό αληθεύει εν αγάπη. Θλιβόµαστε, διότι σήµερα Το βλέπουµε, λόγω της λανθασµένης επιλογής της Ηγεσίας Του, να κινδυνεύει να βρεθεί αποµονωµένο και να απωλέσει το συντονιστικό Του ρόλο στις διορθόδοξες σχέσεις και την έκφραση και υλοποίηση της βούλησης των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Η περαιτέρω επιµονή στις λανθασµένες επιλογές µόνο δυσµενέστερες συνέπειες θα έχει για τον Θρόνο.
6. Το Οικουµενικό Πατριαρχείο έχει το δικαίωµα της εκχωρήσεως αυτοκεφαλίας και η Εκκλησία κάθε έθνους έχει το δικαίωµα ανυψώσεως σε Αυτοκέφαλη, µόνο υπό σαφείς και αυστηρές προϋποθέσεις τις οποίες έχει θέσει η εκκλησιαστική Παράδοση και είναι συνεπείς µέ την Ορθόδοξη εκκλησιολογία και την κανονική Τάξη, οι οποίες δεν τηρήθηκαν στην παρούσα περίπτωση.
7. Δεν µπορούµε να συµµεριστούµε την άποψη που διατυπώθηκε ότι η τυχόν άρνηση αποδοχής της Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία θέτει υπό αµφισβήτηση τα αυτοκέφαλα του 19ου και 20ου αι. Δεν έχει καµία κανονική η ιστορική θεµελίωση ο ισχυρισµός αυτός. Δεν υπάρχει η παραµικρή συγγένεια του ουκρανικού αυτοκεφάλου µέ τα λοιπά κανονικά Αυτοκέφαλα άλλων Εκκλησιών, καθ’ότι:
α. Δεν ζήτησε την αυτοκεφαλία η αναγνωρισµένη από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες ακόµα και από το Οικουµενικό Πατριαρχείο Αυτόνοµη Εκκλησία της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο, µέ τους 90 επισκόπους, τις 12.000 ενορίες, τα 250 Μοναστήρια, τους 5.000 µοναχούς και µοναχές και τα εκατοµµύρια των πιστών. Η κανονική Εκκλησία, ως είχε κάθε δικαίωµα, δεν ζήτησε και δεν αποδέχθηκε την αυτοκεφαλία. Είναι δυνατόν να της επιβληθεί µέ τη βία, η να τιµωρηθεί επειδή δεν αποδέχθηκε;
β. Ενώ όλοι, ακόµα και το Οικουµενικό Πατριαρχείο, αποδέχονται την παρουσία του Μητροπολίτου Ονουφρίου και των 90 επισκόπων (δεν υφίσταται κανονική πράξη εκθρονίσεως η καθαιρέσεως η αργίας εις βάρος τους) δηµιουργείται µία παράλληλη εκκλησιαστική δοµή, δίπλα στην κανονικώς υφισταµένη. Κατηγορούµε, και δικαίως, τις παράλληλες δικαιοδοσίες στη Διασπορά και τώρα τις εφαρµόζουµε στα όρια των Εκκλησιών;
γ. Η Εκκλησία της Ουκρανίας υπάγεται κανονικώς στο Πατριαρχείο της Ρωσίας και όχι στο Οικουµενικό. Όλες οι µέχρι τώρα αυτοκεφαλίες της Κωνσταντινουπόλεως εχορηγούντο σε περιοχές δικής Της δικαιοδοσίας.
δ. Σχεδόν όλες οι Τοπικές Εκκλησίες διατηρούν σοβαρότατες επιφυλάξεις για την κανονικότητα και εγκυρότητα της αρχιερωσύνης της νέας εκκλησίας. Μάλιστα οι 15 από τους 50 περίπου επισκόπους της έλκουν την «αρχιερωσύνη» τους από αυτοχειροτόνητους! Δεν υπάρχει πουθενά τέτοιο προηγούµενο! και
ε. Καµία Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αναγνώρισε την ούτως χορηγηθείσα αυτοκεφαλία, γεγονός πρωτοφανές στην εκκλησιαστική ιστορία!
