Η λογοτεχνία είναι μια αίσθηση που μας ανεβάζει από τη γη στον κόσμο των ονείρων. Μια σύνθεση ήρεμης μεγαλοπρέπειας, η οποία αφουγκράζεται την ελπίδα, τον φόβο και το πάθος και μπορεί να μας ταξιδέψει.
Η Σωτηρία Περβανά είναι μια συγγραφέας, που πορεύεται όλο και πιο μπροστά, όλο και πιο μακριά. Έχει το δώρο του λόγου, οι λέξεις ρέουν από μέσα της ρυθμικά, μουσικά, εκφραστικά και κυρίως αληθινά. Πιστεύει πως η έμπνευση κρύβεται παντού, πυροδοτείται ακαριαία, σε στιγμές ανύποπτες, μπορεί να είναι μια ατάκα ευφυΐας, μια γηραιά φιγούρα που αργοσαλεύει δίπλα της, ακόμη κι ένα παραμύθι. Ως άνθρωπο την χαρακτηρίζουν η απλότητα, η ακαταμάχητη ειλικρίνεια, ο σεβασμός και μια σπάνια σεμνότητα. Πιστεύει πως όλοι κουβαλάμε την παιδικότητα μας και πως ο τόπος που μας φιλοξένησε στην αθωότητα μας, είναι κομμάτι μας .
Για εκείνη Πατρίδα είναι μόνο μια, και η σφραγίδα της παραμένει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ψυχή μας και σηματοδοτεί τη μετέπειτα πορεία μας.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το βιβλίο σας «Η άκρη του νήματος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κέδρος», κυρία Περβανά; Πώς έρχεται κάθε φορά η έμπνευση και πώς εξελίσσεται η δημιουργική διαδικασία της συγγραφής;
Η αρχή της ιστορίας ήταν ένα παραμύθι. Η αφήγησή του έσπειρε μέσα μου ψήγματα της ιστορίας, ωστόσο η πλοκή δεν είχε μέσα μου αποσαφηνιστεί, ώσπου άρχισε να πραγματώνεται η ενσάρκωση των ηρώων και τότε μου αποκαλύφθηκε. Η έμπνευση κρύβεται παντού, πυροδοτείται ακαριαία, σε στιγμές ανύποπτες, μπορεί να είναι μια ατάκα ευφυΐας, μια γηραιά φιγούρα που αργοσαλεύει δίπλα μου, ακόμη κι ένα παραμύθι. Όσο για τη διαδικασία τής συγγραφής, σε μένα δεν έχει αποκαλύψει ακόμη τα μυστικά της. Ποτέ δεν εξελίσσεται με τον ίδιο τρόπο, αρνείται πεισματικά να ακολουθήσει μια πεπατημένη, μου δηλώνει αυτάρεσκα πως είμαι υποχείριό της, καθώς με υποχρεώνει να ακολουθώ έναν καινούριο τρόπο κάθε φορά δοκιμάζοντας τις αντοχές μου.
Μετά από μία ακραία εμπειρία, η ηρωίδα του βιβλίου σας, η Ιζαμπέλ, βιώνει έναν ισχυρό κλονισμό που την κάνει να αλλάξει πορεία ζωής. Πώς φανταστήκατε τη διαδικασία αναγέννησής της; Θεωρείτε ότι η πορεία αυτή ολοκληρώθηκε;
Η Αναγέννηση δεν χαρίζεται εύκολα, δεν είναι προνόμιο όλων. Εκείνοι που επιθυμούν την Αναγέννηση, πρέπει να πασχίσουν για να την κατακτήσουν. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Όταν υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες σε καθιστούν ανίσχυρο, όταν το υπόβαθρο είναι σαθρό και ετοιμόρροπο δεν μπορείς να την κατακτήσεις κι αυτή είναι μια αλήθεια που ακόμα και σ’ ένα παραμύθι πρέπει να λεχθεί.
Η πένα σας καταφέρνει να εισχωρήσει στην ψυχοσύνθεση της γυναίκας και να αναδείξει το δυναμισμό της, όποια κι αν είναι η θέση της. Έχει κομμάτι από εσάς η ηρωίδα σας;
Δεν πιστεύω πως υπάρχει συγγραφέας που κατάφερε να γράψει, χωρίς να εμφυσήσει τον εαυτό του στους ήρωες που ο ίδιος γεννά. Υπάρχω παντού, κατακερματισμένη σε απειροελάχιστα ρινίσματα αλήθειας, οι προσωπικές μου ανασφάλειες, οι φοβίες, οι προσδοκίες, η θεώρηση αξιών και εννοιών, όπως εγώ τις προσεγγίζω, όπως εγώ τις ερμηνεύω. Όλοι οι ήρωές μου κυοφορούν κομμάτια μου. Έχω σπείρει προεκτάσεις του εαυτού μου σε ανυποψίαστα σημεία, για να μην είμαι «ευανάγνωστη». Έχω αναμείξει αλήθειες και αναλήθειες, για να μην διακρίνομαι πίσω από τις λέξεις. Υπάρχω διασκορπισμένη από την πρώτη ώς την τελευταία σελίδα.
