“Το να έχεις την αξίωση να μην αμαρτάνουν οι φαύλοι, είναι τρέλα, γιατί ζητάς κάτι αδύνατο. Όμως, το να τους επιτρέπεις να είναι όπως είναι απέναντι στους άλλους και συγχρόνως να έχεις την αξίωση να είναι εντάξει με εσένα, είναι αναισθησία και δεσποτισμός. Φέρε με το νου σου πώς είναι τούτοι οι άνθρωποι στο τραπέζι, πώς είναι στο κρεβάτι και στην υπόλοιπη ζωή τους”.
Τα λογία ενός μεγάλου Στωικού αυτοκράτορα, όσα χρόνια και αν έχουν περάσει, είναι πάντα επίκαιρα.
Ο Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος Αύγουστος ο τελευταίος καλός αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που έζησε το 121-180 μ.Χ. μας έχει αφήσει ένα πνευματικό ημερολόγιο, γραμμένο μέσα σε ένα αντίσκηνο εκστρατείας. Συλλογισμοί – συμβουλές, κρατώντας σημειώσεις με τη δύναμη της φιλοσοφίας, “τα εις εαυτόν”.
Τι σημαίνει όμως Στωικός και Στωικισμός;
Ο Στωικισμός αποτελεί δημιούργημα του Κύπριου φιλοσόφου Ζήνωνα. Οφείλει το όνομά του στην Ποικίλη Στοά της Αρχαίας Αγοράς η οποία αποτέλεσε και τον τόπο διδασκαλίας του φιλοσόφου.
Ο Στωικισμός αποτελεί μια άκρως πρακτική φιλοσοφία. Στον πυρήνα της σχολής αυτής βρίσκεται ο αυτοέλεγχος. Διδάσκει την λογική ως το απόλυτο εργαλείο. Μέσω αυτής μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα γεγονότα, τα οποία μπορούμε να ελέγξουμε, από αυτά στα οποία δεν έχουμε καμία εξουσία. Μέσω του αυτοελέγχου, ο Στωικισμός υποστηρίζει πως μπορούμε να ελέγξουμε τα καταστροφικά συναισθήματα που ανά καιρούς έρχονται στην επιφάνεια, όπως είναι η ελπίδα και ο θυμός. Τελικός στόχος είναι η εσωτερική γαλήνη και η απελευθέρωση από την δυστυχία.
“Το ηγεμονικόν του ανθρώπου δεν είναι έξω από αυτόν, αλλά εξαρτάται απόλυτα από τον ίδιο. Ο καθένας είναι σε θέση να ορίσει τον δαίμονα μέσα του, τον εαυτό του, τη ζωή του […]. Γνωρίζοντας τον δαίμονα που κατοικεί μέσα μας, γνωρίζουμε και τους δαίμονες των άλλων, κατανοώντας από πού πηγάζει η γνώμη τους και ποια είναι τα κίνητρά τους […].
Είμαστε κυρίαρχοι του εαυτού μας ή αλλιώς, του δαίμονα που κατοικεί μέσα μας”.
Εύχομαι η νέα χρονιά να φέρει όλες εκείνες τις αλλαγές που χρειάζονται έτσι ώστε να επικρατήσει κάποτε η λογική και η απόλυτη ισορροπία.
(Υ.Γ) Για την ιστορία, ο Μάρκος Αυρήλιος, χτυπημένος από τις επιδημίες πανώλης του 167 και 179-180 πέθανε μόλις 59 ετών. Ήταν η αρχή του τέλους μιας αυτοκρατορίας που όμως είχε αλλάξει τον κόσμο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΪΟΥ
πηγές:
Στωικισμός: Η αρχαία σχολή φιλοσοφίας που γοητεύει τους επιτυχημένους επιχειρηματίες του σήμερα
Μάρκος Αυρήλιος: Όταν έχεις να κάνεις με παλιανθρώπους, σκέψου αυτούς τους εννέα κανόνες
https://pointfromview.blogspot.com/2016/10/blog-post_46.html
Δρ. Έλσα Νικολαΐδου, άρθρο στην εφημερίδα Φιλελεύθερος της Κύπρου (https://www.philenews.com/f-me-apopsi/paremvaseis-ston-f/article/855464/markos-avrilios-o-daimonas-poy-katoikei-mesa-mas)