Ιστορικά ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας, τουρίστες και κάτοικοι που δροσίζονται σε ποταμούς πόλεων, θανάσιμες θερμοπληξίες και παγετώνες που λιώνουν. Η κλιματική αλλαγή έφτασε και μας χτυπάει την πόρτα.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει σύντομα όλοι μας να το κατανοήσουμε γιατί δεν αποτελεί πλέον ένα μακρινό σενάριο, όπως το σκεφτόμασταν χρόνια πριν, αλλά πλέον είναι γεγονός. Σε αυτό το συμπέρασμα φαίνεται να καταλήγουν αναλυτές, ερευνητές αλλά και διεθνή ΜΜΕ τα οποία τις τελευταίες ημέρες αφιερώνουν εκτενή δημοσιεύματα στο θέμα.
Το κύμα καύσωνα στην Ιβηρική, που προκαλείται από τον θερμό αέρα που πνέει από τη βόρεια Αφρική, είναι το ισχυρότερο από το 2003 και ανέβασε τη θερμοκρασία στους 45,2 βαθμούς Κελσίου στην Αλβέγκα της Πορτογαλίας, σε απόσταση περίπου 150 χλμ. από τη Λισαβόνα — ένα ιστορικό ρεκόρ. Σε πολλές περιοχές της χώρας, όπως και στη γειτονική Ισπανία, η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 40 βαθμούς, σύμφωνα με τη μετεωρολογική υπηρεσία, και μπορεί να αυξηθεί άλλους 2 ή 3 βαθμούς, σπάζοντας ενδεχομένως το ρεκόρ Ευρώπης των 48 βαθμών Κελσίου που καταγράφηκε το 1977 στην Αθήνα.
Την ίδια στιγμή, η ασυνήθιστη ζέτη προκάλεσε τις προηγούμενες ημέρες μια μείζονα γεωγραφική αλλαγή και στη Σουηδία: η χώρα έχασε την ψηλότερη κορυφή της, που ήταν στην πραγματικότητα ένας παγετώνας, τη νότια κορυφή του όρους Κεμπνεκάισε, στην Αρκτική. Η κορυφή αυτή έχανε στη διάρκεια του Ιουλίου 14 εκατοστά την ημέρα και σήμερα είναι πλέον χαμηλότερη από τη βόρεια κορυφή του Κεμπνεκάισε, η οποία αποτελείται από βράχο και καθίσταται συνεπώς η υψηλότερη της Σουηδίας με τα 2.096,8 μέτρα της.
Ζούμε το θερμότερο καλοκαίρι του 21ου αιώνα και όχι μόνο
«Όχι μόνο η Ευρώπη, ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο στενάζει κάτω από το σφοδρό κύμα καύσωνα. Η κατάσταση όμως μπορεί να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο» ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες, σε ανάλυση για το κλίμα και τον καιρό στη Γερμανία και τη Bόρεια Ευρώπη, η Frankfurter Allgemeine Zeitung.
«Ο Ιούνιος ήταν ο δεύτερος θερμότερος από την έναρξη της μέτρησης της θερμοκρασίας, ανακοίνωσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προβλέψεων. Αν ληφθεί υπόψη ότι το 2018 είναι μια -λεγόμενη- χρονιά La Niña, τότε πρόκειται ασφαλώς για τον θερμότερο Ιούνιο, διότι κατά την διάρκεια της La Niña, ο Ειρηνικός καταπίνει πολύ θερμότητα, οπότε η ατμόσφαιρα θερμαίνεται λιγότερο, ενώ κατά τη διάρκεια του El Niño, συμβαίνει το αντίθετο: η θερμότητα απελευθερώνεται – και η ατμόσφαιρα θερμαίνεται περισσότερο από ό,τι κανονικά. Αυτή η θερμή φάση θα μπορούσε να επιστρέψει το 2019, κατά τους μετεωρολόγους εμπειρογνώμονες. Και τότε, θα κάνει ακόμα πιο πολύ ζέστη» συνεχίζει η γερμανική εφημερίδα, σύμφωνα με την Deutsche Welle.
«Κατά τον Δρ. Πφίστερ, μετεωρολόγο του Πανεπιστημίου της Βέρνης “η ξηρασία του 1540” ξεπερνά κάθε άλλη γνωστή και έγινε σε μια εποχή κατά την οποία η επέμβαση του ανθρώπου στο κλίμα δεν έπαιζε αξιοσημείωτο ρόλο. Η μέση θερμοκρασία από τον Ατλαντικό έως την Ανατολική Ευρώπη και από τη Β. Γερμανία μέχρι τη Βόρεια Ιταλία κυμαινόταν από 5 έως 7 βαθμούς πάνω από το μέσο όρο του 20ου αιώνα και έφτασε μέχρι τους 40°, προκαλώντας τεράστια ξηρασία. O καιρός εξελίσσεται σήμερα σε ανάλογη με το 1540 κατεύθυνση. Ο Δρ. Πφίστερ είναι βέβαιος ότι μια τέτοια μεγάλη ξηρασία θα επαναληφθεί σύντομα, σε ένα συνολικά όλο και πιο θερμό κόσμο. Και επειδή είναι πεπεισμένος γι’ αυτό κρούει, εδώ και χρόνια, τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο ενός τέτοιου ακραίου καιρικού φαινομένου, διότι οι συνέπειες θα ήταν μοιραίες: Πρώτα θα στερέψει το νερό και κατόπιν θα πέσει το ρεύμα. Κανείς δεν είναι έτοιμος για ένα τέτοιο σενάριο και οι Αρχές απλώς χαμογελούν για την προειδοποίησή του, ότι δηλαδή έρχεται ένα νέο 1540».
