Ένα πολιτικό θρίλερ εξελίσσεται στην Ιταλία αφού αντί για τον σχηματισμό κυβέρνησης είχαμε τελικά ρήξη. Ο Τζουζέπε Κόντε πέρασε το απόγευμα το κατώφλι του Κυρηνάλιου αλλά αντί να ανακοινώσει κυβέρνηση, παρέδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης καθώς οι προσπάθειες απέβησαν άκαρπες. Τώρα είναι πιθανός ο σχηματισμός κυβέρνησης τεχνοκρατών και η διενέργεια νέων εκλογών. Ο πρόεδρος της χώρας Σέρτζιο Ματαρέλα είπε ότι θα ανακοινώσει την απόφασή του αφού ενημερώσει τη Βουλή τη Δευτέρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες ο Ιταλός πρόεδρος πρόκειται να συναντήσει τη Δευτέρα το πρωί τον οικονομολόγο Κάρλο Κοτταρέλλι για να του αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης τεχνοκρατών. Ο Κοτταρέλλι, με θητεία και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είχε ετοιμάσει λίστα για περικοπές άχρηστων δημοσίων δαπανών, ως σύμβουλος των κυβερνήσεων των Ενρίκο Λέττα και Ματτέο Ρέντσι. Είναι πιθανόν, βέβαια, η κυβέρνηση αυτή να μην λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο, να διαχειριστεί μόνον τις τρέχουσες υποχρεώσεις και να αποφασιστεί, τελικά, προσφυγή σε πρόωρες εκλογές το Φθινόπωρο.
Το χρονικό
Λίγο πριν ξεκινήσει η συνάντηση του εντολοδόχου πρωθυπουργού Τζουζέπε Κόντε με τον Ιταλό πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα, είχαν μεταβεί στην προεδρία ο αρχηγός των Πέντε Αστέρων Λουίτζι Ντι Μάιο και ο αρχηγός της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι για άτυπη συνομιλία με τον πρόεδρο. Οι αναλυτές είχαν προεξοφλήσει, λόγω αυτών των επισκέψεων το πολιτικό αδιέξοδο.
Ο λόγος του αδιεξόδου ήταν ο υποψήφιος για το υπουργείο Οικονομικών, Πάολο Σαβόνα που ήταν ο μοναδικός που αποδεχόταν η Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι. Ωστόσο, από το πρωί είχαν κυκλοφορήσει πληροφορίες περί βέτο του Ιταλού προέδρου Σέρτζιο Ματαρέλα στην επιλογή Σαβόνα, καθώς ο τελευταίος έχει υπάρξει επικριτικός απέναντι στην ΕΕ και το ευρώ.
Μετά τη συνάντηση με τον Κόντε, ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα απευθύνθηκε με τηλεοπτικό διάγγελμα στους Ιταλούς και εξήγησε για ποιο λόγο δεν συναίνεσε στον διορισμό του Πάολο Σαβόνα ως επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, και για ποιο λόγο ναυάγησε η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης.
Πιο αναλυτικά, ο Ιταλός πρόεδρος, μεταξύ των άλλων, υπογράμμισε: «Είχε προκύψει πλειοψηφία της Λέγκα και των Πέντε Αστέρων. Ευνόησα την προσπάθειά τους, περιμένοντας να ολοκληρώσουν το πρόγραμμά τους και να το εγκρίνουν τα μέλη των δυο κομμάτων, παρά το ότι ήξερα ότι θα υπήρχαν επικρίσεις. Δέχθηκα πρόταση να ηγηθεί της κυβέρνησης ένας πρωθυπουργός ο οποίος δεν είχε εκλεγεί στο κοινοβούλιο.
Κανείς δεν μπορεί να πει ότι παρεμπόδισα την δημιουργία της κυβέρνησης. Συνόδευσα με μεγάλο πνεύμα συνεργασίας αυτή την προσπάθεια. Είχα τονίσει στον εντολοδόχο πρωθυπουργό ότι θα έδειχνα ιδιαίτερη προσοχή για τις σχετικές επιλογές των επικεφαλής κάποιων υπουργείων.
Σήμερα το απόγευμα ο καθηγητής Κόντε μου παρουσίασε προτάσεις του για υπουργούς, που εγώ έπρεπε να επικυρώσω με την υπογραφή διαταγμάτων. Έχω έναν ρόλο εγγυητή, ο οποίος δεν δέχεται επιβολές. Δέχθηκα όλες τις προτάσεις εκτός από εκείνη για τον υπουργό Οικονομικών. Πρόκειται για ένα άμεσο μήνυμα που συνδέεται με την εμπιστοσύνη ή τον συναγερμό των χρηματοοικονομικών πρωταγωνιστών. Ζήτησα να το αναλάβει κύριος πολιτικός της κυβερνητικής πλειοψηφίας, ο οποίος να μην στηρίζει την γραμμή που θα μπορούσε να προκαλέσει την έξοδο της Ιταλίας από το Ευρώ. Κάτι που διαφέρει από μια ισχυρή στάση υπέρ της αλλαγής προς το καλύτερο της κατάστασης στην ΕΕ.
Δεν υπήρξε, όμως, θετική διάθεση, και ο Κόντε επέστρεψε την εντολή. Η αβεβαιότητα της στάσης μας για το ευρώ προκάλεσε συναγερμό σε ξένους και ιταλούς επενδυτές. Η άνοδος του σπρεντ αυξάνει το δημόσιο χρέος και μειώνει την δυνατότητα δαπανών του δημοσίου.
