ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΕΡΓΟΥΛΑ
Τα κείμενα που παραθέτω παρακάτω είναι από το περιοδικό «Η άρνηση της κάρτας τουι πολίτη ως ομολογία Πίστεως», του Αρχιμ. Αθανασίου Αναστασίου, προηγουμένου της Ιεράς Μονής Μεγάλου Μετώρου, που εκδόθηκε το 2016 και κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.
Αχρήματη κοινωνία
Τίς τελευταῖες δεκαετίες παρατηρεῖται, τόσο σέ εὐρωπαϊκό ὅσο καί σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο, μία ραγδαία αὔξηση τῶν ἠλεκτρονικῶν συναλλαγῶν καί μία ἀντίστοιχη ἐγκατάλειψη τῆς χρήσεως μετρητῶν. Τό γεγονός αὐτό ἀνατρέπει οἰκονομικές συνήθειες καί δεδομένα, πού καθιερώθηκαν ἱστορικά καί ἰσχύουν ἐδῶ καί δυόμισυ χιλιετίες καί μᾶς εἰσάγει μέ γοργούς ρυθμούς σέ μία ἐντελῶς νέα κατάσταση, σ’ αὐτή τῆς ἀχρήματης οἰκονομίας καί κοινωνίας…
Ἡ ἐπιβολή αὐτή τοῦ νέου μοντέλου οἰκονομικῶν συναλλαγῶν ἐπιφέρει βαρύτατες συνέπειες καί παραβιάζει βάναυσα τίς ἀτομικές ἐλευθερίες, θίγει συνταγματικά δικαιώματα τῶν πολιτῶν καί ὁδηγεῖ στόν καθολικό ἔλεγχο τῆς ἰδιωτικῆς τους ζωῆς…
Τί εἶναι ἡ ἀχρήματη κοινωνία
Μέ τόν ὅρο ἀχρήματη κοινωνία ἐννοοῦμε τήν ὁλοκληρωτική κατάργηση τῆς χρήσεως μετρητῶν στίς οἰκονομικές συναλλαγές τῶν πολιτῶν καί τήν πλήρη ἀντικατάστασή τους μέ ἄυλα καί ἠλεκτρονικά μέσα, δηλαδή μέ συναλλαγές μέσῳ τῶν ποικίλων καρτῶν (πιστωτικῶν, χρεωστικῶν, προπληρωμένων), ἐπιταγῶν, συναλλαγματικῶν, e-banking λογαριασμῶν κ.λπ.
Δέν χρησιμοποιοῦμε δηλαδή νομίσματα γιά τίς συναλλαγές μας, ἀλλά ἡ ἀντίστοιχη ἀξία τῶν νομισμάτων αὐτῶν εἶναι κατατεθειμένη καί συμπεριλαμβάνεται σέ ἕνα ψηφιακό μέσο (κάρτα, κινητό τηλέφωνο, ἠλεκτρονικό ὑπολογιστή κ.ἄ), τό λεγόμενο ψηφιακό πορτοφόλι.
Στήν ἐξέλιξή τους ὅλα αὐτά πρακτικά σημαίνουν ὅτι αὐτό πού ἀποκαλοῦμε πραγματικό χρῆμα καί οἱ ἄλλες οἰκονομικὲς ἀξίες (χρυσός, ἀσήμι, τίτλοι, ὁμόλογα κ.λπ.) σταδιακά ἀδρανοποιοῦνται καί ἀντικαθίστανται μέ τό λεγόμενο πλαστικό χρῆμα καί μελλοντικά μέ ἕνα εἰκονικό ψηφιακό νόμισμα, ὡς τό μόνο ἀποδεκτό μέσο συναλλαγῆς σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο.
Στήν ἴδια φιλοσοφία κινεῖται καί τό λεγόμενο ψηφιακό πορτοφόλι μέ εὐρύτατη διάδοση στήν χρήση του τά τελευταῖα χρόνια, καθώς ἐπίσης καί ἡ εἰσαγωγή καί σταδιακή καθιέρωση τοῦ λεγόμενου ψηφιακοῦ ἤ εἰκονικοῦ νομίσματος.
