Ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Χρίστος Χ. Λιάπης ΜD,MSc,PhD, Ψυχίατρος και Διδάκτωρ του Παν/μίου Αθηνών, με άρθρο του στην κυριακάτικη έκδοση της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, 25/04/21, υπό τον τίτλο «Η πόλη ήταν ακόμη εκεί…», αποσαφηνίζει την κατάσταση στο Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων, θέτοντας τέλος στα διακινούμενα σενάρια περί κλεισίματός του, αλλοίωσης του θεραπευτικού μοντέλου ή κατάργησης των κοινοτήτων.
«Η πόλη ήταν ακόμη εκεί…»
«Αν μπορείς να κοιτάξεις, δες. Αν μπορείς να δεις, παρατήρησε», γράφει το «Βιβλίο των Συμβουλών». Χρειάζεται να παρατηρήσουμε προσεκτικά και ανεπηρέαστα από πολιτικές σκοπιμότητες το κλίμα που επιχειρήθηκε να διαμορφωθεί, τις τελευταίες ημέρες, γύρω από το ΚΕΘΕΑ, στο τιμόνι του οποίου βρίσκομαι από τον Νοέμβριο του 2019. Είχα αναλάβει τη δέσμευση πως το στεγνό θεραπευτικό μοντέλο θα παραμείνει ανεπηρέαστο, όπως αναλλοίωτο παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της μέχρι τώρα θητείας μου ως Προέδρου του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ. Οι Θεραπευτικές Κοινότητες εξακολουθούν να αποτελούν τα βασικά κύτταρα του Οργανισμού και δεν αλλάζουν ούτε τα ονόματα, ούτε οι χαρακτήρες τους.
Η αναστάτωση, λοιπόν, η οποία υποδαυλίστηκε γύρω από το προσχέδιο του Κανονισμού Λειτουργίας και του Οργανογράμματος του ΚΕΘΕΑ, το οποίο απέστειλε προς τροποποίηση και συζήτηση, η Ομάδα Εργασίας που είχε επιφορτισθεί με τη σύνταξή του, σε όλους τους εργαζομένους του Οργανισμού και στο οποίο παραπειστικά επιχειρήθηκε να αποδοθούν χαρακτήρες ώριμου νομοθετήματος, βαίνει εκτoνούμενη, καθώς υπήρξε άνευ ουσιαστικού αντικειμένου. Έχοντας την ευκαιρία να αφουγκρασθώ και να σημειώσω όσες ανησυχίες καλόπιστα διατυπώθηκαν και τις τροποποιητικές προτάσεις που υποβλήθηκαν στην αρμόδια Ομάδα Εργασίας αποφάσισα τη διεύρυνση των χρονικών ορίων της εσωτερικής συζήτησης του προσχεδίου.
Δίνοντας «χρόνο στον χρόνο», τα έμπειρα στελέχη του θεραπευτικού και διοικητικού κορμού του ΚΕΘΕΑ, αλλά και του Διοικητικού Συμβουλίου προχωρούν, στην επεξεργασία των υποβαλλόμενων προτάσεων, εμβαθύνοντας τις δημοκρατικές πρακτικές και τη συμμετοχικότητα στη χάραξη του μέλλοντος του ΚΕΘΕΑ. Σε αυτήν την προσπάθεια θέλουμε την αρωγή και των γονέων, των οικογενειών και των φίλων των μελών μας, τιμώντας τον βιωματικό τους αγώνα.
Όταν ένα Οργανόγραμμα προβλέπει διπλασιασμό των οργανικών θέσεων και κατοχύρωση διαδικασιών αξιολόγησης και όταν την ίδια ώρα που φαλκιδευμένα δημοσιεύματα προπαγανδίζουν το «κλείσιμο του ΚΕΘΕΑ», ο Οργανισμός δημοσιεύει στις εφημερίδες την προκήρυξη 46 νέων μόνιμων θέσεων εργασίας, εναποθέτω στην κρίση των πολιτών την αναζήτηση της αλήθειας. Μιας αλήθειας που πρέπει να αναζητηθεί χωρίς κομματικές παρωπίδες ή άλλες ιδεολογικοπολιτικές τυφλότητες. Ίσως είναι η ώρα να χαμηλώσουμε τα βλέμματά μας από την κομματική, επιστημονική, θεσμική ή συνδικαλιστική έπαρση. Γιατί ο χώρος της απεξάρτησης δεν μπορεί να εμπεριέξει κανενός είδους σκοπιμότητα. Ο Σαραμάγκου κλείνει το «Περί τυφλότητας», το οποίο εκτυλίσσεται, επίσης, σε πανδημικούς καιρούς, με την αποστροφή: «Ο ξαφνικός φόβος την έκανε να χαμηλώσει τα μάτια. Η πόλη ήταν ακόμη εκεί». Η Πανδημία αύξησε τους φόβους και τις κάθε είδους εξαρτήσεις. Οι καιροί απαιτούν από εμάς συνεργασία για να μην αφήσουμε τον ξαφνικό φόβο να επικρατήσει, γιατί, “το ΚΕΘΕΑ είναι ακόμη εδώ!”.
