Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο αυξήσεων στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου βρίσκονται οι καταναλωτές, παρά την ευνοϊκή συγκυρία των χαμηλών τιμών των καυσίμων. Η απειλή για εκτίναξη των τιμολογίων προέρχεται από τις αυξήσεις που προκύπτουν για τα τέλη σύνδεσης στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Η βασική αιτία αναπροσαρμογής των τελών είναι η πτώση της κατανάλωσης.
«Πανικός» στη ΡΑΕ
Το γεγονός έχει προκαλέσει «πανικό» στο επιτελείο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, που καλείται να εγκρίνει εκ του θεσμικού της ρόλου τις αυξήσεις στα τέλη δικτύου και, λόγω της οικονομικής αλλά και πολιτικά ευαίσθητης συγκυρίας, έχει «παγώσει» το θέμα και αναζητάει εργαλεία παρέμβασης για τη συγκράτησή τους. Η άσκηση είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς κάθε προσπάθεια συγκράτησης των αυξήσεων θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υλοποίηση βασικών επενδύσεων και στην επάρκεια και ασφάλεια των συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού.
Για την περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, όπου προκύπτουν και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, η άσκηση γίνεται ακόμα δυσκολότερη, καθώς υπάρχει ήδη συμφωνία πώλησης του 66% στη Socar, βάσει συγκεκριμένης μεθοδολογίας τιμολόγησης, η οποία αποτελεί συνάρτηση του τιμήματος των 400 εκατ. ευρώ που προσφέρει. Αντίστοιχο, αν και μικρότερου μεγέθους, είναι το πρόβλημα και με τον ΑΔΜΗΕ, καθώς η μη έγκριση ή ο περιορισμός του απαιτούμενου ελάχιστου ετήσιου εγγυημένου εσόδου από τη ΡΑΕ δεν ανατρέπει μόνο το επενδυτικό πρόγραμμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, αλλά θα αποτελέσει και αντικίνητρο, ενόψει της προβλεπόμενης από το μνημόνιο ιδιωτικοποίησης, στην περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτό το εναλλακτικό ισοδύναμο σχέδιο της Ελλάδας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, ενόψει του διαγωνισμού που ήταν σε εξέλιξη και «πάγωσε» λίγο πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου, η ΡΑΕ είχε εγκρίνει εγγυημένο έσοδο για την τριετία (2015, 2016 και 2017), εκπέμποντας μήνυμα σταθερότητας του πλαισίου προς τους υποψηφίους επενδυτές.
Αν και οι επίσημες εισηγήσεις των αντίστοιχων φορέων, ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, για την έγκριση μέσου ρυθμιστικού εσόδου για το 2015 δεν έχουν κατατεθεί στη ΡΑΕ, η εικόνα που έχει διαμορφώσει η αρμόδια Αρχή είναι ότι τα στοιχεία οδηγούν σε μεγάλες αυξήσεις στα τέλη που πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος και αερίου, οι οποίες θα ανεβάσουν σημαντικά το συνολικό κόστος ενέργειας. Τα τέλη συστήματος μεταφοράς και δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συμπεριλαμβάνονται στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος ως ξεχωριστές διακριτές χρεώσεις (ρυθμιζόμενες χρεώσεις) και είναι κοινές για όλους τους παρόχους. Το ύψος τους ρυθμίζεται από τη ΡΑΕ, βάσει συγκεκριμένης μεθοδολογίας που τελεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Οι παράμετροι που συνήθως επηρεάζουν το ύψος των τελών είναι η περιουσιακή βάση των εταιρειών που παρέχουν τις υπηρεσίες μεταφοράς και διανομής και εν προκειμένω ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ για το ρεύμα και αντίστοιχα ΔΕΣΦΑ και Εταιρείες Παροχής Αερίου για το φυσικό αέριο, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων και η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου αντίστοιχα. Το ρυθμιζόμενο έσοδο για τον ΔΕΣΦΑ εγκρίνεται σε τριετή βάση και η μεγάλη αύξηση για το 2015 προκύπτει από το γεγονός ότι η ζήτηση συρρικνώθηκε σε ποσοστό πάνω από 25% την τελευταία τριετία. Από 4 δισ. κ.μ. το 2011 η κατανάλωση φυσικού αερίου έφτασε στα 2,7 δισ. κ.μ. το 2014 και σε αυτά τα επίπεδα εκτιμάται ότι θα κλείσει και φέτος.
Η μεγάλη αλλαγή
Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή, αφού το έσοδο για τον ΔΕΣΦΑ, με βάση τον κανονισμό τιμολόγησης, πρέπει να αυξηθεί για να καλύψει τις νέες επενδύσεις (με σημαντικότερη τον αγωγό της Μεγαλόπολης) και παράλληλα αυτή η αύξηση θα πρέπει να επιμεριστεί σε κατανάλωση μειωμένη κατά 25%. Η αύξηση που προκύπτει για τα τέλη μεταφοράς φυσικού αερίου κυμαίνεται πολύ πάνω από το 10%, ενώ πρόσθετη αύξηση, που δεν έχει υπολογιστεί ακόμη, προκύπτει λόγω μείωσης της ζήτησης από το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου που ελέγχεται από τις ΕΠΑ. Για τον περιορισμό των αυξήσεων η ΡΑΕ εξετάζει, σύμφωνα με πληροφορίες, τη μείωση του ποσοστού απόδοσης κεφαλαίων, που για τον ΔΕΣΦΑ κυμαίνεται στο 11% περίπου, ενώ αντίστοιχα θα κινηθεί και για τη συγκράτηση του κόστους των τελών στον ΑΔΜΗΕ. Στην περίπτωση του ΔΕΣΦΑ, πάντως, θα πρέπει να έρθει σε συνεννόηση και με τη Socar, κίνηση που, σύμφωνα με τους γνωρίζοντες, θα ανοίξει θέμα επαναδιαπραγμάτευσης προς τα κάτω του τιμήματος.