Γράφουν οι Κώστας Γιαννακός, Κώστας Γκούμας, Τάσος Μπαρμπούτης*
Βραβεύτηκε πρόσφατα η Περιφέρεια Θεσσαλίας (ΠΘ) για θέματα που συνδέονται με την πολιτική των υδάτων και την «βιώσιμη» ανάπτυξη (δες εδώ {1} τον σχετικό σύνδεσμο).
Το γεγονός αυτό εύλογα προκάλεσε το ενδιαφέρον μας και ψάξαμε να δούμε και εμείς, πιο αναλυτικά, τι πήγε τόσο καλά στον τομέα των υδάτων και του περιβάλλοντος για τη Θεσσαλία, ώστε να χαρούμε, μαζί με τους ανθρώπους της Π.Θ, για την πρόοδο αυτή !
Η είδηση λοιπόν αναφέρει ότι το βραβείο απονέμεται :
α) Βραβείο «για εξασφάλιση νερού για ύδρευση» : Δεν γνωρίζουμε ποια πρόοδο εκτίμησαν και τι ακριβώς μέτρησαν οι υπεύθυνοι της Quality Net Foundation ώστε να επιλέξουν την ΠΘ για αυτό το βραβείο.
Εκείνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι οι υδρεύσεις στη Θεσσαλία ακολουθούν την «παράλληλη» πορεία των αρδεύσεων, δηλαδή εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τους υπόγειους υδροφορείς (σημ.: το 80% περίπου του νερού για τις υδρεύσεις προέρχεται από γεωτρήσεις, συμπεριλαμβανομένου και του μεγαλύτερου αστικού κέντρου της Θεσσαλίας, αυτό της Λάρισας και των πέριξ οικισμών, και μόνο το 20% προέρχεται από επιφανειακές ταμιεύσεις, με κυριότερη αυτή του Συνδέσμου Καρδίτσας που υδρεύεται από τον ταμιευτήρα Ν. Πλαστήρα).
Η αναμενομένη βελτίωση της κατάστασης, και πάλι στον πρώην Ν. Καρδίτσας (περιοχές Σοφάδων – Παλαμά), με την λειτουργία του νέου διυλιστηρίου Σμοκόβου, δεν ανατρέπουν την συνολική εικόνα.
Αντίθετα, με δεδομένη την πορεία επιδείνωσης των υπόγειων υδροφορέων ως προς την επάρκεια αλλά και ως προς την ποιότητα (ρύπανση κλπ.), την συνεχή αύξηση του ενεργειακού κόστους, την διαρκή και μη ανακοπτόμενη έως σήμερα συσσώρευση τεράστιων ελλειμμάτων σε αυτούς τους υπόγειους υδροφορείς και με καταγεγραμμένη την εξάντληση των μόνιμων αποθεμάτων νερού και την αντίστοιχη οικολογική καταστροφή που προκαλείται, η πορεία των υδρεύσεων στη Θεσσαλία κάθε άλλο παρά ως βιώσιμη και αειφορική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί.
Προφανώς η έλλειψη των αναγκαίων ταμιευτήρων πολλαπλού σκοπού (αρδεύσεις, υδρεύσεις, αντιπλημμυρική προστασία κλπ.) στην λεκάνη απορροής του Πηνειού, που έχουν προταθεί περιμετρικά του κάμπου (Μουζάκι, Πύλη, Ενιπέας κλπ.), και που η κατασκευή τους θα μπορούσε να βελτιώσει αρκετά την παραπάνω εικόνα, δεν βαρύνει κυρίως την ΠΘ.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι και η κατάσταση είναι τέτοια που θα μπορούσε να βραβεύεται η Θεσσαλία για τις υδρεύσεις.
Εκτός αυτού, υπάρχουν και έργα τοπικής αρμοδιότητας (ΠΘ) που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάσταση, όπως πχ. ο ταμιευτήρας στο Αγιονέρι Ελασσόνας (του οποίου η προοπτική ολοκλήρωσής του για αρδευτική χρήση έχει πάψει προ πολλού να υφίσταται λόγω και του υψηλού κόστους κατασκευής και λειτουργίας των αντλιοστασίων), και που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να καλύψει μεγάλο μέρος από τις σημερινές αλλά και μελλοντικές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Λάρισας αλλά και άλλων γειτονικών Δήμων.
Όμως το έργο αυτό δυστυχώς έχει εδώ και χρόνια εγκαταλειφθεί (2006) και οι προοπτικές του δεν είναι ευοίωνες, δεδομένων και των σοβαρών προβλημάτων ρύπανσης και περιβαλλοντικής ασυδοσίας, κυρίως από τις τυροκομικές (μικρές και μεγάλες) μονάδες της περιοχής, που εκ των πραγμάτων καθιστούν επισφαλή την ποιότητα των υδάτων του ταμιευτήρα.
