Δύο έως τρεις θανάτους λόγω γρίπης «μετράμε» καθημερινά στην Ελλάδα τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής είχαν χάσει τη ζωή τους 66 άνθρωποι. Να σημειωθεί ότι οι άνθρωποι αυτοί, αν και είχαν κάποιο υποκείμενο νόσημα, δεν είχαν εμβολιαστεί παρά τις συστάσεις των γιατρών.
Εν τω μεταξύ με γεωμετρική πρόοδο αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που εισάγονται σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας λόγω γρίπης. Το πρωί της Παρασκευής νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ 61 ασθενείς.
Οι ειδικοί επιστήμονες συστήνουν σε όλους όσοι εμφανίζουν συμπτώματα γρίπης και ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, δηλαδή πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία ή σοβαρό νόσημα, να συμβουλευτούν το γιατρό τους και να ξεκινήσουν άμεσα αντι-ιική αγωγή. Αντι-ιικά φάρμακα διατίθενται με ιατρική συνταγή από τα φαρμακεία των Νοσοκομείων.
Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος ηλικίας των ατόμων που χάνουν τη ζωή τους από γρίπη είναι τα 57 έτη. Τα θύματα στην πλειοψηφία τους πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία, διαβήτη, αναπνευστικά ή καρδιαγγειακά προβλήματα.
Όσοι έχουν συμπτώματα γρίπης να επισκεφθούν το γιατρό τους και να ξεκινήσουν άμεσα αντι-ιική θεραπεία, η οποία, όπως είπε ο υπουργός Υγείας, είναι στη διάθεση των πολιτών. Σημειώνεται ότι τα φαρμακεία των νοσοκομείων διαθέτουν αντι-ιικά φάρμακα.
Δωρεάν αντιικά φάρμακα για τη γρίπη στα φαρμακεία των νοσοκομείων
Λόγω έξαρσης των περιστατικών γρίπης των χοίρων H1N1, τα φαρμακεία των νοσοκομείων θα χορηγούν δωρεάν αντι-ιικά φάρμακα. Σε ανακοίνωσή της η φαρμακευτική εταιρεία Roche Hellas διαβεβαιώνει ότι η διάθεση όλων των μορφών του αντι-ιικού φαρμάκου οσελταμιβίρη (Tamiflu) –καψάκια και σκόνη για πόσιμο εναιώρημα– διεξάγεται απρόσκοπτα μέσω των προβλεπόμενων καναλιών, δηλαδή προς τις φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία των δημόσιων νοσοκομείων και των ιδιωτικών κλινικών άνω των 60 κλινών.
Η φετινή επιδημία συνοδεύεται από σημαντικό αριθμό σοβαρών περιστατικών που νοσηλεύονται στην εντατική (59 μέχρι σήμερα) και θανάτων (55 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους), ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου και με χρόνια νοσήματα.
Για τα άτομα αυτά, επισημαίνει το ΚΕΕΛΠΝΟ, η έγκαιρη έναρξη αντι-ιικής θεραπείας μειώνει τις επιπλοκές.
«Η άμεση πρόσβαση ασθενών στα αντιικά φάρμακα από τα φαρμακεία των νοσοκομείων της χώρας, θεωρήθηκε ουσιαστικής σημασίας και ως ένα σημαντικότατο όπλο δημόσιας υγείας» καταλήγει η ανακοίνωση του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Ασθενείς με γρίπη στο 10% των κλινών ΜΕΘ
Τη στιγμή που η Ελλάδα έχει θλιβερή πρωτιά στα τροχαία δυστυχήματα και περίπου 150 κρεβάτια ΜΕΘ παραμένουν κλειστά, «χάνονται» κλίνες εντατικής λόγω γρίπης. Αν οι πολίτες που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού εμβολιάζονταν κάθε χρόνο έναντι της γρίπης, ο αριθμός των κρουσμάτων θα ήταν κατά πολύ μικρότερος.