Οι απώλειες στο χρηματιστήριο καίνε αποταμιεύσεις με ουσιαστικό κίνδυνο για τα νοικοκυριά μας. Πρέπει να έχουμε υπόψη μας και την πιθανότητα αύξησης των τόκων των δανείων για ακίνητα και επιχειρήσεις. Έχω την υποχρέωση, βάσει του Συντάγματος, να προστατέψω τις αποταμιεύσεις των Ιταλών. Με αυτό τον τρόπο επιβεβαιώνεται η ιταλική κυριαρχία, ενώ στέλνουμε πίσω απαράδεκτες κρίσεις για τη χώρα μας που διαβάσαμε στον Τύπο άλλης ευρωπαϊκής χώρας.
Έκανα ό,τι μπορούσα για να σχηματισθεί πολιτική κυβέρνηση, αλλά υπερασπίζομαι το Σύνταγμα. Η συμμετοχή στο ευρώ είναι βασική για την χώρα μας και την προοπτική των νέων μας. Αν κάποιος θέλει να το συζητήσει, χρειάζεται σαφής εμβάθυνση Σε σχέση, τέλος, με το αίτημα για πρόωρες εκλογές από πολιτικά κόμματα, θα το αποφασίσω ανάλογα με το τι θα συμβεί στο κοινοβούλιο. Τις επόμενες ώρες θα αναλάβω μια πρωτοβουλία».
Κατηγορίες για «εσχάτη προδοσία»
Η στάση του προέδρου έφερε την αντίδραση του επικεφαλής της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι που τόνισε ότι μια κυβέρνηση πρέπει να διορίζει τους υπουργούς που θέλει και ζήτησε νέες εκλογές. Ο Σαλβίνι πρόσθεσε ότι «μαζί με τα Πέντε Αστέρια εργάσθηκε μέρα και νύχτα για να γεννηθεί η κυβέρνηση, αλλά υπάρχει μια αρχή που είναι απαράβατη» και ότι «για την Ιταλία αποφασίζουν Ιταλοί, και όχι Γερμανοί, ή άλλες εθνικότητες».
«Όλα αυτά ισχύουν αν υπάρχει Δημοκρατία, αλλά αν έχουμε μια αλυσίδα που δεν μας επιτρέπει να επιλέξουμε έναν υπουργό που δεν αρέσει στο Βερολίνο και στις ισχυρές εξουσίες, σημαίνει ότι είναι ο σωστός υπουργός», πρόσθεσε. «Αν υπάρχουν απειλές της Ευρώπης, η κυβέρνηση δεν θα ξεκινήσει. Έχουμε συνοχή ελευθερία και θάρρος», είπε ο Σαλβίνι. «Αν μπορούμε να δουλέψουμε ελεύθερα, αύριο εγώ θα αρχίσω να δουλεύω στο υπουργείο Εσωτερικών και θα αρχίσουν οι απελάσεις των λαθρομεταναστών. Διαφορετικά, θα πρέπει να ξαναδώσουμε, με εκλογές, τον λόγο στους Ιταλούς», κατέληξε.
Ο αρχηγός των Πέντε Αστέρων Λουίτζι Ντι Μάιο αναφέρθηκε στην αποτυχία της προσπάθειας σχηματισμού κυβέρνησης, με αναφορά στην στάση του Ιταλού προέδρου της Δημοκρατίας. «Πρέπει να μας πουν, λοιπόν, ότι ο εκλογές είναι άχρηστες και ότι τις κυβερνήσεις τις αποφασίζουν οι οίκοι αξιολόγησης και τα χρηματοπιστωτικά λόμπι», δήλωσε σε μήνυμά του στο διαδίκτυο ο Ντι Μάιο, ενώ σε εκπομπή της Rai ανέφερε ότι θα ζητήσει να κινηθεί η διαδικασία για να κατηγορηθεί ο Ιταλός πρόεδρος για εσχάτη προδοσία.
Ο Ντι Μάιο μίλησε για το άρθρο 90 του ιταλικού Συντάγματος, που αναφέρεται την εσχάτη προδοσία και την επίθεση κατά ίδιου του Συντάγματος. Αντίθετα ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι της Φόρτσα Ιτάλια και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, αντιθέτως, υπερασπίσθηκαν τις θέσεις και τους χειρισμούς του Ιταλού προέδρου Σέρτζιο Ματταρέλλα. Σύμφωνα με το ιταλικό Σύνταγμα, για να κατηγορηθεί ο πρόεδρος της Δημοκρατίας για εσχάτη προδοσία χρειάζεται η απόλυτη πλειοψηφία βουλευτών και γερουσιαστών. Κάτι που θεωρείται πολύ δύσκολο να μπορέσει να επιτευχθεί.
«Πρόκειται για ένα επίπεδο της θεσμικής σύγκρουσης που δεν είχαμε ζήσει ποτέ. Και το θέμα είναι ότι αν ξαναψηφίσουμε, πάρουμε το 80% και ξαναπροτείνουμε τον Σαβόνα, θα μας πουν και πάλι όχι», πρόσθεσε ο αρχηγός των Πέντε Αστέρων. «Η Ιταλία έχει ένα μεγάλο πρόβλημα, η Δημοκρατία μας δεν είναι ελεύθερη», τόνισε ο Ντι Μάιο.
Οι δηλώσεις Κόντε
Από την πλευρά του, ο Κόντε εξερχόμενος από το Κυρηνάλιο, σε πιο ήρεμο τόνο, ευχαρίστησε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους επικεφαλής της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων. «Κατέβαλα κάθε δυνατή προσπάθεια σε κλίμα πλήρους συνεργασίας με τις πολιτικές δυνάμεις που με υπέδειξαν», σημείωσε χαρακτηριστικά.