Πολλά και σημαντικά ερωτήματα αναφορικά με το μείζον θέμα της επίλυσης του Κυπριακού κλήθηκε να αναλύσει στην εκπομπή “Ιστορίες” του ΣΚΑΪ ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τη συνέντευξη που παραχώρησε στον Αλέξη Παπαχελά:
– Για το εάν υπήρξε διάσταση απόψεων μεταξύ ελληνικής και κυπριακής πλευράς
Ουδέν αναληθέστερον. Επιτέλους κάποια στιγμή, πρέπει να σοβαρευτούμε όλοι και να κατανοήσουμε ότι δεν είναι τα κουτσομπολιά που δημιουργούν πολιτική, αλλά οι συμπεριφορές. Ουδέποτε υπήρξε η οποιαδήποτε διαφορά, είτε στο Μον Πελεράν, είτε αργότερα στη Γενεύη. Αντίθετα, είμαστε σε πλήρη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, -όταν λέω ελληνική κυβέρνηση δεν εννοώ μόνο τον πρωθυπουργό, εννοώ και τον κ. Κοτζιά. Μπορεί οι αντιδράσεις του κ. Κοτζιά κάποια στιγμή να αναδύουν ή να δείχνουν την εικόνα ενός ανθρώπου που τάχα τοποθετείται διαφορετικά, το αντίθετο. Υπήρξε πάντα αγαστή συνεργασία, στενότατη συνεργασία με κοινή αντίληψη πώς θα αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που έχουμε μπροστά μας, με πραγματισμό, αλλά και αποφασιστικότητα.
– Για το εάν ήταν λάθος η απόφαση της Κυπριακής βουλής για το «ενωτικό δημοψήφισμα»
Θα πω κάτι χωρίς αμφιβολία. Δεν υπήρχε λόγος να περάσει μια ανάλογη απόφαση, η οποία βεβαίως πρέπει να πούμε ότι είναι απλή αναφορά σε ιστορικά γεγονότα με ολιγόλεπτη αναφορά, χωρίς να σημαίνει ότι καλλιεργεί την ιδέα μιας αναλόγου πολιτικής. Αλλά ήταν ένα σφάλμα οπωσδήποτε μέσα από μια λαϊκίστικη προσέγγιση ενός ακροδεξιού κόμματος. Παρασύρθηκαν όσοι παρασύρθηκαν, ψήφισαν αλλά δεν είναι αυτό επαρκής η οποιαδήποτε δικαιολογία για τον κ. Ακιντζί να εγκαταλείψει τις συνομιλίες. Προφάσεις ζητούσε γιατί πρέπει να σας πω κ. Παπαχελά ότι την Παρασκευή ελήφθη η απόφαση, την Δευτέρα αντέδρασε ο κ. Ακιντζί, την ίδια μέρα είχαμε εθνικό συμβούλιο.
– Για το εάν πιστεύει ότι ο κ. Ερντογάν «έβαλε φρένο» στον Ακιντζί
Δεν υπάρχει αμφιβολία. Δεν λέω αν είναι ο κ. Ερντογάν ή το βαθύ Κράτος ή ποιος, αλλά ξέρω ότι η πολιτική της Άγκυρας ήταν εκείνη, η οποία οδήγησε εις το σημερινό αδιέξοδο χωρίς να αποκλείω και ενδεχόμενη υποχώρηση σε φωνές, στις αρνητικές φωνές των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
– Για το εάν τον φοβίζει η περίοδος από τώρα έως το Τουρκικό δημοψήφισμα
Με ανησυχεί περισσότερο όχι για το Κυπριακό, για τυχόν θερμό επεισόδιο. Δηλαδή η προσπάθεια είναι να συσπειρωθεί ή να δημιουργηθεί ένα κλίμα φανατισμού μέσα στην τουρκική κοινωνία, προκειμένου να επιτύχει τους στόχους που επιδίωκε ο κ. Ερντογάν. Είναι πολύ επικίνδυνο και για την ίδια την Τουρκία, η οποία οικονομικά παρουσιάζει μια κάμψη, προβλήματα σημαντικά. Η τρομοκρατία δημιουργεί ακόμα περισσότερα προβλήματα, -και γενικότερα, μετά το δημοψήφισμα υπάρχει μια αποσταθεροποίηση. Δηλαδή, ναι μεν φαίνεται ισχυρός ο Ερντογάν, ελέγχει την κατάσταση, αλλά κανένας δεν μπορεί να προβλέψει, τι μπορεί να συμβεί γιατί από την αντίδραση στο εσωτερικό, είτε στο στράτευμα είτε οπουδήποτε αλλού. Αλλά ας απευχόμαστε τις επικίνδυνες εξελίξεις και ας αποφύγουμε τις εκτιμήσεις.
– Για το πόσο κοντά φτάσαμε σε μια λύση σε αυτό το γύρο των συνομιλιών
Οφείλω να πω ότι έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο στα τέσσερα τουλάχιστον κεφάλαια χωρίς να αποκλείω και την πρόοδο που επιτεύχθηκε στο εδαφικό, με την έννοια της κατάθεσης χάρτη για πρώτη φορά από τουρκοκυπριακής πλευράς (…) Όμως οφείλω να πω ότι εάν ακολουθείτο η πορεία της προόδου που είχε παρατηρηθεί τους τελευταίους 18 -θα έλεγα- μήνες, και δεν παρεμβάλλοντο από την Τουρκία αξιώσεις οι οποίες δεν είναι προς όφελος των Κυπρίων, -είτε Ελληνοκυπρίων είτε Τουρκοκυπρίων ιδιαίτερα-, αλλά υπηρετούν τα συμφέροντα της Άγκυρας, πιστεύω ότι δεν υπήρχε σημαντική απόκλιση ή -αν θέλετε- δημιουργείτο η βάσιμη ελπίδα για να καταλήξουμε.