8. Είναι εξαιρετικά θλιβερό να διαπιστώνουµε ότι ενώ παλαιότερα, σε πείσµα των πολιτικών συµφερόντων και σε εξαιρετικά δύσκολες εποχές, ο Οικουµενικός Θρόνος µέ τους Αγίους Πατριάρχες Του αγωνιζόταν για την ενότητα των ρωσικών λαών υπό µία πνευµατική και εκκλησιαστική διοίκηση, σήµερα ενδίδει στους πειρασµούς και στις υπερατλαντικές πιέσεις και προσπαθεί βίαια να τους χωρίσει, εµπλέκοντας την Ορθόδοξη Εκκλησία στα γεωπολιτικά συµφέροντα και µετατρέποντας την Εκκλησία του Χριστού σε µέρος των γεωπολιτικών σχηµατισµών και προβληµάτων. Τυχόν αναγνώριση της αυτοκεφαλίας εκ µέρους µόνο της Εκκλησίας της Ελλάδος, χωρίς πανορθόδοξη απόφαση, θα εµπλέξει και την τοπική µας Εκκλησία στη γεωπολιτική σκακιέρα.
9. Η περιοχή της Ουκρανίας (στις εκκλησιαστικές πηγές αναφέρεται κυρίως ως Μικρά Ρωσία) από το 988 µ.Χ. µέχρι το 1686 µ.Χ. υπαγόταν στον Οικουµενικό Θρόνο. Με την Πατριαρχική Πράξη του Πατριάρχου Διονυσίου Δ ὑπήχθη κανονικώς στο Πατριαρχείο Μόσχας. Ως πλήρη υπαγωγή στην Εκκλησία της Ρωσίας ερµήνευε την Πατριαρχική Πράξη το ίδιο το Οικουµενικό Πατριαρχείο επί 332 χρόνια! Η βεβαιότητα αυτή έχει γίνει αποδεκτή πολυτρόπως από το ίδιο το Οικουµενικό Πατριαρχείο και έχει καταγραφεί µέ τον επισηµότερο τρόπο στα Τυπικά του 17ου αι., στα Συνταγµάτια 1797 (Αγ. Γρηγορίου Ε ), 1829, 1855, 1896, 1902, που έχουν εκδοθεί «εν Κωνσταντινουπόλει εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου» και στα Πατριαρχικά Ηµερολογια – Επετηρίδες µέχρι και το 2018! Στις επίσηµες αυτές Πατριαρχικές εκδόσεις ο Οικουµενικός Θρόνος δεχόταν χωρίς καµία επιφύλαξη ότι η Ουκρανία υπάγεται κανονικώς στο Πατριαρχείο της Ρωσίας! Την ίδια βεβαιότητα έχουν καταγράψει και τα στελέχη του Οικουµενικού Θρόνου (Αρχειοφύλακας Κ. Δελικάνης, οι καθηγητές Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος (Ware) (Οξφόρδη), πρωτ. Θεοδ. Ζήσης (Θεσ/νίκη), Βασ. Σταυρίδης (Χάλκη), Γρ. Λαρεντζάκης (Βιέννη), Βλ. Φειδάς (Αθήνα-Σαµπεζύ), καθώς και ο ίδιος ο Οικουµενικός Πατριάρχης Βαρθολοµαίος και εγγράφως και σε επίσηµη οµιλία Του στο Κίεβο. Έτσι ερµήνευε την Πατριαρχική Πράξη του 1686 το ίδιο το Οικουµενικό Πατριαρχείο επί 332 χρόνια!
