Η ...ώρα του καινούριου συστήματος

Η …ώρα του καινούριου συστήματος

Αρχαιρεσίες (Τετάρτη 10/6) για ανάδειξη νέων διευθυντών στα σχολεία

Δεν είναι μηδαμινή η αλλαγή που φέρνει στο σχολειό ο νέος τρόπος επιλογής των ‘στελεχών’.
Η έλλειψη οργανωμένου διαλόγου δεν έδωσε τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό κόσμο να εκφράσει τις θέσεις του.
Αποτελεί όμως ένα μικρό βήμα σε θετική κατεύθυνση.
Το βήμα αυτό δε μπορεί και δεν πρέπει να κρύψει το δύσκολο και μεγάλο δρόμο που υπάρχει μπροστά (μας), ούτε όμως πρέπει ν’ απαξιωθεί ως κάτι χωρίς σημασία.

Ακόμα κι ο καλύτερος τρόπος επιλογής των ‘στελεχών’ ενώ μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη δημοκρατική λειτουργία του σχολειού,

– δε μπορεί να καλύψει τα κενά σ’ εκπαιδευτικό προσωπικό,
– να ιδρύσει (εκπαιδευτικές και κοινωνικές) υποστηρικτικές δομές για τους μαθητές που δεν τα καταφέρνουν,
– να δώσει αξιοπρεπείς μισθούς στους εκπαιδευτικούς,
– να τερματίσει το καθεστώς των ελαστικών σχέσεων εργασίας με μαζικούς διορισμούς,
– να λύσει τα δύσκολα προβλήματα του αναλυτικού προγράμματος και των βιβλίων και
– να απαντήσει στα προβλήματα της επιμόρφωσης.

Το παλιό σύστημα

➔ Διαμόρφωνε ‘ηγέτες’ (κι επομένως …‘ακολούθους’), ενισχύοντας τις τάσεις ανάθεσης των αποφάσεων σ’ ένα μόνο πρόσωπο και στερώντας από τα σχολειά τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα των υπόλοιπων

➔ Είχε διαστρέψει σε πολλές περιπτώσεις το νόημα της επιμόρφωσης, της μετεκπαίδευσης και των περαιτέρω σπουδών, αφού αυτά συχνά δε γίνονταν προς όφελος της διδασκαλίας και των μαθητών, αλλά με σκοπό τη διαφυγή από την αίθουσα διδασκαλίας

➔ Είχε σε μεγάλο βαθμό καταφέρει να δημιουργήσει ένα στρώμα συναδέλφων που στην πλειοψηφία του ένιωθε έτοιμο και αρμόδιο να κρίνει τη δουλειά, το μισθό και την αξιοπρέπεια των υπόλοιπων, ακόμα και μέσα στα απάνθρωπα όρια των ποσοστώσεων.

➔ Είχε και έχει ακόμη την υποστήριξη όσων επωφελήθηκαν απ’ αυτό. Κυρίως των κυβερνήσεων, που εξυπηρετούνταν από τον παραγκωνισμό των δασκάλων και την ταυτόχρονη δημιουργία μιας πειθήνιας μερίδας ‘αξιολογητών’ μέσα στα σχολειά.
Αλλά και όσων που μέσα από την παρέμβαση τους στα συμβούλια επιλογής και τη βαθμολογία της συνέντευξης δημιουργούσαν πελατειακές σχέσεις, χρήσιμες για τη διατήρηση των θέσεων τους.

Το νέο

Μαζί με την κατάργηση της αξιολόγησης, κάνει ένα βήμα για τη θεραπεία των συγκεκριμένων προβλημάτων, χωρίς όμως να τα επιλύει αυτόματα.

✬ Η συμμετοχή του συλλόγου διδασκόντων στην επιλογή των διευθυντών, ξαναβάζει όλους (τους συναδέλφους) σε κοινή μοίρα μια φορά στα δύο χρόνια.
Αυτό όμως δεν αρκεί για να σταματήσει η ανάθεση των αποφάσεων σ’ ένα μόνο πρόσωπο και τα προβλήματα που αυτή δημιουργεί.
Η πάλη ενάντια στην ανάθεση είναι δύσκολη.
Απαιτεί την αλλαγή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου και την απόδοση σ’ άλλους συναδέλφους (μικρού) μέρους των ευθυνών των διευθυντών
(π.χ. ενημέρωση κάποιων βιβλίων, αρχειοθετήσεις,…) μαζί με μέρος του επιμισθίου και της απαλλαγής από διδακτικά καθήκοντα.
Πάνω απ’ όλα όμως απαιτεί ένα μορφωτικό σχέδιο και τους αντίστοιχους πόρους που θ’ ανανεώσουν την πίστη:
-εκπαιδευτικών,
-γονέων,
-μαθητών και
-κοινωνίας στο δημόσιο σχολειό.

✬ Η αναγνώριση της σημασίας της διδακτικής εμπειρίας και της γνώσης της συγκεκριμένης σχολικής μονάδας, μετριάζει τη διαστροφή των ‘προσόντων’, αλλά ούτε την περιθωριοποιεί ούτε την εξαλείφει, όπως θα έπρεπε.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα πτυχία θα συνεχίσουν να αξιοποιούνται για την απομάκρυνση από την τάξη, αντί η επιπλέον γνώση να αξιοποιείται για την πρόοδο των μαθητών.

✬ Η συμμετοχή του συλλόγου διδασκόντων στην επιλογή των ‘στελεχών’ μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά, έτσι ώστε οι διευθυντές να μην αποτελούν ιδιαίτερο στρώμα μέσα στον κλάδο.
Αυτό όμως δεν θα γίνει αυτόματα, χωρίς (τη δική μας) προσπάθεια.
Η αποφυγή του φατριασμού, η ανοιχτή και συναδελφική συνεννόηση, η υιοθέτηση αρχών όπως αυτή της εναλλαγής των ενδιαφερόμενων συναδέλφων στη συγκεκριμένη θέση είναι (δική μας) ευθύνη και ευκαιρία.

Με λίγα λόγια

Ο παλιός τρόπος, έπρεπε να αλλάξει.
Ο νέος, μπορεί να αξιοποιηθεί από τους συλλόγους διδασκόντων για τον εκδημοκρατισμό και την ανανέωση των σχολειών, αν και δυστυχώς διατηρεί πολλά από τα προβλήματα που χαρακτήριζαν τον παλιό.
Το υπουργείο οφείλει να πλαισιώσει αυτό το μικρό βήμα μ’ όλες εκείνες τις αποφάσεις, τις πρωτοβουλίες και τους πόρους που θα εξοπλίσουν το σχολειό στον αγώνα του να μορφώσει τη νέα γενιά.

Οι σύλλογοι διδασκόντων

✔Ας μετατρέψουν το μικρό αυτό βήμα εκδημοκρατισμού σε καθολικό αίτημα ενάντια σ’ όσους θεωρούν τους συλλόγους διδασκόντων ανώριμους να έχουν λόγο στην διοίκηση του σχολειού.
Σε πνεύμα συναδελφικότητας να αναπτύξουν τη δημοκρατία στο σχολειό.
✔Ας επιβραβεύσουν όσους υποψήφιους, παρά το κλίμα εκφοβισμού της προηγούμενης περιόδου, διάλεξαν να ταχθούν με το συλλογικό συμφέρον του κλάδου στις δύσκολες στιγμές της αξιολόγησης και να μη διστάσουν να απορρίψουν την υποψηφιότητα εκείνων που χειραγώγησαν ή επιχείρησαν να χειραγωγήσουν τους συλλόγους διδασκόντων, ενάντια στις αποφάσεις του κλάδου.