Οἱ ἀγορές καί συναλλαγές μέσῳ διαδικτύου ἔχουν, ἄλλωστε, αὐξηθεῖ μέ γεωμετρική πρόοδο καί τό ψηφιακό νόμισμα φαντάζει ὡς ἡ ἀπόλυτη ἐπιλογή τοῦ μέλλοντος. Ὁλοένα καί περισσότεροι οἰκονομολόγοι καί ἀναλυτές ἀσχολοῦνται μέ τήν περίπτωση αὐτό τό νέο μέσο συναλλαγῶν νά ἀντικαταστήσει τά συμβατικά νομίσματα, ἀκόμη καί τά πλέον ἰσχυρά, ὅπως τό δολάριο καί τό εὐρώ.
Τό σημαντικό μάλιστα εἶναι ὅτι ἡ ἀχρήματη κοινωνία ἐπιβάλλεται τεχνητά, παρότι δέν ἀποτελεῖ τήν πρώτη καί κύρια προτίμηση τῶν καταναλωτῶν. Ὅπως βεβαιώνει ὁ Καρλ-Λούντβιχ Τίλε, μέλος τοῦ διοικητικοῦ συμβουλίου τῆς κεντρικῆς τράπεζας τῆς Γερμανίας «σχεδὸν τὸ 80% τῶν συναλλαγῶν ἐξακολουθεῖ νὰ γίνεται μὲ μετρητά, ἐνῶ ἡ ἀξία τῶν μετρητῶν αὐτῶν ἀντιστοιχεῖ στὸ 53% ὅλων τῶν συναλλαγῶν σὲ χρῆμα. Τὰ μετρητά, σημείωσε ὁ Τίλε, εἶναι καὶ θὰ παραμείνουν ἡ μέθοδος πληρωμῆς ποὺ προτιμοῦν κάποιοι καταναλωτές. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἐπιλέγει τὸ ἐργαλεῖο ποὺ ἀνταποκρίνεται καλύτερα στὶς ἀνάγκες του. Ὅπως εἶπε ὁ Ντοστογιέφσκι τὸ 1861: “Τὸ χρῆμα εἶναι ἐλευθερία κομμένη σὲ νομίσματα”, κατέληξε ὁ Γερμανὸς τραπεζίτης». (http://www.nooz.gr/economy/kai-o-ntostogiefski-sta-epixeirimata-uper-ton-metriton)…
Τά ἐμφυτεύσιμα chips
Πιστεύουμε πώς δέν εἶναι πλέον δύσκολο νά φανταστοῦμε τήν συνέχεια στήν πορεία καί τήν ἐξέλιξη τῆς ἀχρήματης κοινωνίας. Τό ψηφιακό πορτοφόλι θά μεταλλαχθεῖ καί θά ἐνσωματωθεῖ σέ ἕνα ἐμφυτευμένο σέ κάθε χρήστη ὑποδόριο μικροτσίπ. Ἤδη ἀπό τά τέλη τοῦ 2004 ὁ Ἀμερικανικός Ὀργανισμός Τροφίμων καί Φαρμάκων (FDA) ἐνέκρινε τήν ἐμπορική ἐκμετάλλευση τοῦ VeriChip, ἑνός μικροτσίπ πού θά τοποθετεῖται ὑποδόρια καί θά περιέχει ὅλο τό ἰατρικό ἱστορικό τοῦ ἀτόμου πού τό φέρει. «Ἡ A Digital Solutions, κατασκευάστρια τοῦ VeriChip ἀναφέρει ὅτι τὸ τσὶπ μπορεῖ νὰ σώσει ζωὲς καὶ νὰ περιορίσει τὰ ἰατρικὰ λάθη. Ταυτόχρονα, εὐελπιστεῖ ὅτι ἡ ἰατρικὴ χρήση τοῦ μικροτσὶπ θὰ κάνει τὴν κοινὴ γνώμη πιὸ δεκτικὴ στὴν ἰδέα τῆς ὑποδόριας τοποθέτησης ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων γιὰ λόγους ἀσφάλειας καὶ ἐλέγχου τῆς πρόσβασης σὲ ὁρισμένα μέρη ποὺ χρήζουν ἀπόλυτης ἀσφάλειας». (Ἐγκρίθηκε τό ὑποδόριο τσίπ, Ἡ Καθημερινή, 15-10-2015 http://www. kathimerini.gr/197477/article/epikairothta/kosmos/-egkri8hke-to-ypodorio-tsip).