10. Και το πλέον καθοριστικό: Έτσι ερµηνεύει την Πατριαρχική Πράξη επί 332 χρόνια η πανορθόδοξη εκκλησιαστική συνείδηση! Από το περίφηµο Συνταγµάτιο του Πατριάρχου Ιεροσολύµων Χρυσάνθου (Νοταρά) του 1715 µέχρι και το 2019 όλα τα Τυπικά-Ηµερολογια-Επετηρίδες όλων των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών θεωρούσαν την Ουκρανία τµήµα της Εκκλησίας της Ρωσίας. Ποιός µπορεί να περιφρονήσει ελαφρά τη καρδία την πανορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση και εµπειρία; Ποιός δικαιούται να σταθεί υπεράνω της πανορθοδόξου συνειδήσεως;
11. Εκφράζουµε την εντονότατη ανησυχία µας διότι δεν έχουν απαντηθεί πειστικά οι ανησυχίες για το κανονικώς ανυπόστατο της «ιερωσύνης» της νέας εκκλησίας. Ασφαλώς, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, η Εκκλησία µπορεί να οικονοµήσει τις εν σχίσµατι και αιρέσει χειροτονίες. Πως όµως εκφράζεται η Ορθόδοξη Εκκλησία µας επ’ αυτού; Στην Ανατολή δεν έχουµε παπικό θρόνο που να αποφαίνεται και οι άλλοι να υπακούουν! Αλλά οι τοπικές Εκκλησίες εν Συνόδω υπό την προεδρία του Κωνσταντινουπόλεως αποφασίζουν τη θεραπεία του σχίσµατος και οικονοµούν τις χειροτονίες! Όταν όµως όλες οι τοπικές Εκκλησίες έχουν αρνηθεί να αναγνωρίσουν τέτοια «ιερωσύνη», µέ ποιό κανονικό δικαίωµα ο Κωνσταντινουπόλεως µπορεί να ισχυριστεί ότι ως Πρώτος εκφράζει την Εκκλησία και οικονοµεί τις εν σχίσµατι χειροτονίες; Δεν είναι ο Κωνσταντινουπόλεως υπεράνω της κοινής απάντων των τοπικών Εκκλησιών γνώµης. Δεν είναι ο πάπας που εκφράζει ex cathedra την Ορθόδοξη Εκκλησία δίχα γνώµης των άλλων οµοταγών του.
12. Δυστυχώς όµως οι χειροτονίες της νέας εκκλησίας δεν προέρχονται µόνο από τον καθηρηµένο και αναθεµατισµένο Φιλάρετο, την καθαίρεση και τον αναθεµατισµό του οποίου επί 26 χρόνια είχε αναγνωρίσει σύµπασα η Ορθοδοξία (ακόµα και αυτός ο Οικουµενικός Πατριάρχης), αλλά προέρχονται και από τον αυτοχειροτόνητο πρώην διάκονο, ουδέποτε χειροτονηθέντα πρεσβύτερο και επίσκοπο, απατεώνα του κοινού ποινικού δικαίου Βίκτωρα Τσεκάλιν. Για το Όνοµα του Θεού, πως είναι δυνατόν να αναγνωρίσουµε ως Εκκλησία Ελλάδος αυτοχειροτόνητους; Καυχώµαστε εν Κυρίω µέχρι τώρα για την αποστολική διαδοχή της Ορθοδόξου Αρχιερωσύνης. Είναι δυνατόν και µετά την αναγνώριση των «χειροτονιών» του Τσεκάλιν να συνεχίζουµε να κηρύττουµε για την αποστολική διαδοχή των Ορθοδόξων Αρχιερέων;
13. Πως, λοιπόν, «θεραπεύθηκε» η «ιερωσύνη» των αυτοχειροτόνητων; Μπορεί µόνος του ο Κωνσταντινουπόλεως µέ µία πράξη να θεραπεύσει την έλλειψη αποστολικής διαδοχής; Οι δικαιολογίες που έχουν επιστρατεύσει οι υποστηρικτές της αυτοκεφαλίας είναι τόσο αντιφατικές και αυτοαναιρούµενες ώστε όχι µόνο δεν πείθουν για την ύπαρξη κανονικής χειροτονίας των αυτοχειροτόνητων, αλλά επιβεβαιώνουν την ανυπαρξία εγκύρου αποστολικής διαδοχής. Κατόπιν αυτών, µέ ποιά εσωτερική αρχιερατική συνείδηση µπορεί κάποιος επίσκοπος να προβεί σε αναγνώριση τέτοιων «χειροτονιών»; Δεν πρόκειται περί αµφισβήτησης της ηθικής καθαρότητας κάποιων προσώπων, αλλά για την οντολογική ανυπαρξία του ίδιου του εσωτάτου πυρήνα της Αρχιερωσύνης . δεν έχουµε ηθικό αλλά οντολογικό «µολυσµό» του επισκοπικού Σώµατος σε πανορθόδοξο επίπεδο.
