Ο σημαντικός ρόλος του αγροτικού επαγγέλματος στην οικονομία της χώρας, στην επισιτιστική ασφάλεια, αλλά και στην κοινωνική συνοχή, έχει ειπωθεί πολλές φορές και από πολλές πηγές.
Ταυτόχρονα έχουν κατατεθεί από πολιτικά κόμματα, κοινωνικούς φορείς και πανεπιστήμια, σχέδια για τη λεγόμενη «Παραγωγική Ανασυγκρότηση».
Φαίνεται όμως, ότι με θεωρητικές, μη ρεαλιστικές και κυρίως μη εφαρμόσιμες προσεγγίσεις, τα προβλήματα δεν λύνονται. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά.
Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται σημαντική μείωση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων αλλά και της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, παρατηρείται σημαντική μείωση, 26,6% στον αριθμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων από το 2009 έως το 2020. Επίσης παρατηρείται μείωση 18,8% στην χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση, την ίδια δεκαετία.
Η μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη για τις μεικτές εκμεταλλεύσεις (γεωργικές-κτηνοτροφικές, -45,7%), ενώ για τις αμιγώς κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις την ίδια περίοδο παρατηρείται μείωση 20%. Συγκεκριμένα για την κτηνοτροφία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα έχασε ένα στα τέσσερα παραγωγικά ζώα την 10ετία 2012-21. Η ελληνική κτηνοτροφία κατέγραψε απώλειες και στις τέσσερις βασικές κατηγορίες παραγωγικών ζώων (πρόβατα, αίγες, βοοειδή, χοίρους). Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην αιγοτροφία έναν κλάδο στον οποίο η χώρα έχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη και σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Τέλος, πρόσφατα η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε μείωση του αγροτικού εισοδήματος για το 2023 κατά 9%.
Σταδιακά το αγροτικό επάγγελμα εγκαταλείπεται και μαζί, οι όποιες δυνατότητες της χώρας να διατηρήσει, σε κάποιο ποσοστό, ασφάλεια στην παραγωγή τροφίμων.
Εάν θέλει κάποιος να ανακόψει αυτή τη μαζική φυγή καλό είναι να γνωρίζει τα προβλήματα που πρέπει να λύσει, συνομιλώντας καταρχήν με τους ίδιους τους αγρότες.
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος ΣΥΝΕΠΕΙΑ, στις πληρωμές των αγροτικών επιδοτήσεων, στις πληρωμές των αποζημιώσεων, στις πληρωμές των αγροτικών προγραμμάτων στα οποία συμμετέχουν. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει προγραμματισμός της παραγωγής, αν δεν γνωρίζουν πότε θα πληρωθούν οι Ευρωπαϊκές ενισχύσεις, το ετήσιο ποσό που δικαιούνται, όπως και το εάν και για ποιο λόγο θα καθυστερήσουν οι πληρωμές. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει προγραμματισμός της ζωής των ανθρώπων όταν «δεν ξέρουν τι τους ξημερώνει».
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ. Τα ποσά της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (σχεδόν το 50% του αγροτικού εισοδήματος), πρέπει να κατανέμονται με ξεκάθαρους όρους και απόλυτη διαφάνεια, σε εκείνους που παράγουν! Το εθνικό απόθεμα, η αναδιανεμητική ενίσχυση, τα μέτρα του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης (ΠΑΑ) μπορούν να συνεισφέρουν στην πρόοδο του αγροτικού τομέα, όταν απευθύνονται με τους ίδιους όρους σε όλους. Το γεγονός ότι ακόμη, από το 2012, μοιράζουμε τις επιδοτήσεις στην κτηνοτροφία με την «τεχνητή λύση» μόνο την διαφάνεια, την ισονομία και την παραγωγή, δεν εξυπηρετεί.