Τά ὑποδόρια μικροτσίπ ταυτοποίησης μέσω ραδιοσυχνοτήτων (RFΙD) θά μποροῦσαν, σύμφωνα μέ τούς εἰδικούς, ἐκτός ἀπό τήν κάλυψη ἰατρικῶν ἀναγκῶν νά προσφέρουν διευκολύνσεις καί στόν ἐργασιακό ἤ ἀκόμη καί στόν προσωπικό χῶρο τῶν χρηστῶν τους. Μποροῦν δέ κυρίως νά χρησιμοποιηθοῦν ὡς μέσο εἰσόδου, ὡς κλειδί γιά τήν εἴσοδο σέ ψηφιακά δεδομένα.
Εἶναι, ἄλλωστε εὐρύτατα παρατηρημένο στόν χῶρο τῆς ψηφιακῆς τεχνολογίας καί ἰδιαίτερα τῶν ἠλεκτρονικῶν συναλλαγῶν ἡ σταδιακή ἐγκατάλειψη τῶν κωδικῶν ἀσφαλείας εἰσόδου στά δεδομένα καί ἡ ἀντικατάστασή τους μέ βιομετρικούς ἐλέγχους ἀσφαλείας καί μέ χρήση μικροτσίπ ταυτοποίησης μέσῳ ραδιοσυχνοτήτων (RFID).
Τά ἠλεκτρονικά ἐγκλήματα
Οἱ ἠλεκτρονικές συναλλαγές καί ἡ ἀχρήματη κοινωνία προπαγανδίζονται κατά κόρον ὡς τό πιό πρόσφορο μέσο γιά τόν περιορισμό τῶν κλοπῶν καί τῶν κινδύνων πού διατρέχουν οἱ χρῆστες τῶν μετρητῶν.
Πρόκειται γιά ἕνα μεγάλο καί καλά ὀργανωμένο ἀληθοφανές ψέμα. Κι αὐτό γιατί εἶναι γνωστή καί δεδομένη ἡ τεράστια ἀνασφάλεια καί τά ἠλεκτρονικά ἐγκλήματα πού ἀποτελοῦν πλέον κατεστημένο στίς μέρες μας.
Πρόσφατα μάλιστα «ἡ ὁμάδα hacker Armada Collective ἔχει ἀναστατώσει τό σύστημα e-banking τριῶν ἑλληνικῶν τραπεζῶν... Ὡστόσο αὐτή δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά πού ἡ συγκεκριμένη ὁμάδα ἀπειλεῖ τράπεζες. Οἱ Armada Collective ἔκαναν τήν ἐμφάνισή τους τόν Ὀκτώβριο, ὅταν μέσῳ e-mail ζητοῦσαν λύτρα σέ bitcoins προκειμένου νά μήν χακάρουν ἑλβετικές ἑταιρεῖες». (http://www.enikos.gr/economy/355593,Epi8eseis-apo-toys-hacker-Armada-Collective-dexetai-to-e-banking-ellhnikwntra.html).
Εἶναι, ἄλλωστε, παγκοσμίως γνωστό καί πανθομολογούμενο ὅτι κανένα σύστημα ἀσφαλείας τῶν πληροφοριῶν πού περιέχει ἕνας Η/Υ δέν εἶναι ἀπόλυτα ἀσφαλές. Δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνα «κλειδί ἀσφαλείας», οὔτε ἕνα «φίλτρο προστασίας» (Fire Wall) πού νά μήν ἔχει «σπάσει» ἀπό εἰσβολεῖς (Hackers). Μιά πολύ σημαντική μελέτη σέ ἐπίπεδο διευθυντῶν ἀσφαλείας ἀνωνύμων ἑταιρειῶν στίς ΗΠΑ γιά τά ἐγκλήματα τῶν Η/Υ μᾶς ἐπιβεβαιώνει πόσο τρωτές εἶναι οἱ ἠλεκτρονικές «Τράπεζες Πληροφοριῶν» (Data Banks). «Τό 98,5% τῶν ἐρωτηθέντων ἀναφέρει ὅτι εἶχε πέσει θύμα καί τό 43,3% δέχεται ὅτι εἶχε πέσει θύμα πάνω ἀπό 25 φορές»! Στήν ἴδια μελέτη ἀναφέρεται ὅτι ἐπιβεβαιώνεται ὁ μελλοντολόγος Alvin Toffler ὅτι «τό πλέον συχνά κλεπτόμενο ἐμπόρευμα εἶναι οἱ πληροφορίες» (Ἀστυνομική Ἐπιθεώρηση, Φεβρουάριος 1997, σελ. 72-77). Εἶναι δέ γνωστό ὅτι ἔχουν «σπάσει» κωδικοί ἀσφαλείας τῆς ΝΑΣΑ, τοῦ ἀμερικανικοῦ Πενταγώνου, Ἑλληνικῶν Τραπεζῶν, Ἑταιρειῶν κ.λπ.