«Περίπου το 10% των κλινών Εντατικής έχει “καταληφθεί” από ασθενείς με γρίπη. Η κατάσταση με τις εντατικές ήταν δύσκολη αφού παραμένουν κλειστές κλίνες. Αυτή την περίοδο είναι δυσχερέστερη» τονίζει ο πνευμονολόγος – εντατικολόγος, καθηγητής κ.Απόστολος Αρμαγανίδης. «Δεν μπορούμε να είμαστε σε κατάσταση ανέχειας τον καλό καιρό και όταν υπάρχει ανάγκη να εκπλησσόμαστε που δεν μπορούμε να την καλύψουμε. Αν δεν μπορούμε να φτιάξουμε νέα κρεβάτια, ας ανοίξουμε τουλάχιστον τα κλειστά».
Τα στελέχη της εποχής
Ποιος είναι όμως ο κύριος ένοχος για την «επέλαση» της γρίπης εφέτος στη χώρα μας; Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο διευθυντής του Εθνικού Εργαστηρίου Αναφοράς Γρίπης Ν. Ελλάδος στο Ινστιτούτο Παστέρ κ. Ανδρέας Μεντής, στη συντριπτική πλειονότητα των κρουσμάτων (ποσοστό που ξεπερνά το 90%) εντοπίζεται το στέλεχος Η1Ν1 – πρόκειται για έναν παλιό μας γνώριμο από την πανδημία της γρίπης των χοίρων (ή νέας γρίπης, όπως ονομάστηκε στην Ευρώπη). Σε πολύ μικρότερο ποσοστό τα κρούσματα αφορούν το στέλεχος Η3Ν2, που ανήκει, όπως και το Η1Ν1, στον τύπο Α της γρίπης, ενώ ελάχιστα δείγματα που έχουν απομονωθεί αφορούν τον τύπο Β της γρίπης. Κυκλοφορούν όμως αυτή την περίοδο και άλλοι ιοί του αναπνευστικού, όπως ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, καθώς και ρινοϊοί.
Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Μεντή, οι γενετικές αναλύσεις των στελεχών που κυκλοφορούν εφέτος δείχνουν ότι (ευτυχώς) συμμορφώνονται στα προληπτικά και κατασταλτικά «όπλα» που έχουν οι γιατροί στα χέρια τους. «Στο Ινστιτούτο Παστέρ έχουμε διεξαγάγει ενδελεχείς γενετικές αναλύσεις τόσο στο Η1Ν1 που κυκλοφορεί εφέτος στην Ελλάδα όσο και στο Η3Ν2 και, παρότι είδαμε κάποιες μικρές μεταλλάξεις, δεν έχουμε παρατηρήσει κάτι το ιδιαίτερο. Το εμβόλιο είναι λοιπόν αποτελεσματικό και εξίσου αποτελεσματικά είναι τα αντι-ιικά φάρμακα ενάντια στα στελέχη που κυκλοφορούν εφέτος».
Γιατί θρηνήσαμε θύματα;
Θα αναρωτιόταν κάποιος λοιπόν για ποιον λόγο ένα στέλεχος που έχει «ξανασυναντηθεί» προσφάτως με τον πληθυσμό κάνει και πάλι τόσο… θόρυβο. Ο κ. Τσιόδρας απαντά: «Το πιθανότερο είναι ότι υπάρχει μικρή ανοσία στον πληθυσμό υψηλού κινδύνου στο στέλεχος αυτό – ίσως πολλά άτομα υψηλού κινδύνου δεν εκτέθηκαν στο Η1Ν1 την προηγούμενη φορά. Παράλληλα η έλλειψη εμβολιασμών αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, ενώ ίσως το στέλεχος να εμφανίζει κάποια μικρή αλλαγή που του χαρίζει την ικανότητα να εξαπλώνεται ξανά».
