Ερώτηση σχετικά με τις πρώτες ελλείψεις ζωοτροφών στη Θεσσαλία κατέθεσε στη Βουλή ο πρόεδρος του κόμματος “Ελληνική Λύση” Κυριάκος Βελόπουλος. Όπως αναφέρει ο κ. Βελόπουλος, σύμφωνα με κτηνοτρόφους – παραγωγούς Θεσσαλίας, ήδη παρουσιάζονται οι πρώτες σημαντικές ελλείψεις στον τομέα των ζωοτροφών στη Θεσσαλία. Οι διακινητές ζωοτροφών αδυνατούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση πια, λόγω της γενικής αστάθειας που επικρατεί στη διεθνή αγορά και στην ανυπαρξία πρώτων υλών σε σημαντικά γεωργικά προϊόντα, με συνέπεια τη ραγδαία και εξωφρενική εκτίναξη των τιμών αυτών.
Στην απάντηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρεται μεταξύ άλλων: Ως Κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εντεινόμενες επιπτώσεις, του πρόσφατου πολέμου στην Ουκρανία, στις αγορές και στη διακίνηση των αγροτοδιατροφικών προϊόντων, κινηθήκαμε άμεσα και με συντονισμένες ενέργειες νομοθετήσαμε τη δημιουργία συστήματος υποχρεωτικής καταγραφής για τα αποθέματα γεωργικών προϊόντων, ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα παραπλάνησης για την κατάσταση της αγοράς και της κερδοσκοπίας αλλά και να εξασφαλισθεί η επισιτιστική επάρκεια της Χώρας μας.
ΕΡΩΤΗΣΗ
Θεσσαλονίκη, 08/03/2022
Του: Κυριάκου Βελόπουλου, Προέδρου Κόμματος, Βουλευτή Λάρισας
ΠΡΟΣ: Τoν κ. Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ΘΕΜΑ: «Πρώτες ελλείψεις σε ζωοτροφές στη Θεσσαλία» Κύριε Υπουργέ,
Σύμφωνα με κτηνοτρόφους – παραγωγούς Θεσσαλίας, ήδη παρουσιάζονται οι πρώτες σημαντικές ελλείψεις στον τομέα των ζωοτροφών στη Θεσσαλία. Οι διακινητές ζωοτροφών αδυνατούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση πια, λόγω της γενικής αστάθειας που επικρατεί στη διεθνή αγορά και στην ανυπαρξία πρώτων υλών σε σημαντικά γεωργικά προϊόντα, με συνέπεια τη ραγδαία και εξωφρενική εκτίναξη των τιμών αυτών. Η ρωσο – ουκρανική σύγκρουση επιτείνει περαιτέρω την έλλειψη, λαμβάνοντας υπόψη επί παραδείγματι – βάσει πηγών προσκείμενες στο ελληνικό εισαγωγικό εμπόριο – ότι προσφάτως έγινε η τελευταία, κατά τα δεδομένα, εισαγωγή καλαμποκιού με τέσσερα πλοία από Ρωσία στην τιμή των 27 λεπτών, και η οποία πραγματοποιήθηκε πριν ξεσπάσει η σύγκρουση. Δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται ως ένα βαθμό πια η απουσία ή η συρρίκνωση της συγκομιδής μαλακού σίτου και αραβοσίτου και εξαγωγής αυτής από Ουκρανία – αναμενόταν αυτή τον Ιούνιο και Ιούλιο του 2022 από 60 εκατ. στρ. Επιπροσθέτως, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι οι αναμενόμενες κυρώσεις και οι εμπορικοί περιορισμοί στη Ρωσία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα σιταριού στον κόσμο, θα επιφέρουν πρόσθετη πίεση στις διεθνείς αγορές σιταριού, καθώς και στην εισαγωγή του στην εγχώρια αγορά. Τέλος, χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Κίνα και με την πάροδο του χρόνου σύντομα και άλλες, βουλόμενες να εξασφαλίσουν για τις χώρες τους επάρκεια στους τομείς των τροφίμων, δε θα προβούν σε εξαγωγές, με συνέπεια να συντίθεται – κατά τα αναδειχθέντα δεδομένα – ένα ζοφερό περιβάλλον στις εισαγωγές σιτηρών στην εγχώρια αγορά και κατ΄ επέκταση στην παραγωγή και διάθεση ζωοτροφών σε αυτήν.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Σε ποιες άμεσες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε, προκειμένου να αποτρέψετε αφενός την περαιτέρω έλλειψη ζωοτροφών στη Θεσσαλία αλλά και εν γένει στη χώρα μας και αφετέρου να συγκρατήσετε τις τιμές τους, δεδομένης της, συν τω χρόνω, όλο και επιτεινόμενης αστάθειας στην παγκόσμια αγορά στον τομέα παραγωγής, διακίνησης και κοστολόγησης σιτηρών;