β) Βραβείο «για εξασφάλιση νερού για άρδευση» : Φαίνεται πως ο φορέας που βράβευσε την ΠΘ θεωρεί ότι τα ημίμετρα με τις «μπάρες» συγκέντρωσης νερού για αρδεύσεις παρακείμενων καλλιεργειών και η, καταστροφική για το οικοσύστημα του Πηνειού, δημιουργία πρόχειρων φραγμάτων «ετήσιας χρήσης» στο ποτάμι, αποτελεί πολιτική φιλική στο περιβάλλον.
Και μόνο η ύπαρξη πάνω από 33.000 γεωτρήσεων που στηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος των αρδεύσεων (αλλά ευθύνονται και για την συνεχιζόμενη καταστροφική πορεία των υπόγειων υδροφορέων με έλλειμμα 3 δις κυβικών μέτρων νερού), αλλά και η εκτίναξη του αρδευτικού κόστους (και συνολικά του κόστους παραγωγής) στη Θεσσαλία, έστω και ως σημειολογία, θα έπρεπε να έχουν αποθαρρύνει αυτόν τον οργανισμό να αποδώσει ένα τέτοιο βραβείο.
γ) Βραβείο «για ρύθμιση πλημμυρικών ροών» : Προφανώς οι άνθρωποι του οργανισμού δεν πληροφορήθηκαν για τις αλλεπάλληλες καταστροφές από πλημμύρες στη Θεσσαλία.
Προφανώς δεν συνειδητοποίησαν το πόσο ανοχύρωτη είναι η περιοχή μας από την απουσία ειδικών αντιπλημμυρικών έργων.
Και θα επαναλάβουμε την τεράστια καθυστέρηση υλοποίησης των «περιμετρικών» έργων ταμίευσης νερού που προαναφέραμε και τα οποία, κατά την κρίσιμη περίοδο πλημμυρικών φαινομένων, θα μπορούσαν να συγκρατήσουν μεγάλες ποσότητες νερού, περιορίζοντας δραστικά το μέγεθος της καταστροφής σε κατοικημένες περιοχές και σε καλλιεργούμενες εκτάσεις.
Ας περιοριστούμε σε αυτά.
Θα επαναλάβουμε ότι πολλά από τα έργα υποδομής και επίλυσης του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας δεν βρίσκονται στην εμβέλεια της ΠΘ.
Όμως τα βραβεία, με την δημοσιότητα που προκαλούν, «περνάνε» και κάποια μηνύματα στην κοινή γνώμη, ορισμένες δε φορές αποπροσανατολίζουν και δημιουργούν μια εικόνα επανάπαυσης.
Επίσης η ΠΘ, ως άριστος γνώστης της πραγματικότητας, θα έπρεπε φυσιολογικά να βρίσκεται στο πλευρό των φορέων και των πολιτών (αγροτών, συνεταιριστών, αυτοδιοικητικών, σωματείων, επιστημόνων κλπ.) και μαζί τους να ασκεί ισχυρή πίεση στις κυβερνήσεις για την απραξία τους μπροστά στις καταστροφικές για τη Θεσσαλία εξελίξεις στο υδατικό, κάτι που όμως δεν συμβαίνει,προφανώς για να μην προκληθούν «ενοχλήσεις» στους κυβερνώντες.
Ακόμη και την «υποδοχή» όμως αυτής της βράβευσης, θα μπορούσε να την αξιοποιήσει ως ευκαιρία η ΠΘ, προβάλλοντας τις απόλυτα δίκαιες και τεκμηριωμένες ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ της Θεσσαλίας και όχι να δίνει την εντύπωση στον κόσμο πως όλα πάνε καλά….
Τέλος, επειδή πλησιάζουν και οι βουλευτικές εκλογές, είναι η ώρα όλες οι παρατάξεις και τα κόμματα να πάρουν θέση απέναντι στην κοινά αποδεκτή στασιμότητα του υδατικού και περιβαλλοντικού προβλήματος της Θεσσαλίας και ιδιαίτερα εκείνοι που μας κυβέρνησαν και «κρύβονται» ο ένας πίσω από την αποτυχία του άλλου….
*Γιαννακός Κώστας, γεωπόνος, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,
*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ
{1} Με “πράσινα” βραβεία και το σήμα του πρεσβευτή βιώσιμης ανάπτυξης τιμήθηκε η Περιφέρεια Θεσσαλίας :
Με “πράσινα” βραβεία και το σήμα του πρεσβευτή βιώσιμης ανάπτυξης τιμήθηκε η Περιφέρεια Θεσσαλίας
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!