Και το δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας καταλήγει: «Αν κοιτάξετε τις προβλέψεις για τον Αύγουστο, δεν διαφαίνεται καμία αλλαγή στον καιρό. Προς το παρόν, η Ευρώπη θα συνεχίσει να βράζει από τη μεγάλη ζέστη. Βροχή δεν φαίνεται στο ορίζοντα. Φαίνεται πως τα πράγματα σοβαρεύουν».
Αιτία η κλιματική αλλαγή
Ο καύσωνας που πλήττει (όχι μόνο την Νότια, αλλά και) τη Βόρεια Ευρώπη έγινε πιθανότερος -κατά δύο τουλάχιστον φορές- εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες των επιστημόνων. Τα συμπεράσματα των ερευνών μπορεί να είναι προκαταρκτικά αλλά σηματοδοτούν μια πραγματικότητα. Η κλιματική αλλαγή είναι αδιαμφισβήτητη. Οι επιστήμονες επί πολύ καιρό προέβλεπαν ότι η υπερθέρμανση του περιβάλλοντος αυξάνει τον αριθμό και την ένταση των καυσώνων με συμβάντα τα οποία θα είναι χειρότερα από τα παρόντα να εμφανίζονται κάθε δύο χρόνια μέχρι το 2040.
«Η λογική ότι η κλιματική αλλαγή θα το κάνει αυτό είναι αναπόφευκτη. Ο κόσμος γίνεται θερμότερος και οι καύσωνες σαν κι αυτόν που βιώνει η Βρετανία γίνονται συχνότεροι», λέει η Φριντερίκε Οτο, του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία είναι μέλος της κοινοπραξίας Παγκόσμια Καιρική Απόδοση η οποία πραγματοποίησε τη μελέτη. «Αυτό που μέχρι σήμερα εθεωρείτο ασυνήθιστα ζεστός καιρός θα γίνει συνηθισμένος και σε κάποιες περιπτώσεις αυτό έχει ήδη συμβεί», δήλωσε. «Πρόκειται, λοιπόν, για κάτι για το οποίο πρέπει να προετοιμαστεί η κοινωνία. Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να περιορίσουμε την αυξανόμενη πιθανότητα για τα ακραία καιρικά φαινόμενα, μειώνοντας τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου όσο περισσότερο μπορούμε».
Η νέα ανάλυση είναι μια μελέτη απόδοσης της κλιματικής αλλαγής. Συγκρίνοντας τα ακραία καιρικά φαινόμενα με ιστορικές μετρήσεις και με πρότυπα ηλεκτρονικών υπολογιστών ενός κλίματος που δεν επηρεάζεται από τις εκπομπές του άνθρακα, οι ερευνητές μπορούν να διαπιστώσουν πόσο η κλιματική αλλαγή αυξάνει τον κίνδυνο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων.
«Διαπιστώσαμε ότι για τον μετεωρολογικό σταθμό στον απώτατο Βορρά, στον Αρκτικό Κύκλο, o παρών καύσωνας δεν έχει προηγούμενο στα ιστορικά αρχεία», τόνισε ο Γκερτ Γιαν βαν Ολντενμποργκ του Βασιλικού Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Ολλανδίας.
Σε ολόκληρη τη Βόρεια Ευρώπη η ομάδα διαπίστωσε ότι η κλιματική αλλαγή είχε διπλασιάσει τις πιθανότητες για πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Εconomist: Χάνουμε τη μάχη με την κλιματική αλλαγή;
Η Γη «ψήνεται» και παντού στο βόρειο ημισφαίριο οι φλόγες κατακαίν μεγάλες εκτάσεις, με πιο ενδεικτικές περιπτώσεις τις φονικές πυρκαγιές γύρω από την Αθήνα και στην Καλιφόρνια, καθώς και το ακόμη πιο φονικό κύμα καύσωνα στην Ιαπωνία, γράφει ο «Economist» σε κύριο άρθρο του, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου ότι «ο κόσμος χάνει τον πόλεμο ενάντια στην κλιματική αλλαγή».