2. Υφίσταται βούληση, στο υφ΄ υμάς Υπουργείο, όπως άμεσα να αυξήσετε, δια εύστοχων πρωτοβουλιών – δράσεων, την εγχώρια παραγωγή δημητριακών κι αν ναι, ποιες είναι αυτές;
Ο ερωτών Βουλευτής ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
Η απάντηση του Υπουργείου
Αθήνα, 7-4-2022
Αρ. πρωτ.: 367/71516
ΠΡΟΣ:
Βουλή των Ελλήνων Δ/νση Κοιν/κού Ελέγχου
Τμήμα Ερωτήσεων και ΑΚΕ
ΚΟΙΝ.: Ως ΠΑ
ΘΕΜΑ: Απάντηση στην υπ΄ αριθμ. 3945/15-3-2022 Ερώτηση
Σχετικά με την παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Κ. Βελόπουλος, σας πληροφορούμε τα εξής:
Ως Κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εντεινόμενες επιπτώσεις, του πρόσφατου πολέμου στην Ουκρανία, στις αγορές και στη διακίνηση των αγροτοδιατροφικών προϊόντων, κινηθήκαμε άμεσα και με συντονισμένες ενέργειες νομοθετήσαμε τη δημιουργία συστήματος υποχρεωτικής καταγραφής για τα αποθέματα γεωργικών προϊόντων, ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα παραπλάνησης για την κατάσταση της αγοράς και της κερδοσκοπίας αλλά και να εξασφαλισθεί η επισιτιστική επάρκεια της Χώρας μας.
Συγκεκριμένα, με το άρθρο 87 του Ν. 4916/2022 (ΦΕΚ Α΄65/28.3.2022) λαμβάνονται έκτακτα μέτρα για την εξασφάλιση της επάρκειας γεωργικών προϊόντων και τροφίμων για την επισιτιστική ασφάλεια και την αποφυγή αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
Ειδικότερα, προβλέπεται, για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών που μπορεί με υπουργική απόφαση να παρατείνεται, υποχρέωση στις επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας, διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην Ελληνική Επικράτεια, να υποβάλουν εντός προθεσμίας δύο (2) ημερών δήλωση με τα στοιχεία αποθεμάτων 7 συγκεκριμένων αγαθών.
Πρόκειται για τα ακόλουθα αγαθά: α) πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων, β) λιπάσματα, γ) ζωοτροφές, δ) ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο, ε) άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών, στ) ηλίανθο, και ζ) φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.
Η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης επισύρουν αθροιστική επιβολή κυρώσεων, ως εξής: α) κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς και β) διοικητικό πρόστιμο ύψους από χίλια (1.000) έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.
Μάλιστα, στις 4.4.2022 εκδόθηκε η σχετική κοινή υπουργική απόφαση, υπ’ αριθμ. 1368 (ΦΕΚ Β΄ 1549), με την οποία εξειδικεύτηκε όλη η διαδικασία σε σχέση με τη δήλωση αποθεμάτων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και ξεκίνησε άμεσα η καταγραφή τους.
Περαιτέρω, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προχώρησε σε στοχευμένες παρεμβάσεις για τη στήριξη των τομέων της πρωτογενούς παραγωγής που πλήττονται περισσότερο.
Συγκεκριμένα για τον τομέα των ζωοτροφών:
• Όσον αφορά στην κάλυψη του αυξημένου κόστους των ζωοτροφών, καταθέσαμε τροπολογία για επιπρόσθετη επιχορήγηση των κτηνοτρόφων επί ποσοστού του τζίρου του 2021, η οποία ψηφίσθηκε και αναμένεται να δημοσιευθεί, το δε ύψος της αναμένεται να ξεπεράσει τα 45 εκατ. ευρώ.
Τα χρήματα της ενίσχυσης θα είναι ακατάσχετα και αφορολόγητα ενώ η σχετική Υπουργική Απόφαση που θα καθορίζει τους όρους και τη διαδικασία καταβολής της ενίσχυσης, αναμένεται να εκδοθεί το επόμενο διάστημα.
• Εντάσσουμε στο Μεταφορικό Ισοδύναμο τη μεταφορά ζωοτροφών στην Κρήτη για το έτος 2022, μία παρέμβαση ύψους 8 εκατ. ευρώ. Το μέτρο αυτό θα εξειδικευτεί στο επόμενο χρονικό διάστημα.
• Αυξάνουμε κατά 50% το πρόγραμμα των μικρών νησιών του Αιγαίου για τη μεταφορά ζωοτροφών, δηλαδή κατά 3,5 εκατ. ευρώ.
• Έχουμε ήδη προχωρήσει από τον Οκτώβριο 2021 στη μείωση του ΦΠΑ των ζωοτροφών που προορίζονται για ζωική παραγωγή από το 13% στο υπερμειωμένο 6%.
Επίσης, στο πλαίσιο των άμεσων ενισχύσεων της τρέχουσας ΚΑΠ, με στόχο τη στήριξη των κτηνοτρόφων, αλλά και την αντιμετώπιση των προβλημάτων για τη διάθεση ζωοτροφών μετά την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, χορηγούνται συνδεδεμένες ενισχύσεις, μεταξύ άλλων, στον τομέα των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών.
Αναλυτικότερα, ο ετήσιος προϋπολογισμός των μέτρων για τα έτη 2021 και 2022 αντίστοιχα, έχει ως ακολούθως:
• συνδεδεμένη ενίσχυση στα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή, με ετήσιο προϋπολογισμό
6.582.432 €
• συνδεδεμένη ενίσχυση στα πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή, με ετήσιο προϋπολογισμό
24.871.396 €
Το ύψος της συνδεδεμένης στήριξης στην καλλιέργεια πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών και σανοδοτικών ψυχανθών για το έτος ενίσχυσης 2021, καθορίζεται στα 78,76 ευρώ/εκτάριο και στα 120,25 ευρώ/εκτάριο αντίστοιχα, σύμφωνα με τις αριθμ. 279/73632/18-03-2022 και 278/73627/18-03-2022 (Β’1327) Υπουργικές Αποφάσεις.
Σημειώνεται ότι στις 23.03.2022, ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ορθότητας του υπολογισμού πληρωμής άμεσων ενισχύσεων για τις αιτήσεις έτους 2021, συνολικού ποσού 251.113.205,62 ευρώ. Συγκεκριμένα, στον τομέα των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών, τα δικαιούμενα ποσά που καταβλήθηκαν σε 65.348 δικαιούχους στην καλλιέργεια πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών σανοδοτικών ψυχανθών ανήλθαν στο ποσό των 23.604.211,98 ευρώ και σε 22.742 δικαιούχους στην καλλιέργεια πρωτεϊνούχων κτηνοτροφικών ψυχανθών ανήλθαν στο ποσό των 6.114.622,45 ευρώ.
Όσον αφορά στη μελλοντική ΚΑΠ, στο Ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027 που υποβλήθηκε στην Ε. Επιτροπή στις 30/12/2021, προβλέπεται η συνέχιση της χορήγησης συνδεδεμένων ενισχύσεων, μεταξύ άλλων, στις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, ενώ προσθέσαμε και το κριθάρι.
Επίσης, για την περαιτέρω στήριξη της κτηνοτροφίας, το Υπουργείο μας εξετάζει τη δυνατότητα ένταξης και μαλακού σιταριού και του αραβόσιτου στους τομείς που θα λάβουν συνδεδεμένη στήριξη για την περίοδο 2023-2027, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης του (εθνικού) Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023-2027 με την Ε. Επιτροπή, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επισιτιστική επάρκεια σε τρόφιμα και ζωοτροφές.
Σε κάθε περίπτωση, ενδείκνυται η συμμετοχή των παραγωγών σε συλλογικά σχήματα, ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής τους και να πετύχουν καλύτερες τιμές με τη συγκέντρωση των προϊόντων, καθώς και με την εκμετάλλευση προγραμμάτων που απευθύνονται σε συλλογικά σχήματα, αλλά και με τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια (στα οποία δεν μπορεί να παρέμβει το
κράτος λόγω προσωπικών δεδομένων), με σωστές ρήτρες για την αποφυγή κινδύνων και με άρτια έρευνα αγοράς για την εύρεση μικρότερης τιμής.
Πλέον των ανωτέρω, το τελευταίο διάστημα έχουμε λάβει μία σειρά μέτρων για την ανακούφιση και στήριξη των παραγωγών του πρωτογενούς τομέα που πλήττονται από το αυξημένο κόστος ενέργειας και παραγωγής. Συγκεκριμένα:
• Με το άρθρο 50 του Ν. 4916/2022 (Α΄ 65) προβλέψαμε το μέτρο της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για το αγροτικό πετρέλαιο για το 2022, μέτρο που αφορά πλέον όλους τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
• Ομοίως, με το άρθρο 51 του ανωτέρω Ν. 4916/2022 (Α΄65), προβλέψαμε τη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα από το 13% στο 6%.
• Ενεργοποιήσαμε, νωρίτερα φέτος, στις 8.2.2022, την κάρτα του αγρότη, σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς. Σημειώνουμε ότι τα δύο προηγούμενα χρόνια (2020 και 2021) είχαν ληφθεί ανάλογες πρωτοβουλίες για τη διευκόλυνση των παραγωγών, σε μεταγενέστερες όμως ημερομηνίες, 30.3.2020 και 18.3.2021 αντίστοιχα.
Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας:
• Υπογράψαμε, από κοινού με τους Υπουργούς Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, την αριθ. ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/13046/455/10-2-2022 απόφαση (Β΄560) «Χορήγηση επιδότησης, από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, της τιμολογητέας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας με παροχές αγροτικής χρήσης» για την κάλυψη του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος αγροτικής χρήσης για την περίοδο από Αύγουστο έως και Δεκέμβριο 2021, ύψους 50 εκατ. Ευρώ.
Επίσης, για τους μήνες Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, καλύπτουμε το 50% της ρήτρας αναπροσαρμογής για τους αγρότες και τις αγροτικές επιχειρήσεις. Το μέτρο αυτό θα εξειδικευτεί με σχετική κοινή υπουργική απόφαση
• Από τον Ιανουάριο 2022 προβλέψαμε επιδότηση για τα αγροτικά τιμολόγια. Μάλιστα, για τον Απρίλιο, η επιδότηση ρεύματος διπλασιάζεται ώστε να καλύπτει περίπου το 50% της αύξησης, φθάνοντας τα 130 ευρώ.
• Περαιτέρω, για τη μέση τάση και συγκεκριμένα για τις αγροτικές επιχειρήσεις, προβλέψαμε την αναστολή από 1 Νοεμβρίου 2021 έως και τις 31 Μαρτίου 2022, με δυνατότητα παράτασης, της καταβολής χρεώσεων Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ).
• Ενώ από 5/8/2021 η ΔΕΗ παρέχει έκπτωση ενέργειας που ανέρχεται σε 50% στα αγροτικά τιμολόγια.
Επίσης, στην κοινή ανακοίνωση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Οικονομικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στις 17.3.2022, εξαγγέλθηκαν δύο επιπλέον παρεμβάσεις για την ελάφρυνση του αυξημένου κόστους ενέργειας, από τις οποίες επωφελούνται και οι αγρότες. Συγκεκριμένα:
• Η πρώτη παρέμβαση αφορά στην κάρτα καυσίμων, δηλαδή την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο, καθώς μέσα στους δικαιούχους είναι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών, οι οποίοι μπορούν να κάνουν χρήση του συγκεκριμένου μέτρου για τα οχήματά τους, εφόσον πληρούν τα προβλεπόμενα κριτήρια.
• Η επιδότηση στην τιμή της πώλησης του πετρελαίου που θα γίνεται στην πηγή (στην αντλία) για τον μήνα Απρίλιο και αφορά όλους τους αγρότες οι οποίοι χρησιμοποιούν το πετρέλαιο κίνησης.
Σημειώνεται ότι, στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών στις Βρυξέλλες, στις 21.3.2022, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου μας παρουσίασε μια ιδιαίτερα σημαντική σειρά παρεμβάσεων για τη διαχείριση της κρίσης στον αγροτικό τομέα που προκαλεί η εισβολή στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, τονίστηκε η ανάγκη για ένα τετράπτυχο κοινών δράσεων που περιλαμβάνουν:
• Την αύξηση του ποσού του αποθεματικού κρίσης
• Την ενεργοποίηση μέτρου με τη χρήση πόρων του πυλώνα 2
• Την άρση κάθε εμποδίου στο ενδοενωσιακό εμπόριο
• Την αντιμετώπιση των φαινομένων κερδοσκοπίας
Μάλιστα, σε συνέχεια του Συμβουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 23.3.2022 την εργαλειοθήκη της, ύψους 500 εκατ. Ευρώ, για τη στήριξη των αγροτών που βάλλονται από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Από αυτό το αποθεματικό κρίσης, η Ελλάδα πρόκειται να λάβει 26,3 εκατ. Ευρώ προκειμένου να στηρίξει τους παραγωγούς που πλήττονται περισσότερο.
Πέραν των ανωτέρω, σημειώνεται ότι η Ελλάδα, όπως και άλλα Κράτη-Μέλη, ζήτησε από την Ε. Επιτροπή:
• τη χορήγηση παρεκκλίσεων για παραγωγικούς σκοπούς όσον αφορά στην εφαρμογή συγκεκριμένων υποχρεώσεων του «πράσινης ενίσχυσης». Η Ε. Επιτροπή, ανταποκρινόμενη, παρουσίασε στις 17/3/2022 σχέδιο εκτελεστικής απόφασης που προβλέπει ότι στη γη υπό αγρανάπαυση, στο πλαίσιο της διαφοροποίησης των καλλιεργειών και των Περιοχών Οικολογικής Εστίασης (Π.Ο.Ε.), είναι δυνατή η βόσκηση ή η συγκομιδή για παραγωγικούς σκοπούς ή η καλλιέργεια και άλλων ειδών (πέραν των αζωτοδεσμευτικών), καθώς επίσης και η χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στη γη υπό αγρανάπαυση στο πλαίσιο των Π.Ο.Ε. για το 2022. Στις 23 Μαρτίου 2022 δημοσιεύθηκε η υπ’ αριθμ. 1875 Εκτελεστική Απόφαση της Επιτροπής που περιλαμβάνει τις εν λόγω παρεκκλίσεις για το έτος ενίσχυσης 2022.
• την αύξηση του ποσοστού των προκαταβολών άμεσων ενισχύσεων και πληρωμών σε ορισμένα μέτρα της αγροτικής ανάπτυξης για να βελτιωθεί η ταμειακή ρευστότητα των Ελλήνων γεωργών. Διευκρινίζεται ότι, σύμφωνα με ανάλογες παρεκκλίσεις προηγούμενων ετών, το ποσοστό αυξάνεται από 50% σε 70% για τις άμεσες ενισχύσεις και από 75% σε 85% για την αγροτική ανάπτυξη. Η Επιτροπή ανταποκρίθηκε θετικά και αναμένεται η νομοθετική πρότασή της για ρύθμιση της παρέκκλισης.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ :
Βουλευτή κ. Κ. Βελόπουλο