Σχέδιο επανεκκίνησης του κτηματολογίου, φέρνει η επιστροφή τoυ κουαρτέτου των δανειστών στην Αθήνα, βάζοντας επιτακτικά στην κυβερνητική ατζέντα την κατάρτιση του εθνικού κτηματολογίου, ύστερα από έξι μήνες διοικητικού κενού και ενός και πλέον έτους πλήρους ακινησίας. Όμως το έργο που συνδέεται άμεσα με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και τις ιδιωτικοποιήσεις της χώρας, θα χρειαστεί τολμηρές παρεμβάσεις και αποφασιστικά βήματα για να βγει από το διοικητικό και χρηματοδοτικό αδιέξοδο. Το ερώτημα είναι πώς θα καλυφθεί το χαμένο έδαφος και με ποια εργαλεία, το μεγαλύτερο έργο υποδομής της χώρας θα βγει από τον φαύλο κύκλο της απαξίωσης και της αδράνειας.
Κυβέρνηση και δανειστές φαίνεται να επιστρέφουν στις διαπιστώσεις της “Task Force” ότι το πρόγραμμα χρειάζεται να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ευελιξία και πέρα από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που το κρατούν σε πρωτοφανή ομηρία, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την επιτάχυνση των δασικών χαρτών και του δασολογίου ως ενιαίο κομμάτι με την κτηματογράφηση. Η κυβέρνηση θα πρέπει ίσως για πρώτη φορά με ρεαλισμό να αντιμετωπίσει ακόμη και την επιμήκυνση του χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης του έργου που είχε ως ορόσημο το 2020 και που πλέον με τις ατέρμονες καθυστερήσεις δεν αποτελεί εφικτό στόχο. «Υπάρχει ανοικτό παράθυρο για πενταετή παράταση έως το 2025» λένε αρμόδιες πηγές, κάτι όμως που διαψεύδεται από τον αναπληρωτή υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιάννη Τσιρώνη, σημειώνοντας ότι το χρονοδιάγραμμα είναι «απαράβατος όρος» και δεν θα αλλάξει. Όσοι πάντως προβλέπουν να παρατείνεται ο χρόνος, υποστηρίζουν ότι εκείνο που είναι εφικτό είναι να έχει ολοκληρωθεί η συλλογή των δηλώσεων ως το 2020 σε όλη την Ελλάδα ώστε να γίνει η επεξεργασία και να λειτουργήσουν κτηματολογικά γραφεία, τα επόμενα χρόνια. Υπό αυτή την έννοια η επιμήκυνση θεωρείται μονόδρομος.
Τι συζήτησαν με την Τρόικα
Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα του κτηματολογίου τέθηκε επί τάπητος σε συνάντηση που πραγματοποίησαν την περασμένη εβδομάδα στελέχη της ΕΚΧΑ με τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών για θέματα αρμοδιότητας του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης. Στην συνάντηση παραβρέθηκαν η κυρία Όλγα Μουτζαλιά σύμβουλος του αναπληρωτή υπουργού ΠΑΠΕΝ σε θέματα κτηματολογίου αλλά και στελέχη του εθνικού κτηματολογίου με πολύχρονη εμπειρία.
Τέσσερα είναι τα κομβικά σημεία που αποτελούν τον «γόρδιο δεσμό» του κτηματολογίου και για τα οποία αναμένονται πρωτοβουλίες το επόμενο διάστημα. Η εξαίρεση της ΕΚΧΑ από τις ΔΕΚΟ, η καταβολή του τέλος κτηματογράφησης των 35 ευρώ που εκκρεμεί από τα αρχικά προγράμματα, η εξασφάλιση της χρηματοδότησης του έργου και ασφαλώς η κύρωση των δασικών χαρτών που αποτελεί βασική προϋπόθεση για να ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο.
Ωστόσο το πλέον άμεσο για την ΕΚΧΑ, το οποίο μάλιστα έθεσαν ως προτεραιότητα και τα τεχνικά κλιμάκια είναι να συγκροτηθεί το νέο διοικητικό συμβούλιο που σύσσωμο είχε παραιτηθεί προ μηνών, με αφορμή την μεταφορά των αποθεματικών της εταιρείας στην Τράπεζα της Ελλάδος. Το παζλ του νέου ΔΣ είχε συμπληρωθεί από καιρό, βραχυκύκλωσε όμως εξαιτίας διαφωνιών Λαφαζάνη και ΣΥΡΙΖΑ στην επιλογή των προσώπων, με αποτέλεσμα ο κ. Ηλίας Λιακόπουλος (σ.σ. της επιλογής του πρώην υπουργού κ. Γιάννη Μανιάτη) να παραμένει ως υπηρεσιακός Πρόεδρος -Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία, υπογράφοντας με εξουσιοδοτήσεις του αναπληρωτή υπουργού ΠΑΠΕΝ!