14. Δεν µπορούµε να κατανοήσουµε πως, χωρίς την κοινή απόφαση όλων των Τοπικών Εκκλησιών, ένα συνονθύλευµα καθηρηµένων, αναθεµατισµένων, αυτοχειροτόνητων, σχισµατικών χωρίς να επιδείξουν µετάνοια µέ µία πράξη αποκαταστάθηκε, συγκροτήθηκε σε «ενωτική σύνοδο» και ταυτόχρονα έλαβε «αυτοκεφαλία», ενώ οι κανονικοί επίσκοποι, οι οποίοι συγκροτούν κανονική Σύνοδο η οποία εκφράζει την κανονική Εκκλησία περιφρονούνται παντελώς.
15. Η ηγεσία της νέας αυτοκέφαλης εκκλησίας δεν παρέχει εχέγγυα αξιοπιστίας, σοβαρότητας και εκκλησιαστικού ήθους (βλ. δηλώσεις του «προκαθηµένου» Επιφανίου για τις ΗΠΑ, τα δικαιώµατα των ΛΟΑΤΚΙ (κίνηµα οµοφυλοφύλων κλπ), τη συνεργασία µέ τους Ουνίτες, τη συµµετοχή του στα αποκαλυπτήρια του αυτοχειροτόνητου «Μητροπολίτου Κιέβου» Vasyl Lypkivsky κ.ο.κ). Η απόσχιση του «επιτίµου Πατριάρχου» Φιλαρέτου και κάποιων «επισκόπων» από τη νέα εκκλησία και οι σοβαρές καταγγελίες του καταδεικνύουν µέ τον πλέον τραγικό τρόπο την αποτυχία θεραπείας του Ουκρανικού σχίσµατος, διότι δεν υπήρξε µετάνοια των σχισµατικών, η πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για τη θεραπεία των σχισµάτων.
16. Δεν µπορούµε µέ κανένα τρόπο να δικαιολογήσουµε τη χορήγηση της αυτοκεφαλίας ως τιµωρία προς το Ρωσικό Πατριαρχείο για την «αλαζονεία», τις «αντιεκκλησιαστικές ενέργειες», τις «αταξίες», την «εκκοσµίκευση» κοκ. Δεν είναι δυνατόν να χρησιµοποιείται η αυτοκεφαλία ως τιµωρία των ατακτούντων, διότι η περιφρόνηση και η παραβίαση των ιερών κανόνων δεν οδηγεί σε πραγµατικές και µόνιµες λύσεις στα εκκλησιαστικά προβλήµατα. Σε τελική ανάλυση: ο,τι πρόβληµα και να έχει η Κωνσταντινούπολη µέ τη Μόσχα πως το θεραπεύει (;) ακυρώνοντας µιά ολόκληρη Σύνοδο 90 επισκόπων ως αντικανονική; Πως περιφρονεί µία ολόκληρη Εκκλησία µέ 12.000 ενορίες και εκατοµµύρια πιστούς; Με τον Σεβασµιώτατο Ονούφριο και την περί αυτόν Ι. Σύνοδο δεν συλλειτουργούσατε οι Αρχιερείς, όταν πηγαίνατε στο Κίεβο; Αυτόν δεν αναγνωρίζατε ως µοναδικόν και κανονικόν Μητροπολίτην Κιέβου; Πως τώρα Σας καλούν να τον διαγράψετε και στη θέση του να αναγνωρίσετε κάποιον άλλον; Ποιά κανονική βάση έχουν οι απαιτήσεις αυτές;