Όπως αναφέρει, αυτό που κάποτε ήταν μια εξαίρεση, σήμερα είναι πια κοινός τόπος. Υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, καθώς ο πλανήτης μας ανεβάζει θερμοκρασία (σήμερα είναι περίπου ένα βαθμό Κελσίου υψηλότερη σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα), ο καιρός αναμένεται να “τρελαθεί” ακόμη πιο πολύ. Παραπέμπει και σε μια επιστημονική μελέτη, σύμφωνα με την οποία, αν δεν υπήρχε η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή, το φετινό καυτό καλοκαίρι στην Ευρώπη πιθανότατα δεν θα είχε καν υπάρξει.
Tο βρετανικό περιοδικό -η γνώμη του οποίου ανέκαθεν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη από τους διαμορφωτές πολιτικών στις μεγαλύτερες χώρες (και όχι μόνο)- επισημαίνει ότι «καθώς η επίπτωση της κλιματικής αλλαγής γίνεται όλο και πιο φανερή, το ίδιο γίνεται και η κλίμακα της πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε».
Έρχονται θερμές μέρες και στην Ελλάδα
Η χώρα μας δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση καθώς αύξηση κατά 50% έως και 100% εκτιμούν οι ειδικοί επιστήμονες ότι θα σημειώσουν οι θερμές ημέρες στην Ελλάδα, από το 2021 έως και το 2100, βάσει των προβλέψεων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Στο ίδιο χρονικό διάστημα προβλέπεται αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς κατά 30 επιπλέον ημέρες ανά έτος.
Όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο ευάλωτα γίνονται τα δάση.
Σε κοινή ανακοίνωσή τους, την επόμενη ημέρα της πολύνεκρης τραγωδίας στο Μάτι, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις αλλαγές που σηματοδοτεί για τη Γη η κλιματική αλλαγή. «Όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο ευάλωτα γίνονται τα δάση σε όλον τον πλανήτη, με συνέπεια περισσότερες σαρωτικές πυρκαγιές, που καταστρέφουν τα πάντα στο πέρασμά τους» σημειώνουν οι οργανώσεις Αρκτούρος, ΑΡΧΕΛΩΝ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, WWF Ελλάς. Προσθέτουν, ωστόσο, ότι «η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για αποφυγή των τεράστιων πολιτικών ευθυνών για έγκαιρη και αποτελεσματική δασική διαχείριση, πολεοδομικό σχεδιασμό και οργάνωση της πολιτικής προστασίας με βλέμμα στραμμένο στην προστασία ανθρώπων και φύσης».
WWF: Επιστημονικά ακλόνητη η κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή και οι επιπτώσεις της στο σύνολο της οικονομίας και στο φυσικό περιβάλλον είναι πλέον επιστημονικά ακλόνητες.
“Ήδη παρατηρούμε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα και στους ανθρώπινους πληθυσμούς – όπως η τήξη των θαλάσσιων πάγων στην Αρκτική – ακόμα και με τη σημερινή αύξηση της θερμοκρασίας στους 0,8 °C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτές θα μπορούσαν να προκαλέσουν θετικές ανατροφοδοτήσεις που θα επιφέρουν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας και περαιτέρω δραματικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα του πλανήτη, διευκρινίζει η WWF.
Σύμφωνα με την 4η Έκθεση Αξιολόγησης μέσα στις επόμενες δεκαετίες, τα αποθέματα νερού που είναι αποθηκευμένα στους παγετώνες και στις χιονισμένες περιοχές θα μειωθούν προκαλώντας ελλείψεις νερού σε περισσότερο από 1 δις ανθρώπους.
Επιπλέον το 20% με 30% όλων των ζωντανών οργανισμών στον πλανήτη θα αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εξαφάνισης, αν η άνοδος της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας ξεπεράσει τους 1,5-2,5°C ενώ σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, και κυρίως σε ξηρές και τροπικές περιοχές, ακόμα και μικρές αυξήσεις της θερμοκρασίας της τάξης των 1°C – 2°C, αναμένεται να αυξήσουν τον κίνδυνο λιμών.
Όπως αναφέρει η WWF πολλά εκατομμύρια ανθρώπων αναμένεται να επηρεαστούν από πλημμύρες στα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας κάθε χρόνο μετά το 2080.
Δραματική αύξηση στους θανάτους από τον καύσωνα έως το 2080
Ο αριθμός των ανθρώπων που πεθαίνουν από τον καύσωνα θεωρείται πιθανό ότι θα αυξηθεί δραματικά σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη σε διάστημα 60 ετών, έως το 2080, εάν οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής δεν καταφέρουν να λάβουν ελαφρυντικά για το κλίμα μέτρα και να υιοθετήσουν αποτελεσματικές πολιτικές στον τομέα της υγείας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Οι θάνατοι από την υπερβολική ζέστη θα μπορούσαν να καταγράψουν κατακόρυφη άνοδο στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές, καταδεικνύει η μελέτη, ενώ ακολουθούν η Αυστραλία, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ.