Ένα βήμα μπρός και δύο πίσω πάει η κυβέρνηση σε σχέση με τη φορολογία ακινήτων και μάλιστα σε μία ανύπαρκτη αγορά, η οποία εφέτος θα σημειώσει αρνητικό ρεκόρ συναλλαγών, πέριξ των 30.000, στο 1/7 σχεδόν σε σχέση με το peak του 2005.
Έτσι, ενώ το οικονομικό επιτελείο φαίνεται να υιοθετεί τις προτάσεις περί μείωσης του φόρου στις μεταβιβάσεις ώστε να μειωθεί το δραστικά το κόστος των συναλλαγών και να κάνει πράξη αυτό για το οποίο με κάθε έκθεση τους προτείνουν οι διεθνείς οργανισμοί στην Ελλάδα την τελευταία 20ετία (να καταβάλλονται ετήσιοι φόροι για την κατοχή και όχι στην απόκτηση ), έρχεται ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων, ο οποίος, είναι μεν πιο αναλογικός, ωστόσο περιέχεΙ κραυγαλέες παγίδες όπως στις περιπτώσεις ιδιοκτητών οικοπέδων, μακροχρόνια ξενοίκιαστων ακινήτων κ.τ.λ..
«Το γεγονός ότι κάθε περιουσιακό στοιχείο θα έχει τη δική του φορολογική ταυτότητα και επιβάρυνση, από μόνο του είναι ένα θετικό στοιχείο που θα μπορούσε να συνεισφέρει, μαζί με τα άλλα αναγκαία μέτρα, στην επανεκκίνηση της κτηματαγοράς, και συνεπώς και ολόκληρης της οικονομίας», αναφέρουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων μέσω του προέδρου τους κ. Στράτου Παραδιά, με το σκεπτικό ότι δε θα αυξάνεται υπέρμετρα η φορολογική επιβάρυνση για κάθε φορολογούμενο όταν υπολογίζεται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του.
Παρόλα αυτά, το γεγονός είναι ότι ο νέος προτεινόμενος Ενιαίος Φόρος οδηγεί σε μονιμοποίηση της …δήθεν έκτακτης φορολογίας στα ακίνητα, ενώ η έντονη προοδευτικότητά του καταλήγει τελικά σε …αρπακτικότητα (σ.σ. κατά την προσφιλή έκφραση των ιδιοκτητών), ιδιαίτερα για τους ιδιοκτήτες οικοπέδων, τα οποία έχουν πληγεί τα μάλα από την πτώση της αγοράς. Ειδικά ως προς τα οικόπεδα, όπως αναφέρει ο κ. Παραδιάς, οι φορολογικοί συντελεστές όπως προβλέπονται στο προσχέδιο, είναι υπέρμετρα υψηλοί και θα πρέπει να μειωθούν κατά το ήμισυ. Ειδικά για τα ακίνητα σε περιοχές με υψηλή τιμή ζώνης, η φορολόγηση μπορεί να φτάνει μέχρι και 30 ευρώ το τ.μ. το χρόνο. Στις κραυγαλέες αδικίες, σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, είναι και το γεγονός ότι τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα θα πρέπει να εξομοιωθούν με τα ημιτελή και να φορολογούνται με το 40% της φορολογικής επιβάρυνσης της ζώνης, όπου βρίσκονται.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων ζητούν επιπλέον ειδικά για τους φορολογούμενους που δεν μπορούν να πληρώσουν, να έχουν το μονομερές δικαίωμα να εκχωρούν στο Δημόσιο ακίνητο που του ανήκει κατά πλήρη κυριότητα για να εξοφλήσει οφειλόμενους φόρους από ακίνητα του ίδιου και των μελών της οικογενείας του, όταν αποδείξει ότι στερείται μετρητών.
Τι λένε οι μεσίτες
Από την πλευρά τους, οι μεσίτες παρατηρούν το τελευταίο διάστημα μία σχετική κινητικότητα στην αγορά, η οποία όμως πλέον είναι ιδιαίτερα εύθραυστη και ευάλωτη στον ψυχολογικό παράγοντα. «Το πάγωμα της αύξησης των αντικειμενικών αξιών, σε συνδυασμό και με τα νέα για τη μείωση του φόρου στις μεταβιβάσεις από τις αρχές του 2014, έχει οδηγήσει σε μία σχετική βελτίωση του κλίματος τον τελευταίο μήνα, χωρίς να μπορεί να μιλήσει βέβαια κανείς για σταθεροποίηση », αναφέρει ο κ. Θεμιστοκλής- Ανδρέας Μπάκας, διευθύνων σύμβουλος του κτηματομεσιτικού δικτύου E- Real Estates. «Μη ξεχνάμε ότι το κόστος για την αγορά ακινήτου πολλές φορές ξεπερνούσε το 18 % της αναγραφόμενης τιμής του συμβολαίου ή επί της αντικειμενικής αξίας. Ο αγοραστής καλούνταν να πληρώσει αμοιβή δικηγόρου, αμοιβή συμβολαιογράφου, αμοιβή κτηματομεσίτη, τέλος εγγραφής στο Υποθηκοφυλακείο, μετεγγραφή προσημείωσης (αν η αγορά του ακινήτου γίνεται με στεγαστικό δάνειο), Φόρο Μεταβίβαση Ακινήτων (Φ.Μ.Α.), Φόρο υπέρ Ο.Τ.Α., Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας που έχει ήδη θεσπιστεί για την ελάφρυνση των μεταβιβάσεων ακινήτων αφορά στην κατάργηση της υποχρεωτικής παρουσίας δικηγόρου στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Σημειώνεται ότι η υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου για τον πωλητή έχει ήδη καταργηθεί πλήρως από το περασμένο έτος, ενώ σήμερα ισχύει η υποχρεωτική παρουσία δικηγόρου για τον πωλητή για τα μεταβιβαζόμενα ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 80.000 ευρώ.
Με το νέο καθεστώς που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014 ο ενδιαφερόμενος αγοραστής ακινήτου θα μπορεί να προσλάβει ελεύθερα έναν δικηγόρο προκειμένου να πραγματοποιήσει μόνο έλεγχο τίτλων στο υποθηκοφυλακείο ή στο κτηματολόγιο και εφόσον επιθυμεί και την παρουσία του στην υπογραφή των συμβολαίων θα μπορεί να διαπραγματευθεί ελεύθερα την αμοιβή. Με τον τρόπο αυτό πρόκειται να πέσουν κατακόρυφα οι αμοιβές των δικηγόρων για παράσταση στα συμβόλαια και έλεγχο τίτλων», αναφέρει ο κ. Μπάκας.
Τα νούμερα πάντως για το σύνολο των συναλλαγών (μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, αγοραπωλησίες κ.τ.λ.) εφέτος αποδεικνύουν ότι η αγορά θα πιάσει το αρνητικό ρεκόρ των 30.000, ενώ μόνο για τις αγοραπωλησίες που πραγματοποιούνται με τη διαμεσολάβηση των τραπεζικών ιδρυμάτων το νούμερο εκτιμάται σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα για το 2013, πέριξ των 22.700.