Πόσο χρονικό διάστημα χρειάστηκε για να γραφτεί το εν λόγω μυθιστόρημα;
Περίπου ένας χρόνος…
Κατάγεστε από την Mαρώνεια Κομοτηνής. Πιστεύετε πως κουβαλάμε μέσα μας την καταγωγή μας; Μας επηρεάζει στο πώς θα αποφασίσουμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας ή είστε της άποψης «όπου γης και πατρίς»;
Κουβαλάμε την παιδικότητά μας. Ο τόπος που μας φιλοξένησε στην αθωότητά μας είναι κομμάτι που μας συναποτέλεσε, άλλοτε επιτυχώς άλλοτε ανεπιτυχώς. Η Πατρίδα είναι μόνο μία, ακόμη κι αν επέλεξες να την εγκαταλείψεις ή αν η ίδια σε εξόρισε, διότι δεν κατάφερε να σε νιώσει ποτέ γέννημα δικό της. Η σφραγίδα της παραμένει ανεξίτηλα χαραγμένη στην ψυχή και σηματοδοτεί τη μετέπειτα πορεία μας.
Είναι οι ήρωες ενός μυθιστορήματος συνήθως άνθρωποι που έχουμε συναντήσει στην καθημερινότητά μας, και λίγο ώς πολύ έχουν μέσα τους και δικά μας προσωπικά βιώματα; Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο για την επιρροή που έπαιξε στη δική σας μυθιστορηματική πλοκή η οικογένεια και ο περίγυρός σας;
Δεν δανείζομαι ήρωες από την καθημερινότητα μου, «υποκλέπτω» στοιχεία ανθρώπων που με γοητεύουν ή άλλοτε μου προκαλούν δυσφορία, όμως πάντα καταλήγω να πλάσω έναν ήρωα περισσότερο ανατρεπτικό και λιγότερο συμβατό και συνηθισμένο. Δεν υπάρχει καμία επιρροή από το οικείο περιβάλλον μου στο μυθιστόρημά μου, δεν εμπνεύστηκα από δυσαρμονίες που με πλαισίωναν.
Τι ρόλο παίζει το απόκοσμο ή ονειρικό στοιχείο στα έργα σας, κυρία Περβανά;
Η ίδια η έννοια της γραφής είναι ισόποσα απόκοσμη κι ονειρική. Επομένως, δεν κρύβεται μόνο στο δικό μου έργο, δεν είναι μόνο δικό μου κεκτημένο, είναι όλων όσων εμπαίζονται από τις λέξεις, κυρία Δούλη.
Πιστεύετε πως ο κόσμος μπορεί να αντιδράσει σε ό,τι του συμβαίνει κοινωνικά και οικονομικά αυτή την περίοδο ή οι αντιστάσεις έχουν καμφθεί από καιρό;
Οι άνθρωποι έχουν κουραστεί εδώ και καιρό, να δίνουν άνισες μάχες, μοιάζουν αμέτοχοι κι αδιάφοροι, εγώ όμως αντιλαμβάνομαι πως έχουν παραιτηθεί. Διανύουμε την εποχή που η Αναγέννηση μοιάζει επιτακτική ανάγκη. Κάποιοι θα πασχίσουν ανώφελα και θα αγωνιστούν πέφτοντας στο πεδίο της μάχης, δεν υπάρχει πόλεμος χωρίς παράπλευρες απώλειες, κάποιοι όμως θέλω να πιστεύω πως θα τα καταφέρουν…
Με τι συναίσθημα θα θέλατε και με τι πιστεύετε πως θα τελειώσει την ανάγνωση ο αναγνώστης;
Δεν γράφω ακολουθώντας συνταγές επιτυχίας. Δεν επεμβαίνω στην προσωπικότητα των ηρώων, για να τους κάνω περισσότερο θελκτικούς. Αρνούμαι να γίνω ο υποβολέας τους. Καταγράφω τα γεγονότα που καθορίζουν τη ζωή τους, καταγράφω όσα βλέπω να διαδραματίζονται σε ένα σιωπηλό θέατρο που καλούμαι να του δώσω φωνή, για να το εξιστορήσω και σε άλλους. Ο καθένας έχει μια δική του θεώρηση και ερμηνεύει διαφορετικά τα όσα εισπράττει, ακόμη και παρερμηνεύοντάς τα, δεν ξέρω επομένως τι συναισθήματα αφήνω πίσω κι αν έχω την ικανότητα να τα δημιουργήσω. Σε ένα τελικό απολογισμό όμως και μέσα από μια παραδοχή ειλικρίνειας, θα επιθυμούσα να μην αφήσω κανέναν αδιάφορο.