17. Στεκόµαστε µέ µεγάλο σεβασµό και εκφράζουµε την αµέριστη συµπάθεια και τη συµπαράστασή µας στα εκατοµµύρια των µελών της κανονικής εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας, τα οποία υφίστανται θλίψεις και διωγµούς επειδή επιθυµούν να παραµείνουν στην Εκκλησία στην οποία γεννήθηκαν και µεγάλωσαν. Οι µεθοδεύσεις και διώξεις των κρατικών και παρακρατικών µηχανισµών εναντίον της κανονικής Εκκλησίας στην Ουκρανία για να εξαναγκάσουν τους κληρικούς και πιστούς να υπαχθούν στη νέα εκκλησία αποδεικνύουν την αποτυχία της αυτοκεφαλίας και ότι, τελικά, δεν ήταν αίτηµα του πιστού λαού. Πως, λοιπόν, η Εκκλησία της Ελλάδος, αντί να συµπαραστασθεί στους διωκόµενους πιστούς, θα αναγνωρίσει αυτό που η µεγάλη πλειοψηφία των Ουκρανών Ορθοδόξων αρνήθηκε;
18. Τέλος, το πλέον ανησυχητικό είναι ότι το εκκλησιαστικό πρόβληµα της Ουκρανίας εξελίσσεται από πρόβληµα κανονικής υφής σε µείζον εκκλησιολογικό πρόβληµα µέ την επίµονη προσπάθεια µεταλλαγής των τιµητικών πρεσβείων του Οικουµενικού Πατριαρχείου σε εξουσιαστικό πρωτείο παπικού τύπου:
α) Δυστυχώς, ο Οικουµενικός Πατριάρχης στην περίπτωση του Ουκρανικού αυτοκεφάλου αρνείται τον αναγνωρισµένο από την παράδοση συντονιστικό Του ρόλο και την έκφραση και υλοποίηση συνοδικών αποφάσεων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, γι’ αυτό και αρνείται να συγκαλέσει Πανορθόδοξη Σύνοδο η Σύνοδο Προκαθηµένων.
β) Αντίθετα, όπως ο πάπας:
i) ενεργεί υπερορίως, σε ξένη δικαιοδοσία, η οποία υπάγεται στην Εκκλησία
της Ρωσίας, όπως ο Ίδιος µέχρι πρόσφατα αναγνώριζε,
ii) αποφασίζει κυριαρχικά και ανεξάρτητα η και αντίθετα µέ τη γνώµη όχι µόνο της ίδιας της Εκκλησίας της Ουκρανίας αλλά και των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών,
iii) ισχυρίζεται ότι οι λοιποί ανά τον κόσµο Ορθόδοξοι επίσκοποι υποχρεούνται να αποδεχθούν την όποια απόφασή Του,
iv) θεωρεί ότι η απόφασή Του δεν χρήζει εγκρίσεως από τις άλλες Εκκλησίες, αλλά ούτε προσβάλλεται ούτε αναιρείται, και
v) απαιτεί να επεµβαίνει υπερορίως, στην ανά την Οικουµένη Ορθόδοξη Εκκλησία ακόµα και «αυτεπαγγέλτως και ως εκ καθήκοντος» «ου µόνον ένθα περί Δογµάτων και ιερών Παραδόσεων και Κανονικών Εκκλησιαστικών Διατάξεων η περί γενικών ζητηµάτων αφορώντων εις ολόκληρον το σώµα της Εκκλησίας αλλά και εν πάσι τοις σχετικώς σπουδαίοις επί µέρους ζητήµασι τοις ενδιαφέρουσι ταύτην η εκείνην την Τοπικήν Εκκλησίαν» (Επιστολή του Οικουµενικού Πατριάρχου Βαρθολοµαίου προς τον Αρχιεπίσκοπον Αλβανίας Αναστάσιον, 20.2.2019). Η Πατριαρχική αυτή φρασεολογία θυµίζει το περίφηµο Dictatus Papae (1075) του πάπα Γρηγορίου Ζ , ο οποίος είχε την απαίτηση να υποβάλλονται στον πάπα προς λύση όλες οι “causae majores” (µείζονες υποθέσεις) των ανά την οικουµένη Εκκλησιών!