Μέ βάση ὅλα αὐτά, πού ἐντελῶς δειγματοληπτικά μόνον ἀναφέραμε, ἀποδεικνύεται ξεκάθαρα τό πόσο ὑποκριτική καί προσχηματική εἶναι ἡ ἐπίκληση τῆς καταπολέμησης τῆς ἐγκληματικότητας καί τῆς ἀσφάλειας τῶν συναλλαγῶν γιά τήν σχεδιαζόμενη ἀναγκαστική ἐπιβολή τοῦ πλαστικοῦ χρήματος καί τῆς ἀχρήματης κοινωνίας.
Ἡ δῆθεν πάταξη τῆς φοροδιαφυγῆς
Ἕνα ἐξίσου σαθρό ἐπιχείρημα, πού ἐπίσης χρησιμοποιεῖται κατά κόρον εἶναι ἡ περιβόητη πάταξη τῆς φοροδιαφυγῆς, πού δῆθεν θά ἐπιτευχθεῖ μέσῳ τῆς χρήσης τοῦ πλαστικοῦ χρήματος. Εἶναι ὅμως σαφές ὅτι οἱ ρυθμίσεις ἀφοροῦν τούς ἁπλούς καταναλωτές, μισθωτούς καί συνταξιούχους πού σηκώνουν πάντα ὅλο τό φορολογικό βάρος καί ὑφίστανται τεράστιες περικοπές στά εἰσοδήματά τους. Ἀντίθετα τά μεγάλα ἀδήλωτα ἀφορολόγητα εἰσοδήματα, πού βρίσκονται κατατεθειμένα σέ τράπεζες τοῦ ἐξωτερικοῦ καί περιλαμβάνονται στίς ποικίλες «λίστες» οὐδέποτε ἀνιχνεύονται καί οὐδέποτε τιμωροῦνται οἱ κάτοχοί τους. Τά νέα μέτρα θά ἀφοροῦν καί πάλι τά μικρά καί μεσαῖα εἰσοδήματα, ἐνῶ οἱ μεγαλοκαταθέτες, οἱ κεφαλαιοῦχοι, οἱ κάτοχοι τῶν offshore ἑταιρειῶν, οἱ τοκογλύφοι καί οἱ μεγαλοαπατεῶνες θά βρίσκουν καί πάλι τούς τρόπους γιά νά φοροδιαφεύγουν.
Εἶναι φανερό ὅτι μέ ἕναν τεχνητό καί προσχηματικό τρόπο ἐπιχειρεῖται νά ταυτιστοῦν οἱ χρῆστες μετρητῶν μέ τούς φοροδιαφεύγοντες καί οἱ χρῆστες πλαστικοῦ χρήματος μέ τούς ἔντιμους πολίτες, πού ἀποδίδουν τούς φόρους τους. Πρόκειται ὁλοκάθαρα γιά τήν νεοεποχίτικη τακτική τῆς ἀντιστροφῆς τῆς ἀλήθειας καί τῆς προβολῆς τοῦ ψεύδους ὡς μίας νέας τεχνητῆς ἀλήθειας. Εἶναι ἡ ἴδια αὐτή νεοεποχίτικη τακτική τῆς στοχοποίησης καί τῆς ἐνοχοποίησης, τοῦ χαρακτηρισμοῦ καί τοῦ στιγματισμοῦ ὅλων τῶν ἀντιφρονούντων μέ στόχο τήν τελική ἐξουδετέρωσή τους. Εἶναι ἡ γνωστή νεοεποχίτικη τακτική τῆς δημιουργίας εἰκονικῶν καταστάσεων καί τεχνητῶν παραδείσων, πού κρύβουν στό βάθος τους μιά ἀληθινή κόλαση.