– Για το εάν βλέπει ένα νέο «όχι» σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα
Δεν θα το απέκλεια. Εάν ιδιαίτερα επικρατούσε ο λαϊκισμός ή αν αναδεικνύειντο κάποια στοιχεία τα οποία θα εκρίνοντο ως αρνητικά ή θα μεγιστοποιείτο ο κίνδυνος από κάποιον συμβιβασμό που μπορεί να επιτύχεις. Όπως έχουμε φτάσει σήμερα, ξέρετε στα δημοψηφίσματα κατά κανόνα επικρατεί το «όχι» και όχι το «ναι». Είναι πάντα ένας κίνδυνος. Αλλά πιστεύω ότι είναι ώριμος ο κυπριακός λαός εάν εδίδετο μία λύση που θα καθησύχαζε τις ανησυχίες του, είμαι βέβαιος ότι μέσα από σωστή διαφώτιση, μέσα από έναν ελεύθερο διάλογο, χωρίς να υπάρχουν στιγματισμοί και διχασμός, μακριά από φανατισμό πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να το επιτύχουμε.
– Για το εάν έχει συζητηθεί το θέμα της εναλλασσόμενης Προεδρίας
Όχι, δεν έχει συμφωνηθεί, γι’ αυτό και εξάλλου επιμένει ο κ. Ακιντζί να το εγείρει ακόμη και τώρα με τις διαφορές, είναι κάτι το οποίο θα εσυζητείτο εις στην πορεία, εις στα κεφαλαιώδη ζητήματα και συνεπώς δεν έγινε ποτέ ουσιαστική συζήτηση, είχε αποκλειστεί, εθεωρήθηκε εκ των θεμάτων που πρέπει να μείνουν στο τέλος. Η θέση μας παρέμενε ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μία ανάλογη αξίωση, χωρίς να ληφθούν τέτοια μέτρα που να διασφαλίζουν λειτουργικότητα του Κράτους και αν μη τι άλλο ένα στοιχειώδες αίσθημα ότι δεν υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος, η εναλλαγή στην Προεδρία να προκαλέσει προβλήματα ή να εντείνει ανησυχίες που ευλόγως διατηρούν οι Ελληνοκύπριοι.
– Για το εάν απαίτησε την άμεση αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων
Και αν το θέλαμε, είναι και από πλευράς πρακτικής αδύναμη η αποχώρηση. Αλλά εκείνο που θέταμε ήταν ότι την πρώτη μέρα εφαρμογής της λύσης να φύγει ένα σημαντικό ποσοστό των στρατευμάτων και οι υπόλοιποι σταδιακά με τακτό χρονικό διάστημα πάντα, σε σύντομο χρόνο, έτσι ώστε να τερματιστεί κάποια στιγμή οριστικά αυτό το απαράδεκτο καθεστώς είτε των εγγυήσεων των θεματικών δικαιωμάτων της παρουσίας κατοχικού στρατού, αλλά να φύγουν την ίδια μέρα, καταλαβαίνετε ότι και αδύνατο θα ήτο και θα εκρίνετο από πολλούς ως μη λογικό, αλλά επαναλαμβάνω η πρόταση ήταν από την πρώτη μέρα να φύγει το 75% τουλάχιστον ή περίπου τόσο και το υπόλοιπο εντός τακτής προθεσμίας με μία ροή αποχώρησης έτσι ώστε να φτάσουμε στην μέρα που θα απαλλασσόμασταν από την παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων.
– Για το εάν θα είναι ξανά υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές.
Δεν με απασχόλησε ποτέ. Σε όλη μου την πολιτική διαδρομή, αποφάσιζα όταν έπρεπε να είναι η ώρα αν θα διεκδικήσω. Γι’ αυτό και οσάκις διεκδίκησα εκλογές, με εξαίρεση μία μόνο καθ’ όλη τη μακρά διάρκεια, ήταν πάντα επιτυχείς οι προσπάθειες. Συνεπώς αυτήν την ώρα οι προτεραιότητές μου είναι άλλες. Έχω ακόμα ένα χρόνο που πρέπει να εντατικοποιήσω τις προσπάθειές μου να αντιμετωπίσω προβλήματα του εσωτερικού, πιο εντατικοποιημένες προσπάθειες, με την ελπίδα να επιτύχουμε λύση στο Κυπριακό πρόβλημα και το τελευταίο που με απασχολεί είναι οι εκλογές. Όταν και εφόσον έρθει η ώρα, θα αποφασίσω αν θα επαναδιεκδικήσω, και συνεπώς δεν είναι θέμα. Μα, ένα χρόνο πριν να ασχολείται κανένας με εκλογές, ειλικρινά διερωτώμαι όταν έχει να αντιμετωπίσει ένα εθνικό πρόβλημα, όταν έχει να αντιμετωπίσει ακόμα υπαρκτά προβλήματα λόγω της οικονομικής κρίσης, το θεωρώ και επιπόλαιο.