Είναι περισσότερο από προφανές ότι αν, ο µή γένοιτο, επικρατήσει αυτή η προσέγγιση θα υπάρξουν σοβαρότατες και θλιβερές εξελίξεις στην Ορθόδοξη Εκκλησία µας.
Μακαριώτατε,
Η δυσκολία της Διαρκούς Ι. Συνόδου της απελθούσης περιόδου να «κλείσει» γρήγορα-γρήγορα και µέ συνοπτικές διαδικασίες µία τόσο προβληµατική αυτοκεφαλία και η συνακόλουθη δήλωσή Σας ότι και Εσείς «αδυνατείτε» να αναλάβετε το βάρος µιάς τέτοιας αποφάσεως, καταδεικνύουν την σύνεση καθώς και το µεγαλείο της ταπεινώσεως των εκκλησιαστικών µας Ηγετών, αλλά παράλληλα φανερώνουν ότι στις συνειδήσεις των Ελλήνων Αρχιερέων παραµένουν νωποί οι ενώπιoν του Ι. Θυσιαστηρίου όρκοι της εις επίσκοπον χειροτονίας τους, όταν υποσχέθηκαν ενώπιον Θεού και της Εκκλησίας Του ότι θα τηρήσουν τους Ι. Κανόνες και την Εκκλησιαστική Τάξη καθώς και την ενότητα της ανά την Οικουµένην Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Η κακοποίηση του ιερού θεσµού του αυτοκεφάλου, ο οποίος, αντί να υπηρετεί την ενότητα και την ευστάθεια των Αγίων του Θεού Εκκλησιών, τείνει να τινάξει εις τον αέρα την εν αληθεία ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας µας καθιστώντας Την περίγελο στα µάτια των εχθρών Της, νοµίζουµε πως δεν µπορεί να επικυρωθεί ούτε από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Γιατί, άραγε, µόνη της η Εκκλησία της Ελλάδος να αναλάβει πρώτη Αυτή τέτοια ευθύνη ερχόµενη σε αντίθεση µέ την εκκλησιαστική συνείδηση όλων των Τοπικών Εκκλησιών για να ικανοποιήσει τις λανθασµένες και αποτυχηµένες επιλογές του Φαναρίου; Γιατί να σκανδαλίσει τις ψυχές των εκατοµµυρίων πιστών Ουκρανών Ορθοδόξων που µέ στερήσεις και διωγµούς αγωνίζονται και παραµένουν πιστοί στην εκκλησιαστική τους παράδοση; Γιατί, τελικά, να σκανδαλίσει τις ψυχές των εκατοµµυρίων πιστών από όλες τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, που έχουν ψηλά στη συνείδησή τους και έχουν ως σηµείο αναφοράς την Εκκλησία της Ελλάδος; Νοµίζουµε ότι δεν θα προσφέρει καλές υπηρεσίες ούτε στον Εαυτό Της ούτε στον Οικουµενικό Θρόνο ούτε στην Οικουµενική Ορθοδοξία.
Είµαστε βέβαιοι ότι οι πνευµατικοί µας Πατέρες δεν θα µάς απογοητεύσουν και θα προβάλουν την Ορθόδοξη εκκλησιολογία και την κανονική τάξη ως τα µοναδικά κριτήρια για την επίλυση του ουκρανικού προβλήµατος.