Οι εμβολιασμοί – ή μάλλον οι μη εμβολιασμοί – για τη γρίπη αποτελούν ένα μεγάλο «αγκάθι» που δίνει δύναμη στον ιό αποδυναμώνοντας τον πληθυσμό, όπως υπογραμμίζει στο «Βήμα» η πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ, καθηγήτρια Δημόσιας και Διοικητικής Υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας κυρία Τζένη Κουρέα-Κρεμαστινού. «Παρότι δεν έχουμε εφετινές επίσημες καταγραφές, τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης στις ομάδες υψηλού κινδύνου δεν πρέπει να ξεπερνούν το 20%-30%, ενώ σε αυτές τις ομάδες ποσοστό άνω του 75% πρέπει να είναι εμβολιασμένο». Η πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρει ότι στην Ευρώπη μόνο η Ολλανδία έχει επιτύχει αυτό το ποσοστό κάλυψης, ενώ ακολουθεί η Βρετανία με ποσοστό που αγγίζει το 73%. Να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα επικρατεί εδώ και έτη «φοβία των εμβολίων» – για την ακρίβεια, μετά την πανδημία του 2009, οπότε και επικράτησε πανδαιμόνιο σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων, ενώ και οι χειρισμοί των Αρχών έριξαν την εμπιστοσύνη του πληθυσμού σε ό,τι αφορά το αντιγριπικό εμβόλιο (και όχι μόνο) στα… τάρταρα.
Πόσο σοβαρή είναι η γρίπη;
Η γρίπη, σε γενικές γραμμές, έχει καλή πορεία στα υγιή παιδιά. Οι γονείς, ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα της, να ενημερώνουν έγκαιρα και να συμβουλεύονται τον παιδίατρό τους. Η αδιαφορία όπως κι ο πανικός δε βοηθούν στις περιόδους που ανακοινώνεται μια πιθανή επιδημία γρίπης,. Η σωστή και από έγκυρες πηγές ενημέρωση θα βοηθήσει τους γονείς να μην υποπέσουν σε λάθη που θα είναι εις βάρος της υγείας των παιδιών τους.
Πως μεταδίδεται η γρίπη;
Η μετάδοση γίνεται άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο με σταγονίδια από το βήχα και τις ρινικές εκκρίσεις και λιγότερο συχνά από αντικείμενα που έχουν μολυνθεί από τον ιό κι έρχονται σε επαφή με το στόμα ή τη μύτη ενός υγιούς παιδιού. Σε μεταλλικά, ξύλινα και πλαστικά αντικείμενα μπορεί να παραμείνει από μερικά δευτερόλεπτα ώς και 48 ώρες. Σε υφασμάτινες ή χάρτινες επιφάνειες, ωστόσο, δεν μπορεί να επιζήσει. Η νόσος μεταδίδεται 24 ώρες πριν και 5-7 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων στον ασθενή.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της γρίπης;
Η συμπτωματολογία της γρίπης ποικίλει ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την παρουσία ή όχι υποκείμενης νόσου. Τα συνήθη συμπτώματα είναι:
– Πυρετός με ή χωρίς ρίγος ή φρίκια (είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η απουσία πυρετού δεν αποκλείει τη γρίπη)
– Βήχας
– Φαρυγγαλγία
– Ρινική καταρροή και συμφόρηση
– Αρθραλγίες και μυαλγίες
– Κεφαλαλγία
– Μειωμένη σίτιση
– Κακουχία, κόπωση, καταβολή
– Ναυτία, έμετοι και διάρροιες (πολύ συχνά στα παιδιά)
Πότε πρέπει το παιδί να εξετασθεί από παιδίατρο;
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας 38 βαθμούς C.
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας μεταξύ 3 και 6 μηνών κι έχει πυρετό > 38.5 βαθμούς C.
– Αν πρόκειται για βρέφος ηλικίας > 6 μηνών κι έχει πυρετό > 39.3 βαθμούς C.