Τι πιστεύετε πως κάνει ιδιαίτερη την ιστορία που γράψατε;
Αν κρίνω από την παραπάνω ερώτηση, κατά πόσο έχω επηρεαστεί από το οικείο περιβάλλον μου για να γράψω ΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΝΗΜΑΤΟΣ, θα απαντήσω πως η δύναμη της ιστορίας μου είναι πως η Ιζαμπέλ καταφέρνει να πείσει πως δεν είναι ένα απλό αποκύημα της φαντασίας μου.
Με δεδομένη τη σημερινή δεινή κατάσταση της αγοράς του βιβλίου στην Ελλάδα, ποιες πιστεύετε ότι είναι οι προοπτικές της ελληνικής πεζογραφίας και πως στέκεται ένας νέος συγγραφέας απέναντι στην κρίση;
Η Ελληνική Πεζογραφία είναι εξαναγκασμένη να εγκαταλείψει την αποτελμάτωση και να αποδείξει την αξία της, αν θέλει να επιβιώσει. Οι νέοι συγγραφείς κάνουν ό,τι ακριβώς έκαναν και οι παλιότεροι, ακολουθούν τις υποδείξεις τής «φύσης» τους, που τους ωθεί να γράφουν. Δεν σταματούν να κινούνται τα γρανάζια του μυαλού παρόλο που ξεμείναμε ακόμη κι από κέρματα. Ευτυχώς αυτά συνεχίζουν να δουλεύουν ακατάπαυστα …
Η συγγραφή κέντριζε το ενδιαφέρον σας από παιδί;
Ναι, ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου, κυρία Δούλη. Στην αρχή υπήρχαν σκόρπιες σελίδες με ανάκατες σκέψεις, λέξεις που έψαχναν να αποδώσουν το μέγιστο νόημα, και τις περισσότερες φορές ομολογώ πως δεν τα κατάφερναν να μετουσιωθούν σε καίρια πλήγματα. Η ιδέα του πρώτου μυθιστορήματος ήρθε αρκετά αργότερα.
Έχετε ήδη αρχίσει να «ψάχνετε» το θέμα του επόμενου μυθιστορήματός σας; Πόσο επίπονη ή ευχάριστη είναι αυτή η διαδικασία;
Υπάρχει σχεδόν έτοιμο το επόμενο μυθιστόρημά μου.Όσο για τη διαδικασία της σύλληψης της ιδέας που πασχίζει να γίνει βιβλίο, θα έλεγα πως είναι διεγερτική.
Ωριμάζει ένας συγγραφέας στη διάρκεια ενός βιβλίου, κυρία Περβανά;
Ωριμάζει ένας άνθρωπος όσο ζει. Αυτή η ωριμότητα που η ίδια η ζωή τού χαρίζει μέσα από εμπειρίες που απροειδοποίητα τον συναντούν και τον αναγκάζουν να επανατοποθετηθεί, μεταφράζεται και ως ωριμότητα συγγραφική.
Σήμερα που τα πράγματα φαίνονται χωρίς ελπίδα, εσείς τι ελπίζετε σε προσωπικό επίπεδο και γενικότερα;
Θέλω να ελπίζω πως θα τα καταφέρουμε, διότι είμαστε αγωνιστές. Κάποια στιγμή θα αφυπνιστεί μέσα μας η χαμένη ταυτότητά μας και θα μας χαριστεί η πολυπόθητη «Αναγέννηση».
Τι έχει μεγαλύτερη σημασία για εσάς, κυρία Περβανά; Το ταξίδι ή ο προορισμός;
Ένα ταξίδι χωρίς προορισμό ίσως χάνει την γοητεία του…
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
H Σωτηρία Περβανά γεννήθηκε στην Μαρώνεια της Κομοτηνής, σε έναν τόπο προικισμένο, που της έμαθε να αφουγκράζεται τους ψιθύρους του δάσους και να εμπνέεται από τη φυσική ομορφιά. Ασχολείται με το γράψιμο από νεαρή ηλικία. Σπούδασε προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών. Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών. Το «Άργησες Μόνο μια Ζωή» είναι το πρώτο της βιβλίο ενώ από τις εκδόσεις «Κέδρος» κυκλοφορεί το βιβλίο της «Στην άκρη του νήματος», που είναι το δεύτερο μυθιστόρημά της.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ” ΣΤΙΣ 9 ΜΑΪΟΥ 2014
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!