Το θετικό σερί του ελληνικού τουρισμού φέτος το καλοκαίρι συνεχίζεται και στις αρχές του φθινοπώρου, με τα νούμερα του Σεπτεμβρίου σε πληρότητες ξενοδοχείων, όπως προκύπτει από τα μηνύματα των ενώσεων ξενοδόχων ανά την Ελλάδα και τον προγραμματισμό των αεροπορικών εταιρειών, να παραπέμπουν σε νούμερα-ρεκόρ.
Μόνο οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις για τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου στα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας φτάνουν τα 2,7 εκατομμύρια, από 2,39 εκατομμύρια τον περυσινό Σεπτέμβριο, ενώ αύξηση παρατηρείται και τον Οκτώβριο, με τις αεροπορικές να έχουν προγραμματίσει φέτος 1,47 εκατομμύρια θέσεις από 1,24 εκατομμύρια τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι.
Παρ’ όλα αυτά, η επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν, που είναι το μεγάλο ζητούμενο, κάτι που επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία και το υπουργείο Τουρισμού, έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της, με τους τουριστικούς φορείς να θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ τις διεργασίες και τις νέες συμφωνίες με τους tour operators του εξωτερικού, αλλά και τις νέες προσθήκες αεροπορικών δρομολογίων για τους νησιωτικούς προορισμούς – και όχι μόνο. Το «κέρδος» από τις αφίξεις-ρεκόρ το 2017 και την περιβόητη επέκταση της σεζόν έχει να κάνει, σύμφωνα με τους ίδιους, με το κλείσιμο των ξενοδοχειακών μονάδων για τη θερινή σεζόν κατά 5 ή -το πολύ- δέκα μέρες αργότερα από το συνηθισμένο των προηγούμενων ετών.
Μέχρι να έρθει λοιπόν η ώρα της επιμήκυνσης, ξενοδόχοι και τουριστικοί φορείς χαμηλώνουν τον πήχη και στρέφουν ήδη με το βλέμμα στη σεζόν του 2018, η οποία προβλέπεται ιδιαίτερα θερμή και από πλευράς ανταγωνισμού αφού φαίνεται να επιστρέφουν προορισμοί της Μεσογείου που είχαν υποστεί το τελευταίο διάστημα απώλειες στον τουρισμό τους κυρίως λόγω ζητημάτων που είχαν να κάνουν με την ασφάλεια (βλ. τις περιπτώσεις της Τουρκίας, της Αιγύπτου και της Τυνησίας). Από την πλευρά τους, οι Ελληνες ξενοδόχοι κεφαλαιοποιούν τη φετινή θετική πορεία του ελληνικού τουρισμού στα συμβόλαια που υπογράφουν με τους tour operators του εξωτερικού για το 2018 με αυξήσεις έως 5% ή και ελαφρώς υψηλότερα όταν πρόκειται για ιδιαίτερα δημοφιλείς προορισμούς.
Η πορεία προς το φθινόπωρο
Οσον αφορά στην πορεία του διμήνου Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου στη Βόρεια Ελλάδα, και συγκεκριμένα στη Χαλκιδική, η αρχή του φθινοπώρου φέρνει υψηλές πληρότητες και αφίξεις για τους ξενοδόχους. Οπως επισημαίνει στο «business stories» ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής Γρηγόρης Τάσιος, η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία της περιοχής τον Σεπτέμβριο αγγίζει το 80% σε πολλές περιοχές, με τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης να πρωτοστατού. Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία και Ολλανδία είναι οι χώρες απ’ όπου προέρχονται οι περισσότεροι τουρίστες που παραθερίζουν στη Χαλκιδική, η οποία έχει και το πρόσθετο πλεονέκτημα του οδικού τουρισμού από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες και την Ανατολική Ευρώπη. Σημειώνεται εδώ ότι με βάση την επεξεργασία των στοιχείων των διασυνοριακών σταθμών από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) ο οδικός τουρισμός τρέχει φέτος με ποσοστό κοντά στο 8% με βάση τα στοιχεία του επταμήνου Ιανουαρίου – Ιουλίου, ξεπερνώντας τα 6,5 εκατομμύρια αφίξεις, ενώ ειδικά για τον Ιούλιο οι οδικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 11,6%, με τη μεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται από τη Βουλγαρία (29% ή επιπλέον 516.000 αφίξεις), ενώ ακολουθούν η Τουρκία (14,1% ή επιπλέον 58.000 αφίξεις) και η ΠΓΔΜ (4,9 ή επιπλέον 122.000 αφίξεις). Ειδικά για τη Χαλκιδική, ο κ. Τάσιος επισημαίνει ότι οι διανυκτερεύσεις θα κυμανθούν φέτος αυξητικά σε ποσοστό 5%-7% επιπλέον σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ ελαφρώς ανοδικά θα είναι, σύμφωνα με τις πρώτες προβλέψεις, και τα έσοδα. Ενα θετικό στοιχείο της φετινής σεζόν είναι η επιμήκυνση, έστω και λίγων μόνο ημερών, αφού το κλείσιμο των μονάδων της περιοχής τοποθετείται στα μέσα Οκτωβρίου αντί για 10 Οκτωβρίου όπως είχε γίνει την περυσινή χρονιά.