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να επιβιώσουν σε ένα κράτος που δεν βάζει όρους και επί της ουσίας όχι μόνο ανέχεται αλλά ενίοτε «στηρίζει» τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Δεν μπορεί η Ελληνική φέτα να παράγεται από εισαγόμενο πρόβειο ή και αγελαδινό γάλα και στους παραβάτες να καταλογίζονται πρόστιμα, που παραμένουν στα συρτάρια των Υπουργών! Όπως δεν μπορεί, αμφίβολης ποιότητας σιρόπια, να «βαπτίζονται» Ελληνικό μέλι και να πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ, σε τιμή κάτω του κόστους παραγωγής του αληθινού μελιού.
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος μια σύγχρονη ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ. Μια διοίκηση αρωγό στον πολίτη και όχι εμπόδιο! Μια διοίκηση με επιστημονική και διοικητική επάρκεια, ικανή να διαχειρίζεται πολύτιμα αγαθά όπως το νερό, αλλά και προβλήματα, όπως οι πρόσφατες επιζωοτίες (πανώλη των μικρών μηρυκαστικών και ευλογιά) που εμφανίστηκαν στην χώρα μας και αφανίζουν την παραγωγή.
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος ΥΠΟΔΟΜΕΣ. Δεν μπορεί το 2025 να μην έχουμε οδικό δίκτυο στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και κυρίως δεν μπορεί αντί για φράγματα, λιμνοδεξαμενές και κλειστό αρδευτικό δίκτυο, να ποτίζουμε τα χωράφια μας με γεωτρήσεις και πανάκριβο νερό.
-Οι αγρότες ζητούν από το κράτος ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ. Πληρώνουν ακριβά για έναν οργανισμό αποζημιώσεων (ΕΛΓΑ), ο οποίος με έναν κανονισμό απολύτως παρωχημένο και ανεπίκαιρο, καθυστερεί και αποζημιώνει μέρος μόνο των ζημιών των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων. Πληρώνουν ακόμη για έναν γεωργικό οργανισμό (ΕΛΓΟ), ο οποίος εδώ και δεκαετίες έχει ουσιαστικά εγκαταλείψει τους στόχους του, που είναι η έρευνα και η εκπαίδευση και απλά υπάρχει.
Τέλος οι αγρότες ζητούν ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ. Δίνουν καθημερινά έναν αγώνα επιβίωσης, σε ένα περιβάλλον εχθρικό και αφιλόξενο, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της οικονομικής ασφυξίας.
Επέλεξαν να ζήσουν στην ελληνική επαρχία, την περιφέρεια μιας ευρωπαϊκής «ανεπτυγμένης» χώρας, χωρίς σχολεία, χωρίς γιατρούς, χωρίς δίκτυα επικοινωνίας, συχνά και χωρίς ασφαλές οδικό δίκτυο.
Είναι καθημερινός αγώνας για αυτούς, να φτάσει το παιδί τους στο σχολείο ή να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα υγείας.
Η παραγωγική διαδικασία καταλήγει να είναι μάταιη, όταν πρέπει να πληρώσουν την ακριβότερη ενέργεια, τα ακριβότερα φάρμακα και εφόδια και στο τέλος να έρθουν αντιμέτωποι με τα καρτέλ της «ελεύθερης αγοράς» που θα τους πάρουν την παραγωγή με τιμές κάτω του κόστους.
Βγήκαν στους δρόμους λοιπόν, για να μην εγκαταλείψουν τη δουλειά τους και τη ζωή τους. Απέναντι σε μια κυβέρνηση οδοστρωτήρα σε κοινωνικές κατακτήσεις και δικαιώματα και μια νέα «τάξη πραγμάτων» που δημιουργεί εξαθλιωμένους είλωτες.
Οι αγρότες αντιδρούν.
Σε αυτό τον αγώνα είμαστε όλοι μαζί.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΒΡΑΝΤΖΑ Κτηνίατρος
Πρ. Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ νομού Καρδίτσας