– Αν το παιδί έχει πυρετό περισσοτερο από τρεις ημέρες
– Αν το παιδί δεν ειναι ζωηρό στα μεσοδιαστήματα μεταξύ των πυρετικών κυμάτων
– Αν το παιδί παρουσιάσει σημεία αναπνευστικής δυσχέρειας, σπασμούς, ευερεθιστότητα ή εξάνθημα
– Ο βήχας διαρκεί περισσότερο από μία εβδομάδα
– Αν το παιδί παρουσιάσει ωταλγία (Παραπονιέται για πόνο στο αυτί για τα μεγαλύτερα παιδιά ή τραβάει ή πιάνει το αυτί για τα μικρότερα)
– Αν το παιδί παρουσιάσει άρνηση σίτισης ή λήψης υγρών
– Αν το παιδί παρουσιάσει σημεία αφυδάτωσης: στεγνοί βλεννογόνοι (γλώσσα, χείλη, μάτια, επιπεφυκότες), μειωμένη διούρηση( “στεγνές” πάνες για τα βρέγη), υπνηλία, λήθαργο, μειωμένη σπαργή δέρματος.
– Αν το παιδί παρουσιάσει εκ νέου πυρετό, ενώ ήταν απύρετο για περισσότερες απο 24 ώρες.
Το παιδί μου έχει γρίπη. Τι κάνω;
Η γρίπη, όπως και όλες οι ιώσεις, είναι αυτοπεριοριζόμενη (“θα κάνει τον κύκλο της”)
Κρατάτε το παιδί στο σπίτι. Η τακτική αυτή ειναι βασική για τον περιορισμό μετάδοσης της νόσου σε άλλα παιδιά στο σχολείο ή στον παιδικό σταθμό και για τη γρήγορη ανάρρωση, ώστε να περιοριστούν οι πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών ή νόσησης ταυτόχρονα από άλλη ίωση, που θα επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού και θα μπερδεψει την κλινική εικόνα.
Δίνετε σωστές δόσεις αντιπυρετικών- αναλγητικών, αφού συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας. Απαγορεύεται η χορήγηση ασπιρίνης, καθώς έχει ενοχοποιηθεί για σύνδρομο Reye στα παιδιά.
Ντύστε το παιδί με ελαφριά ρούχα και χρησιμοποιείστε ελαφριά κλινοσκεπάσματα.
Το χλιαρό μπάνιο και οι κομπρέσες θα βοηθήσουν στην πτώση του πυρετού
Χορηγήστε αρκετά υγρά στο παιδί σας. Ιδιαίτερα χυμούς φρούτων, που περιέχουν βιταμίνη C, αραιωμένους με νερό.
Μεριμνήστε για ελαφριά διατροφή με σούπες, ζυμαρικά και σιτηρά. Μην πιέζετε για μεγάλες ποσότητες. Οι μικρές επαναλαμβανόμενες ποσότητες φαγητού είναι περισσότερο ανεκτές από τα παιδιά, γενικά σε περιόδους που είναι άρρωστα. Φροντίστε να ταίζετε στα μεσοδιαστήματα, στη διάρκεια της ημέρας, που το παιδί δεν έχει πυρετό και είναι ζωηρό. Η όρεξη για φαγητό επανέρχεται με την υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Μην πιέζετε τον παιδίατρό σας για τη χορήγηση αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά έχουν θέση μόνο σε μικροβιακές λοιμώξεις και δεν πρόκειται να αλλάξουν την κλινική πορεία της γρίπης. Ωστόσο, μπορεί να χορηγηθούν σε πιθανές μικροβιακές επιπλοκές της γρίπης, όπως η ωτίτιδα και η πνευμονία.
Μην προμηθεύεστε φάρμακα που δε γνωρίζετε από το φαρμακείο της γειτονιάς σας. Ο παιδίατρός σας κι όχι ο φαρμακοποιός σας γνωρίζει την κλινική κατάσταση του παιδιού σας.
Τα αντιικά φάρμακα χορηγούνται με ιατρική συνταγή και σε ειδικές περιπτώσεις.
Πως μπορώ να προστατεύσω το παιδί μου, ώστε να μην κολλήσει γρίπη;
Η πρόληψη είναι το Α και το Ω στην αντιμετώπιση της γρίπης. Οι κανόνες υγιεινής θα πρέπει να εφαρμοζονται από όλους μας και να διδάσκονται στα παιδιά με τον σωστό βιωματικό τρόπο. Δεν πρέπι να ξεχνάμε ότι ην επόμενη χρονιά θα έχουμε και πάλι περίοδο γρίπης.