Σε έναν από τους sold out προορισμούς φέτος το καλοκαίρι, την Κρήτη, οι πληρότητες του Σεπτεμβρίου ακολουθούν την τάση του καλοκαιριού και παραμένουν ικανοποιητικές, αν και στην περίπτωση αυτή μείζον πρόβλημα για τους ξενοδόχους αποτελούν οι «γκρίζες» βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών σε τουρίστες, οι οποίες επίσης εκτοξεύτηκαν φέτος στο νησί. Οι θετικές επιδόσεις του φετινού καλοκαιριού σε συνδυασμό και με τον προγραμματισμό των αεροπορικών εταιρειών για το φθινόπωρο ανεβάζουν τον πήχη για τις συνολικές αφίξεις σε νούμερα, οι οποίες μπορεί να φτάσουν και τα 4,5 εκατομμύρια με βάση τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις: «Εχουμε κάνει πολλές προσπάθειες τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο προωθητικών ενεργειών και προβολής ως προορισμός και αυτές φαίνεται να αποδίδουν», επισημαίνει στο «b.s.» ο κ. Μανώλης Γιαννούλης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων του Νομού Χανίων. «Ωστόσο η αύξηση των αφίξεων μέσα στο καλοκαίρι δεν αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα των ξενοδόχων λόγω των παράνομων μισθώσεων κατοικιών. Με βάση τις μέχρι σήμερα εκτιμήσεις η φετινή σεζόν θα κλείσει με μονοψήφια αύξηση, ενώ για τον μήνα Σεπτέμβριο αναμένουμε μία άνοδο της τάξεως του 3%-4%», συνεχίζει. Ο κ. Γιαννούλης αναφέρεται και στη μίνι επιμήκυνση της σεζόν, αφού πολλά ξενοδοχεία θα κλείσουν φέτος το διάστημα από τις 20 Οκτωβρίου έως και την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου, καθώς και στην πιλοτική προσπάθεια φέτος το φθινόπωρο, από τον Οκτώβριο και μετά, για την έλευση επισκεπτών τρίτης ηλικίας από τη Γερμανία σε ξενοδοχεία της ανατολικής Κρήτης μέχρι και το Ρέθυμνο, τα οποία θα παραμείνουν για τον σκοπό αυτό ανοικτά.
Με το βλέμμα στο 2018 βρίσκονται ήδη το νότιο Αιγαίο και η Ρόδος, μετά από μία άκρως επιτυχημένη φετινή σεζόν με αυξητικά νούμερα όλο το φετινό καλοκαίρι, η οποία αποτυπώνεται και στα νούμερα για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου. Σύμφωνα με την αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού Μαριέττα Παπαβασιλείου, οι αγορές της Μεγάλης Βρετανίας και της Γερμανίας είναι οι δύο μεγαλύτερες για τη Ρόδο κατά τη φετινή περίοδο. Ειδικά για τη Γερμανία, τα νούμερα από τη διαδικτυακή πύλη Holiday Check δείχνουν αύξηση 13% στο κομμάτι των πωλήσεων και 17% ως προς τις διανυκτερεύσεις για το επτάμηνο του 2017. Οι αφίξεις από τη Ρωσία, σύμφωνα με την ίδια, σημειώνουν μείωση, γεγονός το οποίο ωστόσο δεν οφείλεται σε μειωμένη ζήτηση, αλλά στη μειωμένη προσφορά αφού δεν υπήρχαν δωμάτια στα ξενοδοχεία του νησιού – και από τη στιγμή που οι Ρώσοι είναι της τελευταίας στιγμής στράφηκαν σε άλλους προορισμούς. Σημειωτέον ότι ο Αύγουστος «έτρεξε» με μια αύξηση 9% στην τουριστική κίνηση του αεροδρομίου, ενώ ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί και το γεγονός ότι η TUI αποφάσισε να προσφέρει άλλες 9 πτήσεις μέσω της TUI Fly για το νησί με επιπλέον 1.800 νέες αεροπορικές θέσεις, επεκτείνοντας το πρόγραμμά της για τη Ρόδο έως και τις αρχές Νοεμβρίου.
Στην Πελοπόννησο, η βελτίωση του οδικού δικτύου φέρνει μεγαλύτερη τουριστική κίνηση, η οποία για τα ξενοδοχεία της περιοχής αποτυπώνεται σε αύξηση πληροτήτων και μέσα στον Σεπτέμβριο: «Οι πληρότητες για τον πρώτο μήνα του φθινοπώρου διαμορφώνονται μεταξύ 55%-70% ανάλογα με τον προορισμό», αναφέρει στο «b.s.» ο κ. Σπύρος Λαγωνικάκος, μέλος Δ.Σ. της Ενωσης Ξενοδόχων Μεσσηνίας. Πέραν της αύξησης των αεροπορικών αφίξεων από το εξωτερικό, η περιοχή έχει δει τους τελευταίους μήνες αύξηση και του εσωτερικού τουρισμού λόγω των καλύτερων υποδομών του οδικού δικτύου. Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία από την Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων και Τουρισμού fedHATTA, σύμφωνα με την οποία φέτος το καλοκαίρι οι Ελληνες τουρίστες προτίμησαν κατά κύριο λόγο να πάνε διακοπές οδικώς, ενώ οι ξένοι παραμένουν πιστοί στις προτιμήσεις τους στα ελληνικά νησιά. Ειδικά πάντως όσον αφορά την τουριστική κίνηση από το εσωτερικό, όπως επισημαίνεται από την Ενωση Ξενοδόχων Μεσσηνίας, «οι διακοπές των Ελλήνων περιορίστηκαν φέτος κυρίως σε τριήμερα και πενθήμερα».
Επιπλέον αφίξεις από το εξωτερικό έφερε η αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων με τα νησιά του Ιονίου φέτος το καλοκαίρι, με τους τουριστικούς φορείς να ποντάρουν πολλά στις αεροπορικές για την περαιτέρω σημαντική αύξηση της τουριστικής κίνησης που σημειώνεται ήδη από το περυσινό καλοκαίρι: «Ο προγραμματισμός των αεροπορικών που πρόσθεσαν δρομολόγια φέτος έφερε περισσότερους τουρίστες, με μία αύξηση μεταξύ 7%-10% σε σύγκριση με πέρυσι για την περίοδο από τον Απρίλιο έως και τον Ιούλιο, η οποία μπορεί να συνεχιστεί και για την περίοδο έως τις αρχές Οκτωβρίου», επισημαίνει στο «b.s.» ο κ. Γεράσιμος Τιμοθεάτος, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Κεφαλονιάς και Ιθάκης. «Το θέμα των εσόδων βέβαια αποτελεί μια άλλη συζήτηση, δεδομένου και του αθέμιτου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουμε από τις παράνομες βραχυπρόθεσμες μισθώσεις σε τουρίστες. Ως προς το μεγάλο ζητούμενο της επιμήκυνσης της σεζόν, αυτή αποτυπώνεται όχι τόσο ημερολογιακά – δεδομένου ότι οι πτήσεις charter από τις αεροπορικές είναι ήδη προγραμματισμένες μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου- όσο στις πληρότητες των ξενοδοχείων που είναι βελτιωμένες τον φετινό Αύγουστο ήταν κοντά στο 100%. Παρ’ όλα αυτά, πραγματοποιούνται ήδη συζητήσεις με μεγάλους tour operators του εξωτερικού ώστε να ξεκινήσουν λίγο νωρίτερα τον προγραμματισμό τους για την επόμενη σεζόν, με προοπτική να την επεκτείνουν έστω και για λίγες ημέρες το φθινόπωρο του 2018. Τα βήματα προς την επιμήκυνση της σεζόν δεν μπορεί να είναι θεαματικά, γίνονται σταδιακά και πιο δειλά ανά εβδομάδα, όχι ανά μήνα και ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε προορισμό. Για παράδειγμα, το Ιόνιο προσελκύει μεγάλο αριθμό Ιταλών τουριστών οι οποίοι ταξιδεύουν κατά κύριο λόγο κατά τους θερινούς μήνες, επομένως δεν είναι εύκολο να ανοίξει η αγορά από τις αρχές Μαΐου», καταλήγει.