Την τελευταία πρότασή του για έναν έντιμο συμβιβασμό με τους εταίρους και δανειστές της χώρας που να καταλήγει σε οριστική και προ πάντων βιώσιμη συμφωνία είναι έτοιμος να καταθέσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, εν όψει της αυριανής έκτακτης Συνόδου Κορυφής των ηγετών των χωρών της Ευρωζώνης.
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο θεωρούν ώριμες τις συνθήκες για να κάνουν το αποφασιστικό βήμα προς τα εμπρός, αναλαμβάνοντας το ρίσκο να επιδιώξουν μια συμφωνία που θα περιέχει μεν επώδυνα μέτρα, αλλά την ίδια στιγμή θα δίνει προοπτική για έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την πολυετή κρίση μέσα από γενναίες πρωτοβουλίες εκ μέρους των εταίρων για την ελάφρυνση του χρέους και τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων.
Στο πρωθυπουργικό επιτελείο εκτιμούν ότι έχουν βρεθεί τα κλειδιά που θα ξεκλειδώσουν την επιδιωκόμενη συμφωνία, η οποία μπορεί να συνομολογηθεί μέσα στην εβδομάδα που ξεκινά αύριο με την έκτακτη Σύνοδο της Ευρωζώνης και κλείνει με την τακτική συνάντηση των αρχηγών όλης της Ευρωπαϊκής Ενωσης την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Εχοντας ενστερνιστεί απολύτως τη θέση ότι ένα κυρίαρχο κράτος όπως η Ελλάδα «πρέπει να αποφασίζει μόνο του το πώς θα εξοικονομεί χρήματα», ο κ. Τσίπρας φέρεται έτοιμος να παρουσιάσει στους Ευρωπαίους ομολόγους του ένα βαρύ πακέτο μέτρων που κοστολογείται σε 7,2 δισ. ευρώ και ως ποσοστό ανέρχεται στο 4,2% του ΑΕΠ, όταν, όπως σημειώνεται από συνεργάτες του, σε συνάντηση που είχε τον περασμένο μήνα με την Ανγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ, οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης, είχαν προτρέψει τον Ελληνα πρωθυπουργό να λάβει μέτρα κάτω από τα 5 δισ. ευρώ ή αντιστοίχως 2,5% ποσοστό του ΑΕΠ.
Πέραν των γνωστών και πολυσυζητημένων φορολογικών μέτρων, καθώς και των διαρθρωτικών παρεμβάσεων, η ελληνική πλευρά, κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες, θα βάλει στο τραπέζι επιπλέον δύο νέες σημαντικές παρεμβάσεις: στο συνταξιοδοτικό, όπου, άλλωστε, παρατηρείται μεγάλη εμμονή εκ μέρους των δανειστών και κυρίως του ΔΝΤ, όπως και την επιπρόσθετη περιστολή των αμυντικών δαπανών.
Αυξήσεις εισφορών – Μειώσεις σε συντάξεις, εξοπλιστικά
Ειδικότερα, στο αναθεωρημένο πακέτο που εν όψει της αυριανής Ευρωσυνόδου ετοίμασε το Μέγαρο Μαξίμου αναμένεται να προταθούν από την Αθήνα τα εξής πρόσθετα μέτρα:
– Συντάξεις: Αύξηση από 4% σε 5% της εισφοράς υπέρ του κλάδου Υγείας που επιβάλλεται στις κύριες συντάξεις και ταυτόχρονη καθιέρωση αντίστοιχου ποσοστού παρακράτησης από τις επικουρικές, οι οποίες έως τώρα δεν επιβαρύνονται με τέτοια εισφορά. Με τον τρόπο αυτό, που στην πραγματικότητα ισοδυναμεί με μείωση των κύριων συντάξεων κατά 1% και των επικουρικών κατά 5%, εξοικονομούνται 720 εκατ. ευρώ (270 εκατ. από τις κύριες και 450 από τις επικουρικές).
– Στρατιωτικοί: Στο βαθύ μαχαίρι που αναμένεται να μπει στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις γενικότερα θα υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τους στρατιωτικούς, σύμφωνα με την οποία δεν θα βγαίνει κανείς ένστολος στη σύνταξη πριν από το 58ο έτος ηλικίας.
– Εξοπλιστικές δαπάνες: Στον τομέα του υπουργείου Εθνικής Αμυνας έχει συμφωνηθεί καταρχήν -«με πρόταση και από τον αρμόδιο υπουργό Πάνο Καμμένο», όπως λένε κυβερνητικές πηγές- να υπάρξουν επιπλέον εξοικονομήσεις δαπανών για εξοπλισμούς της τάξης των 160-180 εκατ. ευρώ.
Αντάλλαγμα η ρύθμιση του χρέους
Σε αντάλλαγμα όλων αυτών και προκειμένου, λόγω του υφεσιακού χαρακτήρα που έχει μεγάλο μέρος των μέτρων που θα ληφθούν, να υπάρξει «οριστική και βιώσιμη» συμφωνία, η ελληνική πλευρά θα απαιτήσει με τη σειρά της μια «πιο γενναιόδωρη ανταπόκριση από τους δανειστές». Ειδικότερα, η Αθήνα, εκτός από το γνωστό αναπτυξιακό πακέτο Γιούνκερ, αλλά και τη συμπερίληψη της χώρας μας στο πρόγραμμα πιστωτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα ζητήσει ρητή δέσμευση για αναδιάρθρωση του χρέους που θα ελαφρύνει σημαντικά τα βάρη της ελληνικής οικονομίας τα προσεχή χρόνια.
Με βάση τις παρασκηνιακές συζητήσεις που έχουν ήδη γίνει, η ελληνική πλευρά θα ήταν θετική σε μια ρύθμιση των δανείων του Ελληνικού Δημοσίου κατά το λεγόμενο «ιρλανδικό μοντέλο» (ή, κατ’ άλλους, «balloon loan»), κύρια στοιχεία του οποίου είναι ο επανακαθορισμός των δόσεων και η δυνατότητα αναστολής (πάγωμα) πληρωμής μέρους του χρέους (π.χ. σε ποσοστό 30%-50%) για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Το μέρος του δανείου που θα παγώσει δεν θα διαγράφεται από τους πιστωτές, αλλά θα επανεξετάζονται η δυνατότητα και ο τρόπος αποπληρωμής του όποτε θα βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της χώρας, κάτι που είναι συμβατό και με την προεκλογική επαγγελία του ΣΥΡΙΖΑ για καθιέρωση «ρήτρας ανάπτυξης» για την αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων. Στο πρωθυπουργικό επιτελείο εκτιμούν ότι μια συμφωνία με αυτούς τους δύο πυλώνες -δηλαδή λήψη μέτρων από την πλευρά μας και ανάληψη δεσμεύσεων για ανάπτυξη από τους εταίρους- συνιστά «μια καλή και αμοιβαία επωφελή συμφωνία, την οποία η κυβέρνηση μπορεί να συνάψει, αλλά κυρίως να εγγυηθεί την εφαρμογή της, χωρίς να χρειάζεται σε μερικούς μήνες να ζητά και πάλι νέα δανεικά, όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις».
Κυβερνητικοί επιτελείς επιμένουν ότι μια τέτοια «ισορροπημένη» συμφωνία μπορεί να περάσει από την Ελληνική Βουλή και τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛ. Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν, ο κ. Τσίπρας, που τελευταία λέει συχνά σε συνομιλητές του «δεν αναγνωρίζω σε κανέναν να λέει ότι είναι “πιο αριστερός” από μένα» μπορεί να εγγυηθεί την υπερψήφιση μιας τέτοιας συμφωνίας.
Plan B με εκλογές
Αν, παρά ταύτα, οι πιστωτές εμμείνουν στις θέσεις τους, γεγονός που δεν θα επιτρέψει την άμεση κατάληξη σε μια «καλή, με την έννοια της βιώσιμης, συμφωνία», ο κ. Τσίπρας δεν θα έχει πλέον άλλη επιλογή απ’ το να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές, λένε τακτικοί συνομιλητές του.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η πρόθεση του πρωθυπουργού είναι στην αυριανή σύνοδο να ζητήσει από τους εταίρους μίνι παράταση του υφιστάμενου προγράμματος έτσι ώστε να μπορεί η ΕΚΤ να στηρίζει τις ελληνικές τράπεζες, διοχετεύοντας μέσω του ELA ρευστότητα μέχρις ότου προκύψει μια νέα -και πιθανότατα άλλη- κυβέρνηση η οποία θα αποφασίσει ο ελληνικός λαός ότι θέλει να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις.
Αντίστοιχη κατάληξη σε κάλπες μπορεί να έχει -κατά τις υπάρχουσες εκτιμήσεις στον πρωθυπουργικό περίγυρο- και τυχόν εσωκομματική αμφισβήτηση της συμφωνίας, κάτι, ωστόσο, στο οποίο δίνουν μικρές πιθανότητες ότι μπορεί να συμβεί, με το επιχείρημα ότι «αν είναι καλή και αμοιβαία επωφελής η συμφωνία, τότε θα περάσει από τη Βουλή». Ποντάρουν, χωρίς πάντως να το διακηρύσσουν ανοιχτά, ότι ακόμη κι αν καταγραφούν διαρροές από τα συγκυβερνώντα κόμματα, η συμφωνία θα υπερψηφιστεί αφού θα γίνει δεκτή από μέρος της αντιπολίτευσης. Αν η εσωτερική ανταρσία είναι τέτοια που να εγείρει ζήτημα απώλειας της δεδηλωμένης, εκτιμούν ότι η ανανέωση της λαϊκής εντολής θα οδηγήσει σε ενίσχυση της κυβέρνησης.