Ἡ σημερινή τραγική παγκόσμια οἰκονομική κρίση, ἄλλωστε, δέν εἶναι παρά τό ἀποτέλεσμα τῆς θεωρητικῆς εὐημερίας πού ἔφερε τό πλασματικό χρῆμα. Μία σειρά ἀπό εἰκονικές καταστάσεις λογιστικοῦ τύπου, χωρίς πραγματικό ἀντίκρυσμα, δημιούργησαν χάρτινους οἰκονομικούς πύργους καί πυραμίδες, τήν κατάρρευση τῶν ὁποίων βιώνουμε σήμερα. Παντοῦ πλασματικές καταστάσεις, παντοῦ «ἀέρας» καί «φοῦσκες», στά χρηματιστήρια, στά ὁμόλογα, στίς ὑπεραξίες. Καινοφανεῖς ὅροι καί ἔννοιες δημιουργοῦνται, ἀκατανόητες ὡς πρός τόν τρόπο λειτουργίας τους. Ἀκοῦμε γιά τίς περιβόητες ἀγορές, γιά τά περίφημα Funds (φάντς), γιά ἀμοιβαῖα κεφάλαια, γιά παράγωγα, γιά σπρέντς, γιά swaps (σουάπς), γιά ἀσφάλιστρα κινδύνου καί γιά τόσα ἄλλα πού καταλήγουν νά κάνουν βαθύπλουτους καί πανίσχυρους τούς ἐμπνευστές τους καί νά φτωχοποιοῦν τά κράτη καί τούς λαούς, ὥστε νά δεχθοῦν πιό εὔκολα καί πιό γρήγορα τίς ἠλεκτρονικές ἁλυσίδες τῆς χειραγώγησής τους.
Ἡ προσωπική μας εὐθύνη
Εἶναι δεδομένο ὅτι ἡ αἰφνιδιαστική ἐκδήλωση τῆς σημερινῆς τραγικῆς κρίσης πού βιώνουμε εἶναι ἡ ἀποκορύφωση μίας ὁλόκληρης σειρᾶς σχεδιασμένων καί στοχευμένων μεθόδων πού ἐφαρμόστηκαν τίς τελευταῖες δεκαετίες στήν πατρίδα μας. Ἡ καθολική, δηλαδή, ἀπαξίωση τῶν παραδόσεων, ἡ ἀποχριστιανοποίηση τοῦ κράτους καί τῆς κοινωνίας μας, ἡ νομιμοποίηση τῶν ἠθικῶν παρεκτροπῶν, ἡ ἐπιχείρηση τῆς ἐθνικῆς καί ἐθνολογικῆς μας μεταλλάξεως, ἡ ἐπιβολή τῆς πολυπολιτισμικότητας καί τοῦ συγκρητισμοῦ εἶναι ὅλα ὅσα προηγήθηκαν, ὥστε νά ἀμβλυνθοῦν οἱ συνειδήσεις καί νά καμφθοῦν οἱ πνευματικές ἀντιστάσεις καί τά ἀντισώματα τοῦ λαοῦ μας.
Εἶναι, ὅμως, ἀλήθεια ὅτι στά ἀλλότρια αὐτά κελεύσματα ἔχουμε ἐνδώσει ἀσυγχώρητα καί ἐμεῖς οἱ ἴδιοι. Παγιδευτήκαμε ἀδιάκριτα στά ψευδοδιλήμματα τῆς εὐημερίας, τῆς ἀναπτύξεως, τῆς προόδου, τῆς ἀσφάλειας. Ἀποδεχτήκαμε αὐτάρεσκα τήν εὐμάρεια, τήν ἄνεση, τήν πολυτέλεια, τήν εὐδαιμονία καί τήν ἐπίπλαστη εὐτυχία πού μᾶς προσέφεραν. Ἐπενδύσαμε στίς εὔκολες λύσεις, στίς εὐκαιρίες τῆς στιγμῆς, στόν γρήγορο καί ἄκοπο πλουτισμό, στόν τζόγο. Καί μετατρέψαμε τήν κοινωνία καί τήν χώρα μας σέ ἕνα ἀπέραντο ἀνταλλακτήριο στοιχημάτων ἀνάγοντας τό τζάκ-πότ τοῦ ΛΟΤΤΟ σέ ὕψιστο ὅραμα καί ἐπιδίωξη. Γίναμε ὑλόφρονες καί εὐδαιμονιστές καί θέσαμε τόν οἰκονομικό παράγοντα, τήν οἰκονομική εὐημερία ὡς τήν μόνη ἐνασχόληση, τήν ἀπόλυτη προτεραιότητα στήν ζωή μας.
