Στις 4 Σεπτεμβρίου η χριστιανική εκκλησία τιμά τη μνήμη του Μωυσή. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Μωυσής.
Ο Μωυσής ήταν νομοθέτης των Ιουδαίων, ικανότατος και ανδρείος αρχηγός, που έσωσε τον λαό του από τους Αιγυπτίους τον 13ο αιώνα π.Χ. και τον οδήγησε στη γη των πατέρων του, στη γη Χαναάν.
Καταγόταν από τη φυλή του Λεβί. Γεννήθηκε στην Αίγυπτο, την εποχή που ο Φαραώ είχε δώσει διαταγή να σκοτώνεται κάθε νεογέννητο αγόρι των Ιουδαίων, γιατί οι απόγονοι αυτοί του Ιακώβ, που τους είχε φέρει στην Αίγυπτο ο Ιωσήφ, πληθύνονταν και γίνονταν απειλή για τους Αιγυπτίους. Η μητέρα του, για να μην τον σκοτώσουν, τον τοποθέτησε σ’ ένα κοφίνι και τον άφησε δίπλα στο Νείλο, όπου τον βρήκε και τον περιμάζεψε μία από τις κόρες του Φαραώ.
Το νήπιο μεγάλωσε και πήρε το όνομα Μωυσής, που σημαίνει «ο σωσμένος από τα νερά». Εκπαιδεύτηκε από τους Αιγύπτιους ιερείς και αξιώθηκε, όπως εξιστορεί η Παλαιά Διαθήκη, να επικοινωνήσει απ’ ευθείας με το Θεό. Αφού απουσίασε αρκετό καιρό στη γη Μαδιάμ, όπου γιατρεύτηκε η βραδυγλωσσία του, ξαναγύρισε στην Αίγυπτο και ανάγκασε τον Φαραώ, με τις πληγές που έστειλε ο Θεός στους Αιγυπτίους («Οι 10 πληγές του Φαραώ»), να επιτρέψει στους Εβραίους ν’ αναχωρήσουν από την Αίγυπτο.
Ο Μωυσής, που παριστάνεται πάντα ως προφήτης και θαυματουργός, οδήγησε τους Ισραηλίτες ανάμεσα από την Ερυθρά Θάλασσα, που την πέρασαν χωρίς να βραχεί το πόδι τους («αβρόχοις ποσίν»). Έτσι, γλύτωσαν από τη μανία των Αιγυπτίων, που είχαν μετανιώσει και καταδίωκαν τους Ιουδαίους. Η περιπλάνησή τους στην έρημο κράτησε 40 χρόνια. Με εξαιρετική ικανότητα και θαύματα κατόρθωνε ο Μωυσής να εξασφαλίζει την πορεία τους στην έρημο και να τους προμηθεύει φαγητό («μάννα εξ ουρανού») και νερό.
Τους έδωσε, επίσης, τον Δεκάλογο («10 Εντολές») και ρύθμισε τη ζωή τους με νόμους. Οι νόμοι αυτοί, που αποτελούν και σήμερα τη βάση της θρησκείας των Εβραίων, είναι ο λεγόμενος Μωσαϊκός Νόμος. Αυτός καθόρισε και όλους τους τύπους της λατρείας.
Ο ίδιος ο Μωυσής δεν αξιώθηκε να φτάσει στη γη Χαναάν. Την είδε μόνο από το όρος Ναβαύ, ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού, όπου πέθανε. Τον διαδέχθηκε ο Ιησούς του Ναυή, που οδήγησε τον εβραϊκό λαό στη γη της Επαγγελίας. Ο Μωυσής, που θεωρείται και συγγραφέας της «Πεντατεύχου» (Τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, η «Τορά» των Εβραίων), υπήρξε από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές φυσιογνωμίες όλων των εποχών.
Απολυτίκιο
Γνόφον άυλον, τεθεαμένος, νόμον ένθεον, πλαξὶν εδέξω, ως θεάμων μυστηρίων του Πνεύματος και καταπλήξας την Αίγυπτον θαύμασι, δημαγωγὸς Ισραὴλ εχρημάτισας. Μωυσή ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.