Μπορεί ο κορονοϊός να «σκοτώσει» κάτι τόσο παλιό όσο η χειραψία μεταξύ των ανθρώπων; Κάτι που περιέγραφε ο Ομηρος, που έζησε στα ρωμαϊκά χρόνια και έφτασε ως τις μέρες μας; Προσωρινά, ίσως να μπορεί ακόμα και αυτό!
Ολο και περισσότεροι αξιωματούχοι του τομέα Υγείας στις χώρες που έχουν πληγεί από τον ιό, συστήνουν στους πολίτες να αποφύγουν τις πολλές διαχύσεις – αγκαλιές και σταυρωτά φιλιά, αλλά ακόμη και την τυπική χειραψία! Υπερβολή; Κάθε άλλο!
Την Τρίτη αυτό συμφώνησαν οι διαπραγματευτικές ομάδες της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν βαλθεί να βρουν μια συμβιβαστική λύση για τη μετά Brexit εποχή. Μπορεί να διαφωνούν σε όλα τα άλλα, αλλά… συμφώνησαν να συναντώνται και να συζητούν χωρίς να απαιτείται πρώτα μια χειραψία.
Ακόμα και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποφάσισε να λάβει κάποια μέτρα για τον περιορισμό των κρουσμάτων του κορονοϊού –και ίσως τώρα να μη μας φαίνεται τόσο παράξενη εκείνη η ενέργεια του (ασθενούς σήμερα) πάπα Φραγκίσκου να τραβήξει απότομα το χέρι που του είχε αρπάξει μια πιστή στο Βατικανό.
Οι άνθρωποι αλλάζουν τις καθημερινές τους συνήθειες, στον χώρο εργασίας τους και στο σπίτι, προσπαθώντας να μειώσουν τον κίνδυνο προσβολής από τον κορονοϊό και να προλάβουν τη διάδοσή του.
Δεν συμβαίνει για πρώτη φορά. Η ιστορία λέει ότι το 1439, ο Ερρίκος Στ’ της Αγγλίας απαγόρευσε τα φιλιά σε δημόσιους χώρους σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσει την εξάπλωση της πανούκλας στη χώρα, πράγμα που έγινε και στη Νάπολη, περίπου έναν αιώνα αργότερα (το 1562) όταν ξέσπασε το δεύτερο κύμα της φοβερής ασθένειας στην Ευρώπη. Κάτι ανάλογο συνιστούν τώρα οι αξιωματούχοι της Υγείας, καθώς ο κορονοϊός, Covid-19, εξαπλώνεται ολοταχώς στον πλανήτη.
Σε επίπεδο πολιτικών, τον τόνο έδωσε ο γερμανός υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ κατά την έναρξη συνεδρίασης για το Μεταναστευτικό, όταν η Ανγκελα Μέρκελ –μάλλον ξεχάστηκε και– του έτεινε το χέρι, αλλά εκείνος αρνήθηκε να δώσει το δικό του στην καγκελάριο.
Σε αθλητικό επίπεδο, το παράδειγμα έδωσε η Νιούκαστλ στην Αγγλία. Οπως ανέφερε ο προπονητής της ομάδας, οι ποδοσφαιριστές της θα σταματήσουν τις χειραψίες μεταξύ τους, έπειτα από προτροπή των γιατρών της ομάδας.
Αλλά και στο NBA υπάρχει πλέον η σύσταση στους κατά κανόνα διαχυτικούς μπασκετμπολίστες να αποφύγουν τα πολλά high five και τις χειραψίες με τους οπαδούς – ποτέ δεν ξέρεις τι κουβαλάει το χέρι που σου τείνουν.
Η αλλαγή συνηθειών μοιάζει με κύμα σε μια προσπάθεια τουλάχιστον να καθυστερήσει η εξάπλωση της ασθένειας.
Αλλού, βέβαια, όχι σε εμάς, αφού στις ελληνικές εκκλησίες οι πιστοί συνεχίζουν να φιλούν τις εικόνες και το χέρι του παπά και να κοινωνούν με το κοινόχρηστο κουταλάκι που είναι «αγιασμένο» και άρα «δεν μεταδίδει ιούς», ενώ οι άπιστοι καρναβαλιστές, και όχι μόνο, έκαναν αντίσταση αρνούμενοι να ακολουθήσουν τις επίσημες οδηγίες: στην Πάτρα και αλλού βγήκαν στους δρόμους και συνωστίστηκαν σε κλειστούς χώρους, ανταλλάσσοντας φιλιά και –εννοείται– καπνίζοντας, επίσης, αρειμανίως, σαν να μην υπάρχει αύριο.
Τι συμβαίνει αλλού; Σύμφωνα με τον Guardian, που αναμεταδίδει ρεπορτάζ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) ιδού μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους μεταβάλλονται οι συνήθειες του κόσμου σε πολλές χώρες:
Κίνα
Στο Πεκίνο, πρωτεύουσα της χώρας από την οποία ξεκίνησε η ασθένεια, κόκκινες πινακίδες λένε στους ανθρώπους να μην ανταλλάσσουν χειραψίες, αλλά να ενώνουν τα χέρια τους σε ένδειξη χαιρετισμού. Και από ηχεία ακούγεται η προτροπή να κάνουν την παραδοσιακή χειρονομία «γκονγκ σου» (μια γροθιά στην αντίθετη παλάμη) όταν θέλουν να πουν γεια.
Γαλλία
Ο Τύπος έχει γεμίσει με συμβουλές για το πώς μπορεί να αντικατασταθούν η χειραψία και το φιλί στο μάγουλο, καθημερινή συνήθεια των Γάλλων σε χώρους εργασίας, αλλά ακόμη και μεταξύ ανθρώπων που δεν είχαν καιρό να συναντηθούν. Ο ειδικός σε θέματα lifestyle Φιλίπ Λιχτφίς, πάντως, ο οποίος τελευταία έχει την τιμητική του στα γαλλικά ΜΜΕ, επιμένει ότι η χειραψία είναι μια σχετικά πρόσφατη συνήθεια που ξεκίνησε τον Μεσαίωνα. Και υποστηρίζει ότι αρκεί να κοιτάξεις απλώς κάποιον στα μάτια ως ένδειξη χαιρετισμού.
Αυστραλία
Ο Μπραντ Χάζαρντ, υπουργός Υγείας της Νότιας Νέας Ουαλίας, συμβουλεύει τους ανθρώπους να μη σφίγγουν τα χέρια τους αλλά να δίνουν ο ένας τον άλλο ένα χτύπημα στην πλάτη. «Δεν θα πω να μη δίνετε φιλιά», λέει ο αυστραλός υπουργός, «αλλά θα μπορούσατε να διαλέγετε με προσοχή ποιους θα φιλήσετε»…
Βραζιλία
Το υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας συνέστησε στους πολίτες να μη μοιράζονται τα μεταλλικά καλαμάκια που χρησιμοποιούν παραδοσιακά για να πίνουν ματέ, το πλούσιο σε καφεΐνη νοτιοαμερικανικό ρόφημα που είναι γνωστό και ως σιμαράο. Και φυσικά, τους συμβουλεύει να αποφεύγουν εντελώς τα φιλιά, ακόμα και αν δεν τα δίνουν στο στόμα. Γερμανία Οταν ο κατά τα άλλα χαμογελαστός Χορστ Ζεεχόφερ κράτησε τα χέρια του πάνω του, η Ανγκελα Μέρκελ σήκωσε στον αέρα το χέρι που του είχε τείνει πριν από λίγο, έβαλαν και οι δύο τα γέλια και το συμβάν έληξε.
Ισπανία
Το ξέσπασμα του ιού θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις σε μία από τις πιο αγαπημένες παραδόσεις της χώρας: Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, στην Ισπανία οι πιστοί κάνουν ουρά στις εκκλησίες για να φιλήσουν τα χέρια ή τα πόδια των αγαλμάτων της Παναγίας και των αγίων, ζητώντας την προστασία τους. Μόλις ένα μήνα πριν ξεκινήσει η Μεγάλη Εβδομάδα, όμως, το τελετουργικό του φιλιού στα αγάλματα κινδυνεύει να απαγορευτεί. «Είναι ένα από τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Υγείας, Φερνάντο Σιμόν.
Ρουμανία
Το ρουμανικό φεστιβάλ «Martisor» την 1η Μαρτίου σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης και το έθιμο απαιτεί οι άνδρες να δίνουν στις γυναίκες φυλαχτά για το χέρι (Μάρτηδες), λουλούδια και φιλιά. Αλλά φέτος η κυβέρνηση έστειλε ένα μήνυμα στους ανθρώπους παροτρύνοντάς τους να δίνουν μεν λουλούδια και φυλαχτά, αλλά χωρίς το πατροπαράδοτο φιλί: «Ας δώσουμε τα λουλούδια, αλλά όχι το φιλί», δήλωσε ο υφυπουργός Υγείας, Νέλου Τάταρου.
Πολωνία
Στην Πολωνία, μία από τις πιο καθολικές χώρες της Ευρώπης, οι πιστοί μπορούν να παίρνουν «πνευματική κοινωνία» αντί για τη θεία κοινωνία, την οποία μπορούν να παίρνουν στα χέρια αλλά όχι στη γλώσσα, όπως συνηθίζεται. Οι πιστοί καλούνται επίσης να μη βουτάνε τα χέρια τους στο δοχείο με το ιερό νερό όταν μπαίνουν και όταν βγαίνουν από την εκκλησία και αντ’ αυτού να κάνουν το σημάδι του σταυρού. Τα ίδια μέτρα εξέδωσε και η Καθολική Εκκλησία στη Μεσίνα της Σικελίας, ως απάντηση στη μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων στην Ιταλία.
Ιράν
Στο Ιράν, μια χώρα με πολύ μεγάλη διάδοση της ασθένειας, έχει γίνει viral ένα βίντεο που δείχνει τρεις φίλους οι οποίοι όταν συναντιούνται κρατάνε τα χέρια στις τσέπες τους, δύο από αυτούς φορούν μάσκες, και σε ένδειξη χαιρετισμού χτυπούν μεταξύ τους τα πόδια τους. Ενα παρόμοιο βίντεο στον Λίβανο δείχνει τον τραγουδιστή Ρατζέμπ Αλάμα και τον κωμικό Μισέλ Αμπού Σλαϊμάν να χτυπούν ο ένας τα πόδια του άλλου, ενώ ταυτόχρονα κάνουν με το στόμα τους ήχους σαν να φιλιούνται…
ΗΑΕ
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και το Κατάρ, συμβουλεύουν τους πολίτες να σταματήσουν τον παραδοσιακό χαιρετισμό «μύτη με μύτη». Τα ΗΑΕ δήλωσαν επίσης ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να σφίγγουν τα χέρια τους, ούτε να φιλιούνται, αλλά να χαιρετιούνται με μια κίνηση από μακριά.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!