Όπως αποκάλυψε την Παρασκευή 7 Αυγούστου το newmoney.gr, την περασμένη εβδομάδα, υπό την αυστηρή καθοδήγηση του ΣΥΡΙΖΑ, το πάζλ αυτό ανατράπηκε. Το μέχρι σήμερα φαβορί για την θέση της διευθύνουσας συμβούλου με τις ευλογίες Τσιρώνη, (σ.σ η κ. Όλγα Μουτζαλιά), δεν ήταν τελικά στις επιλογές του κόμματος που προτίμησε για την θέση την κ. Χριστίνα Κλωνάρη. Πρόκειται για την υπεύθυνη προγραμματισμού των έργων κτηματογράφησης επί μία 12ετία η οποία συνταξιοδοτήθηκε από την ΕΚΧΑ τον περασμένο Δεκέμβριο. Αντίστοιχα, για Πρόεδρος προτείνεται ο κ. Βύρων Νάκος, τοπογράφος-μηχανικός και καθηγητής στο ΕΜΠ ενώ «παίζεται» εάν τελικά θα επικρατήσει, η πρόταση για την πολιτικό μηχανικό κ. Μαρία Καλαντζοπούλου, η οποία προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα Λαφαζάνη. Για την τελευταία μάλιστα εμφανίζεται σφόδρα ενοχλημένος και ο υπουργός ΠΑΠΕΝ κ. Πάνος Σκουρλέτης. Ο λόγος είναι ότι η κ. Μαρία Καλαντζοπούλου, ήταν πρόσφατα ανάμεσα στα 17 μέλη του τμήματος Περιβάλλοντος του κόμματος που συνυπέγραψαν διακήρυξη εναντίον της κυβερνητικής πολιτικής και του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
Με την συγκρότησή του νέου ΔΣ εκτιμάται ότι θα γίνουν και οι πρώτες αναθέσεις μελετών για Αττική που έχει επαναπροκηρυχθεί ο διαγωνισμός, Λειβαδιά και Βόλο. Η περίπτωση της Αττικής είναι από τις πιο χαρακτηριστικές καθώς το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της χώρας δεν διαθέτει κτηματολόγιο. Έχουν συλλεχθεί οι δηλώσεις αλλά λόγω προσφυγών των αναδόχων μελετητών δεν έχει γίνει η επεξεργασία τους! Οι προβλέψεις μάλιστα αναφέρουν ότι οριστικά κτηματολογικά γραφεία δεν θα δούμε πριν το 2018.
Η εξαίρεση από τις ΔΕΚΟ
Η εξαίρεση της Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφησης από τις ΔΕΚΟ, αποτελεί σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες προαπαιτούμενο από την πλευρά των δανειστών για να “τρέξει” το έργο και να αποφύγει νέες περιπέτειες. Η ΕΚΧΑ έχει περάσει με απόφαση του πρώην υπουργού Οικονομικών κ. Γιώργου Παπακωσταντίνου στις ΔΕΚΟ από το 2011 με αποτέλεσμα για κάθε ευρώ που εκταμιεύει από τα αποθεματικά της να υπόκεινται σε ασφυκτικό δημοσιονομικό έλεγχο. Η ένταξή της στις ΔΕΚΟ έκοψε μεν το δρόμο για κομματικές και ρουσφετολογικές προσλήψεις, της στερεί όμως ευελιξία στην απόκτηση επιστημονικού προσωπικού αλλά και στις αναθέσεις έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι για κάθε της ενέργεια, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών και της διυπουργικής επιτροπής ΔΕΚΟ, γεγονός που προκαλεί καθυστερήσεις και απίστευτη γραφειοκρατία.
Επιπλέον, ως ΔΕΚΟ απαιτεί ισοσκελισμένο ισολογισμό, με αποτέλεσμα λόγω αυξημένων λειτουργικών δαπανών και ανύπαρκτων εσόδων να εμφανίζει μονίμως έλλειμμα. Παροιμιώδης είναι το αλαλούμ που σημειώθηκε πέρσι με την έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΚΧΑ, με αποτέλεσμα η εταιρεία να αδυνατεί για μεγάλο διάστημα να καλύψει τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις της.
«Ζεσταίνουν» τα τέλη κτηματογράφησης
Η εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για να προχωρήσει το έργο αποτελεί θέμα ύψιστης προτεραιότητας. Για την ολοκλήρωση του έργου (κτηματολόγιο και δασικοί χάρτες) απαιτούνται πόροι συνολικού ύψους άνω του 1 -1,2 δισ. ευρώ με τις Βρυξέλλες να αντιμετωπίζουν με μεγάλη καχυποψία τις απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς, στερώντας πολύτιμα κονδύλια για να χρηματοδοτηθεί το έργο. Τα αποθεματικά της εταιρείας που κατά ένα μέρος έχουν μεταφερθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος (σ.σ 139 εκ. ευρώ) δεν επαρκούν για να τελειώσει η κτηματογράφηση της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται όλες οι πιθανές ενέσεις χρηματοδότησης. Έτσι αρχίζει να ξαναμπαίνει στο τραπέζι η εκκρεμότητα για την είσπραξη του πάγιου τέλος κτηματογράφησης των 35 ευρώ ανά δικαίωμα από τα παλιά προγράμματα του κτηματολογίου.
Το θέμα έχει σχεδόν ξεχαστεί καθώς κανείς υπουργός δεν τόλμησε λόγω σκληρής λιτότητας και αυστηρών μνημονιακών μέτρων να το επαναφέρει. Θεωρείται όμως σχεδόν βέβαιο ότι η συζήτηση θα αρχίσει ξανά. «Είναι ένας πόρος που οφείλουμε ως κράτος να τον εισπράξουμε. Δεν είναι δυνατόν οι μισοί πολίτες να πληρώνουν και οι άλλοι μισοί όχι» αναφέρει στο «bs» ο αναπληρωτής υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης κ. Γιάννης Τσιρώνης. Μαζί με το 35άρι θεωρείται σαφές ότι θα προχωρήσει και η είσπραξη για το ένα επί τοις χιλίοις (ο/οο), που αφορά το υπόλοιπο ανταποδοτικό τέλος της κτηματογράφησης που καταβάλλεται μετά το στάδιο των διορθώσεων και των ενστάσεων.
Το μεγάλο πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι από ποιους θα εισπραχθεί το 35άρι. Όπως αναφέρουν από την ΕΚΧΑ, το τέλος κτηματογράφησης θα πρέπει να καταβληθεί “από το δικαιούχο που εμφανίζεται στις πρώτες εγγραφές του Κτηματολογίου, δηλαδή τον ιδιοκτήτη της περιόδου 2003-2007. Επομένως υπάρχει θέμα με τις ιδιοκτησίες που έχουν μεταβιβασθεί”.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι είχε συζητηθεί στο παρελθόν η πληρωμή να γίνει με δόσεις, κάτι που με τις παρούσες συνθήκες της φοροεπιδρομής θα μπορούσε «περπατήσει», αρκεί να υπάρξει η πολιτική βούληση. Από την είσπραξη των 35 ευρώ, υπολογίζεται ότι το κτηματολόγιο μπορεί να ενθυλακώσει περί τα 90 εκ. ευρώ. Όμως για να καταβληθούν από τους πολίτες εκκρεμούν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις.
Κύρωση των δασικών χαρτών
Ένα ακόμη προαπαιτούμενο για να προχωρήσει το εθνικό κτηματολόγιο, είναι η κύρωση των δασικών χαρτών και η δημιουργία δασολογίου.
Μέχρι σήμερα έχει κυρωθεί μόλις το 0,56% των δασικών χαρτών της ελληνικής επικράτειας, ενώ εκείνοι που έχουν αναρτηθεί αντιστοιχούν μόνο στο 1,12%. Συνολικά οι δασικοί χάρτες που έχουν καταρτιστεί φθάνουν στο 22,57% και υπό κατάρτιση βρίσκεται το 32,18%. Ο κ. Τσιρώνης επεξεργάζεται από καιρό νομοθετικές ρυθμίσεις που θα επιταχύνουν την κύρωση των δασικών χαρτών. Ανάμεσα σε αυτές είναι η απόφαση του υπουργείου να ξαναβάλει στο παιχνίδι της κατάρτισης, ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών τις δασικές υπηρεσίες, η κύρωση του δασικού χάρτη ανεξάρτητα από τα τμήματα για τα οποία υπάρχουν αντιρρήσεις, η επιτάχυνση των σταδίων κύρωσης, ο καθορισμός αμοιβών στα μέλη των επιτροπών που θα εξετάζουν τις αντιρρήσεις κ.α. Μεγάλο «αγκάθι» της ρύθμισης αποτελεί κατά πληροφορίες, το θέμα με το πλήθος των οικισμών που βρίσκονται εντός δασικών περιοχών, η διαχείριση των οποίων αποτελεί για την κυβέρνηση «καυτή πατάτα».