Χρίστος Χ. Λιάπης MD, MSc, PhD
Πρόεδρος ΔΣ ΚΕΘΕΑ
Ψυχίατρος – Διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών
Γιατί φοβούνται το ΚΕΘΕΑ;
Τι είναι το ΚΕΘΕΑ; Αν το σκεφτείς απλά είναι μια διέξοδος στη ζωή. Η δημοκρατική διαδικασία αντιμετώπισης ενός δυνάστη, ενός εξουσιαστή όπως οι εξαρτήσεις Γιατί πρέπει να υπάρχει το ΚΕΘΕΑ; Όχι μόνο γιατί βοηθά τους τοξικοεξαρτημένους να καθαρίσουν, αλλά γιατί μαθαίνει τους ανθρώπους να ζουν. Να ζουν με ανθρώπους, σε δομές, να μοιράζονται τα προβλήματα τους και να συναποφασίζουν για τη ζωή τους.
Το ΚΕΘΕΑ τους μαθαίνει να αφήσουν την ατομικότητα της πρέζας και των άλλων ουσιών και να επιστρέψουν σε μια ζωή που θα έχει μεγαλύτερη σημασία το «μαζί». Αυτό τους μαθαίνει. Τους μαθαίνει πως όταν το «μαζί» έχει αξία, τότε αποκτά μεγαλύτερη αξία η ζωή. Τους μαθαίνει να παλεύουν όταν πέφτουν και να ζητούν ένα χέρι για να σηκωθούν. Τους μαθαίνει όμως και να δίνουν το χέρι για να σηκώσουν κάποιον άλλο που έχει πέσει. Τους μαθαίνει πόση αξία έχει να σηκώνεστε μαζί, με κοινή προσπάθεια.
Τους μαθαίνει να λειτουργούν εθελοντικά για το κοινό καλό. Τους μαθαίνει να συμμετέχουν σε συλλογικές διαδικασίες. Να συναποφασίζουν με τους υπόλοιπους για την καθημερινότητα όλων. Τους
μαθαίνει τη λειτουργία της κοινότητας. Τη λειτουργία της ομάδας και όχι την επικράτηση της μονάδας.
Το ΚΕΘΕΑ είναι ένα σπουδαίο απόκτημα σε μια κοινωνία που δεν έχει μάθει να μοιράζεται, να λειτουργεί συλλογικά, να συναποφασίζει, να σπάει τα στεγανά. Μαθαίνει στους ανθρώπους να φωνάζουν ότι υπήρξαν εξαρτημένοι και τώρα είναι καθαροί. Όχι να κρύβονται.
Το ΚΕΘΕΑ παλεύει να κάνει το στίγμα όνειρο και την προσπάθεια ταξίδι με τα προγράμματα του. Είναι στεγνά μόνο ως θεραπευτικά προγράμματα. Δεν είναι καθόλου στεγνά στην προσέγγιση τους για τον τρόπο αντιμετώπισης των τοξικοεξαρτημένων. Δεν έχουν υποκατάστατα και ψυχοφάρμακα. Έχουν στήριξη πραγματική, ανθρώπινη, συλλογική. Σπουδαία!
Το αυτοδιοίκητο του οργανισμού, οι δημοκρατικές διαδικασίες για την ανάδειξη του Διοικητικού Συμβουλίου, το άμισθο Δ.Σ δεν ήταν εθιμοτυπικές υποχρεώσεις. Είναι βαθιά ριζωμένες επιλογές που διαπερνούν τη λειτουργία του οργανισμού.
Η παρούσα κυβέρνηση δε θέλει τέτοιες σχέσεις. Θέλει να επιβάλλει τη δική της αντιλαϊκή πολιτική ΚΑΙ στο ΚΕΘΕΑ, αλλάζοντας ,πιθανότατα ,ακόμα και τη φιλοσοφία ενός στεγνού προγράμματος. Εξάλλου, πολύ περισσότερα κέρδη αποκομίζει κάποιος από τα υποκατάστατα παρά από μια πολιτική χωρίς αυτά…
Δεν την ενδιαφέρει το μαζί, την ενδιαφέρει το χώρια. Δεν την ενδιαφέρει το εμείς, την ενδιαφέρει το εγώ. Δεν την ενδιαφέρει η συνεισφορά, την ενδιαφέρει το κέρδος.
Ναι, οι εποχές είναι δύσκολες, οι ζωές μας έχουν μπει στο γύψο, αλλά αν επιτρέψουμε και αυτό στο τέλος δε θα μείνει τίποτα από ένα κράτος δικαίου και κοινωνικής αλληλεγγύης, όπως το οραματιζόμαστε πάντα. Κι ίσως αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος που εμπνέει το ΚΕΘΕΑ στην κυβέρνηση – μια κοινωνική αλληλεγγύη όπου οι γκεμπελισμοί δε θα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος.