Το έτος 1940 ήταν ένας χρόνος πολύ δύσκολος για τη χώρα μας. Τα μεγάλα γεγονότα που συνέβαιναν στην Ευρώπη ήταν συγκλονιστικά και οπωσδήποτε επηρέαζαν και τη χώρα μας.
Τον Νοέμβριο του 1936 υπογράφηκε μεταξύ Ιταλίας και Γερμανίας σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ των δύο αυτών χωρών. Η συμμαχία αυτή ονομάστηκε «Άξονας». Η ίδρυση του «Άξονα» έκαμε τη διεθνή θέση της χώρας μας πιο δύσκολη, γιατί τώρα από εδώ και πέρα η απειλή για πόλεμο δε θα προερχόταν από μια συγκεκριμένη χώρα, την Ιταλία, αλλά από τον Άξονα.
Η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, η οποία φιλοδοξούσε να κυριαρχήσει σε ολόκληρη τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και να επανιδρύσει τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τον Απρίλιο του 1939 επιτέθηκε ξαφνικά κατά της Αλβανίας, την οποία, ύστερα από μια μικρή αντίσταση των Αλβανών, την κατέλαβε εξ ολοκλήρου.
Την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 η Γερμανία επιτέθηκε και αυτή ξαφνικά κατά της Πολωνίας, την οποία τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν μέσα σε είκοσι ημέρες. Το γεγονός αυτό υπήρξε η αρχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος διήρκησε επί μια επταετία και αιματοκύλησε ολόκληρη σχεδόν την ανθρωπότητα.
Η Ιταλία στο μεταξύ μετέφερε και εγκατέστησε στην Αλβανία εννέα πανίσχυρες και ετοιμοπόλεμες Μεραρχίες του στρατού της, εξοπλισμένες με τα πλέον σύγχρονα όπλα της εποχής. Οι Μεραρχίες αυτές μαζί με τις άλλες βοηθητικές μονάδες που τις πλαισίωναν, αποτελούσαν μια δύναμη η οποία ξεπερνούσε τις 100 χιλιάδες άνδρες.
Η Ιταλία που ήταν η μεγάλη στρατιωτική δύναμη της περιοχής, διέθετε και πανίσχυρο πολεμικό στόλο, καθώς και πολύ ισχυρή πολεμική αεροπορία. Με τις δυνάμεις αυτές ήταν κυρίαρχη της Αδριατικής Θάλασσας και της Κεντρικής Μεσογείου.
Από θέσεως δε ισχύος ασκούσε αφόρητες διπλωματικές πιέσεις στη χώρα μας, προσπαθώντας να την εξωθήσει σε ενέργειες, οι οποίες θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν προκλήσεις, για να της δώσουν την ευκαιρία και την αφορμή να μας επιτεθεί, κηρύσσοντας τον πόλεμο. Τα ιταλικά αεροπλάνα φθάνουν ως τον Κορινθιακό Κόλπο, όπου βομβαρδίζουν ελληνικά σκάφη, που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Ναυπάκτου.
Όλες αυτές οι ενέργειες της Ιταλίας σε βάρος της χώρας μας δημιουργούσαν τη βεβαιότητα και δεν άφηναν καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα αργά ή γρήγορα θα αντιμετώπιζε τον κίνδυνο του πολέμου, τον οποίο όμως με κάθε τρόπο ήθελε να αποφύγει.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, η οποία είχε δηλώσει ουδετερότητα απέναντι στα γεγονότα της Ευρώπης, προσπαθούσε να αποφύγει κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να θεωρηθεί από την Ιταλία ως πρόκληση και θα της έδινε την αφορμή να επιτεθεί, κάτι το οποίο το επιθυμούσε και το επιδίωκε η χώρα αυτή.
Παράλληλα, η Ελληνική Κυβέρνηση προσπαθούσε, με λεπτές ενέργειες και αποφάσεις, να ενισχύσει όσο ήταν δυνατόν την άμυνα της χώρας μας. Ωστόσο όμως, παρά τις προσπάθειες της αυτές, στον ορίζοντα της Ελλάδος προς τα δυτικά και βορειοδυτικά σύνορα της τα μαύρα σύννεφα του πολέμου είχαν σκεπάσει τον ουρανό της.
«Η Ελλάδα ξεμοναχιασμένη στο δραματικό ακρωτήρι της, χωρίς ουσιαστική βοήθεια από πουθενά, σχεδίαζε και ετοιμαζόταν να αντιμετωπίσει για μια ακόμα φορά τη μοίρα της και το πεπρωμένο της φυλής της», γράφει στο βιβλίο του «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ 1940-1941», σελίδα 15, ο Άγγελος Τερζάκης.
Και ανατέλλει η 15η Αυγούστου 1940. Μεγάλα πλήθη προσκυνητών έχουν έλθει και έχουν κατακλύσει το όμορφο νησί των Κυκλάδων, την Τήνο. Είναι η γιορτή της Παναγίας και, όπως κάθε χρόνο, ο εορτασμός γίνεται με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια.
Στον όρμο του νησιού έχει καταπλεύσει από νωρίς το πρωί της ημέρας αυτής το καράβι του πολεμικού μας ναυτικού το εύδρομο «ΕΛΛΗ» για να αποδώσει τιμές στην εορτάζουσα Παναγία μας και γι’ αυτό φέρει πανηγυρικό σημαιοστολισμό.
Θα ήταν η ώρα οχτώμισι το πρωί, όταν ένας τρομακτικός κρότος συγκλόνισε το καράβι και το νησί. Μαύροι καπνοί τύλιξαν το καράβι, το οποίο χτυπημένο στα ύφαλά του άρχισε να παίρνει κλίση. Δύο ακόμη τορπίλες έσκασαν με φοβερό πάταγο η μία στον κυματοθραύστη και η άλλη κοντά στο φανό του λιμανιού. Οι προσκυνητές έτρεχαν έξαλλοι να σωθούν.
Το προσωπικό του καραβιού προσπαθεί υπεράνθρωπα να ρυμουλκήσει το πλοίο στα αβαθή σημεία του όρμου. Μάταια όμως προσπαθεί, γιατί τα ρυμούλκα κόβονται και το καράβι βυθίζεται.
Ποιος όμως ήταν ο άνανδρος που εκτέλεσε αυτή την απαίσια και δόλια πράξη; Κανένας δεν αμφιβάλλει ότι η πράξη αυτή ήταν έργο των Ιταλών. Η έρευνα που έγινε στον βυθό του όρμου της Τήνου την επόμενη ημέρα ανακάλυψε θραύσματα από τις τορπίλες που είχαν επάνω τον αριθμό μητρώου και τα στοιχεία του εργοστασίου που τις κατασκεύασε.
Και όμως, η Ελληνική Κυβέρνηση, για να αποφύγει κάθε προστριβή με την Ιταλία, αποφασίζει να κρύψει την αλήθεια. Σε ανακοινωθέν που εξέδωσε, δήλωσε πως δεν κατόρθωσε να εξακριβώσει την εθνικότητα του υποβρυχίου που χτύπησε την «ΕΛΛΗ». Μόνο δύο ημέρες μετά την κήρυξη του πολέμου, δηλαδή στις 30 Οκτωβρίου 1940, θα φανερώσει την αλήθεια για το ποιος ήταν ο ύπουλος και θρασύδειλος εκτελεστής της άνανδρης αυτής ενέργειας.
Ο παγκόσμιος Τύπος στιγματίζει την άνανδρη αυτή πράξη. Ο θόρυβος που ξεσηκώθηκε από την αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης είναι μεγάλος και οι Ιταλοί δειλιάζουν και χάνουν την ψυχραιμία τους. Προσπαθούν να δείξουν ότι είναι αθώοι. Για να διώξουν από πάνω τους την παγκόσμια κατακραυγή, προσπαθούν να ενοχοποιήσουν την Αγγλία, η οποία είχε τάχα συμφέροντα να αναστατωθούν τα Βαλκάνια, ότι αυτή ήταν ο εκτελεστής της
άνανδρης και ιερόσυλης αυτής πράξης.
Κανέναν όμως δεν πείθουν. Η ιερόσυλη πράξη τους θα τονώσει ακόμη περισσότερο το φρόνημα των Ελλήνων, οι οποίοι αντιλαμβάνονται πλέον ότι ένας είναι ο εχθρός της Ελλάδας, η Ιταλία. Αυτό θα το ομολογήσει αργότερα ο πρεσβευτής της Ιταλίας Γκράτσι, ο οποίος στα απομνημονεύματα του θα γράψει ότι «το έγκλημα της Τήνου είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σε όλη την Ελλάδα μια απόλυτη ψυχική ενότητα των Ελλήνων».
Με την ενότητα αυτή και με τις μεγάλες θυσίες του λαού μας δημιουργήθηκε το λεγόμενο «Έπος του 1940» που ντρόπιασε τις αμέτρητες ιταλικές λόγχες, κατέρριψε το μύθο περί του αήττητου του Άξονα και δίδαξε στους λαούς της γης ότι:
«η μεγαλωσύνη των Εθνών δεν μετριέται με το στρέμμα,
με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα».
Κ. Παλαμάς
*Του Γρηγόρη Αποστολακόπουλου (εφημ. “Τα Μετέωρα” – 14/8/20009)
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!