Εφαρμόστε τους κανόνες υγιεινής για την αντιμετώπιση της γρίπης στην καθημερινότητα σας, ώστε να μάθουν και τα παιδιά σας ότι είναι τόσο σημαντικοί και απαραίτητοι όπως το βούρτσισμα των δοντιών στην πρωινή έγερση και τη βράδυνή κατάκλιση.
Πλένετε συχνά τα χέρια σας, καθώς το πλύσιμο των χεριών μειώνει τη μετάδοση της γρίπης, ιδιαίτερα όταν επιστρέφετε στο σπίτι από την εργασία σας κι αν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς.
Παροτρύνετε τα παιδιά σας να πλένουν τα χέρια τους στο σχολείο, στον παιδικό σταθμό, μετά από το παιχνίδι σε παιδική χαρά και να μην μοιράζονται το ποτήρι τους, το πιάτο τους ή το κουτάλι τους με άλλα παιδιά.
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη με το αντιβράχιο ή με χαρτομάντηλο όταν εχετε βήχα ή φταρνίζεστε και μάθετε στο παιδί σας να έχει την ίδια τακτική
Μην πιάνετε τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα σας με τα χέρια σας, αν δεν τα εχετε προηγουμένως πλύνει.
Μην αφήνετε τα παιδιά σας να βάζουν αντικείμενα ή παιχνίδια στο στόμα, τη μύτη ή το στόμα τους. Μπορεί να έχουν μολυνθεί από τον ιό της γρίπης.
Μην συχνάζετε σε χώρους που υπάρχει συγχρωτισμός.
Αερίζετε συνεχώς τους χώρους στο σπίτι ή στο σχολείο.
Ενημερώστε το σχολείο, αν το παιδί σας έχει συμπτώματα γρίπης και κρατήστε το παιδί σας στο σπίτι μέχρι την πλήρη ανάρρωσή του.
Το αντιγριπικό εμβόλιο. Πρέπει να εμβολιαστούν τα παιδιά και πότε;
Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΥΥΚΑ (εγκύκλιος 31/10/2011 με θέμα “Αντιγριπικός εμβολιασμός για την εποχική γρίπη) είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός σε παιδιά με χρόνιο νόσημα (καρδιοπάθεια, άσθμα ή άλλα πνευμονοπάθεια, ανοσοκαταστολή κληρονομική ή επίκτητη, μεταμοσχευση οργάνων, κακοήθεια, χρόνια νεφροπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη, δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες, νευρομυιικό νόσημα) και σε όλα τα άτομα που έρχονται σε επαφή με βρέφη μικρότερα των 6 μηνών που δεν μπορούν λόγω ηλικίας να εμβολιαστούν.
Ο εμβολιασμός αρχίζει τον Οκτώβριο κάθε έτους και είναι δύο δόσεις για παιδί που εμβολιάζεται για πρώτη φορά και μία δόση για κάθε επόμενη χρονιά. Η ανοσία εξασθενεί προοδευτικά μέσα σε έξι μήνες γιαυτό και θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Παιδιά που ανήκουν στις ομάδες υψηλου κινδύνου που προαναφέρθηκαν και δεν έχει εμβολιαστεί έγκαιρα θα πρέπει να εμβολιαστεί έστω και καθυστερημένα.
Η γρίπη δεν είναι μία νέα νόσος. Έχει μελετηθεί από τους ειδικούς και είναι γνωστός ο τρόπος μετάδοσης, ο χρόνος επώασης, η συμπτωματολογία, οι επιπλοκές, οι τρόποι πρόληψης και θεραπείας της. Πανδημία μεταφράζεται ως προσοχή στην πρόληψη και όχι πανικός. Η ευαισθητοποίηση για τον περιορισμό διασποράς της γρίπης και από τον πληθυσμό των παιδιών, θα βοηθήσει στη μείωση της νοσηρότητας και την προστασία των ευπαθών κυρίως ομάδων, κατά την έλευση της νόσου από τη χώρα μας.