Χάσαμε τήν αἴσθηση τοῦ μέτρου στήν ζωή, στίς ἀπολαύσεις, στίς δραστηριότητες, στίς ἐκδηλώσεις, στίς ἐπιδιώξεις, στά κέρδη. Ξεχάσαμε τήν παράδοσή μας, ξεχάσαμε τήν πίστη μας, ξεχάσαμε τήν πατρίδα μας, τήν Ἑλλάδα μας! Γιατί, ὅπως μᾶς λέει ὁ Φώτης Κόντογλου: «Ὅποιος μετρᾶ τήν εὐτυχία καί τήν χαρά τῆς ζωῆς μέ τά χοντροειδῆ μέτρα τῆς ὑλικῆς καλοπέρασης, δέν θά καταλάβει τίποτα ἀπ’ τήν Ἑλλάδα».
Βιώνοντας αὐτήν τήν τόσο τραγική καί ὀδυνηρή πραγματικότητα, εἶναι κατεπείγουσα ἀνάγκη, σύν Θεῷ καί διά πρεσβειῶν τῆς Κυρίας ἡμῶν Θεοτόκου, γιά τόν ἐπανευαγγελισμό καί τήν ἀνάνηψή μας, γιά τήν ὑπαρξιακή μετάνοιά μας ὥστε νά ἑλκύσουμε τήν χάρη καί τόν ἁγιασμό τοῦ Θεοῦ. Εἶναι κατεπείγουσα ἀνάγκη νά βροῦμε τήν δύναμη καί τό κουράγιο νά ἀντιταχθοῦμε, νά ἀντιδράσουμε, νά ἀντισταθοῦμε γενναῖα, νά ἀνανεώσουμε καί πάλι τίς ἀποφάσεις μας καί νά μείνουμε ἀμετακίνητοι στίς πατρογονικές μας ρίζες. Νά ἐπιστρέψουμε στόν πατροπαράδοτο τρόπο ζωῆς, στήν κοπιαστική καί ἔντιμη ἐργασία, στόν λιτό καί ὀλιγαρκή βίο, στήν εὐσυνειδησία καί τήν ἀκεραιότητα ἀπέναντι στούς συνανθρώπους μας, στούς συμπολίτες μας, στήν κοινωνία καί τήν πολιτεία. Νά ἐπιστρέψουμε στά σταράτα λόγια, τήν ντομπροσύνη καί τήν εἰλικρίνεια τῶν σχέσεων, στήν συμφωνία κυρίων, στίς ἀληθινές φιλίες, στά καθαρά μάτια, στό φιλότιμο καί τήν ἀνδρειοσύνη, τόν πόθο γιά τήν ἐλευθερία καί τήν ἀληθινή δημοκρατία.
Μόνον ἔτσι θά εἴμαστε σωστοί καί εὐσυνείδητοι πολίτες ἐκπληρώνοντας τίς ὑποχρεώσεις μας πρός τό κράτος. Μόνον ἔτσι καταπολεμᾶται ἡ διαφθορά, πού τόσο μᾶς ἔχει κατακλύσει, ἡ ἐγκληματικότητα, ἡ φοροδιαφυγή καί τόσες ἄλλες νοσηρές καταστάσεις, πού ὑποτίθεται ὅτι θά ἀντιμετωπισθοῦν μέ τήν καθιέρωση τῆς ἀχρήματης κοινωνίας.
Στίς μεθόδους, λοιπόν, καί τίς πρακτικές συνήθειες τῆς ἀχρήματης κοινωνίας θά πρέπει μέ κάθε τρόπο νά ἀρνηθοῦμε νά εἰσέλθουμε. Νά ἀποφεύγουμε μέ κάθε τρόπο τήν χρήση τῶν ποικίλων ἠλεκτρονικῶν καρτῶν καί τῶν ἠλεκτρονικῶν συναλλαγῶν καί νά προτιμοῦμε τίς παραδοσιακές μεθόδους συναλλαγῶν.