Συνομιλεί με τους αναγνώστες της και με πολλούς απ’ αυτούς διατηρεί φιλικές σχέσεις. Μέσα από τα βιβλία της έχει οικοδομήσει συνδετικές γέφυρες και «Αγεφύρωτες σιωπές», έχει φτιάξει φανταστικά πρόσωπα, αρνητικά πρόσωπα που έχουν χάσει την ικανότητα ν’ αγαπούν, αλλά και πρόσωπα που κουβαλούν μέσα τους την αγάπη. Οι ιστορίες της δημιουργούν μια όμορφη σύνθεση, ένα αμάλγαμα εικόνων, που κυλούν ήρεμα και φυσικά από τη στιγμή που αρχίζει η αφήγηση τους, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης ν’ αφήνεται στη μαγεία τους.
Η Μαρία Κωνσταντούρου θλίβεται που στον δρόμο περπατούν άνθρωποι που δείχνουν πως έχουν ξεχάσει να χαμογελούν, και πιστεύει πως σ’ αυτή τη δύσκολη και απειλητική εποχή που ζούμε μόνο ο δρόμος της αρετής θα μπορούσε να μας βοηθήσει, και πως ο δρόμος τής κακίας πρέπει να εξαφανιστεί από τον «χάρτη» της ζωής μας.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Η ενασχόληση σας με την συγγραφή ήταν μέσα στα πρώτα σας όνειρα, κυρία Κωνσταντούρου;
Όπως ακριβώς το είπατε: στα όνειρά μου. Ποτέ δεν περίμενα πως θα κατάφερνα να εκδώσω κάτι δικό μου. Ό,τι έγραφα, το έγραφα μόνο για μένα, άντε και κάποιο άρθρο για περιοδικά. Πίστευα πως ο μόνος τρόπος για να βρίσκομαι ανάμεσα στα βιβλία, που τόσο αγαπούσα, ήταν να γίνω μεταφράστρια. Αλλά, για άλλη μια φορά η ίδια η ζωή απέδειξε πως τα όνειρα μπορούν να πραγματοποιηθούν.
Πιστεύετε ότι η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία είναι σε καλό δρόμο;
Ναι, το πιστεύω. Ο ελληνικός χώρος των γραμμάτων διαθέτει πολλούς αξιόλογους συγγραφείς. Κάποιοι είναι ήδη γνωστοί και καταξιωμένοι, και κάποιοι άλλοι περιμένουν σαν ακατέργαστα διαμάντια να μας χαρίσουν τη λάμψη τους. Πιστεύω πως υπάρχει το «χάρισμα» σε αρκετούς από όσους γράφουν, για να διεκδικήσουν άξια τον τίτλο του λογοτέχνη. Διότι φυσικά άλλο είναι να είσαι συγγραφέας και άλλο λογοτέχνης.
Τι είχατε στο μυαλό σας όταν πλάθατε τους ήρωές του βιβλίου σας «Αγεφύρωτες σιωπές»;
Οπωσδήποτε είχα τον θρύλο του γεφυριού της Άρτας, την ιδέα του οποίου μου την είχε δώσει μία φίλη, αλλά δε μου έφτανε μόνο αυτό. Πριν αρχίσω να γράφω, στο μυαλό μου ήταν μπερδεμένα σκέψεις και προβληματισμοί. Ειλικρινά, δεν μπορώ να θυμηθώ πώς και με ποια σειρά άρχισα να συρράπτω το παρελθόν με το παρόν, το ρεαλιστικό με το μεταφυσικό, το αισθηματικό με το θρίλερ και το λογικό με το παράλογο. Αυτό που θυμάμαι είναι πως, όταν άρχισα να γράφω, όλα ξεχύθηκαν με μεγάλη άνεση στις σελίδες. Σχεδόν να σαν είχα ζήσει τα πάντα η ίδια.
Αυτό που σας απασχόλησε περισσότερο στο συγκεκριμένο βιβλίο ήταν να φέρετε τους ήρωές σας αντιμέτωπους με την «καταιγίδα» της ζωής τους;
Αυτό που με απασχόλησε πολύ και με ανάγκασε να κάνω λεπτομερείς μελέτες είναι τα αίτια –ή αν θέλετε, τα κίνητρα– που κρύβονται πίσω από τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Το πόσο επηρεάζουν τα βιώματά μας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας και, κατ’ επέκταση, την αντιμετώπιση που δείχνουμε στους ανθρώπους που συναντάμε στο δρόμο μας.
Πώς προέκυψε η ιδέα γι’ αυτό το βιβλίο; Υπήρξε κάποιο γεγονός που λειτούργησε ως έναυσμα;
Όπως σας προείπα, κυρία Δούλη, μία φίλη μού είπε να γράψω για την ιστορία του γεφυριού της Άρτας. Αυτό από μόνο του δεν μου ήταν αρκετό, αν και ο θρύλος μού φαινόταν ανέκαθεν πολύ ενδιαφέρων. Επειδή ήμουν από πολλά χρόνια ευαισθητοποιημένη και προβληματισμένη με την πληγή της παιδικής κακοποίησης, αποφάσισα να στηρίξω όλη την ιστορία, τόσο τη σύγχρονη όσο και την παλιά, πάνω σε αυτό το διαχρονικό πρόβλημα που έχει πάρει διαστάσεις μάστιγας στην κοινωνία μας.
Τι είναι αυτό που θέλετε να κρατήσουν οι αναγνώστες από την ιστορία τού βιβλίου σας, κυρία Κωνσταντούρου;
Αυτό το οποίο ήθελα περισσότερο από το κάθε τι είναι να βοηθήσω με κάποιον τρόπο τους γονείς να διακρίνουν αυτά τα «σημάδια» που θα σημάνουν συναγερμό, έτσι ώστε να προφυλάξουν τα παιδιά τους από τα διάφορα κτήνη, τα οποία δυστυχώς κυκλοφορούν καλά μασκαρεμένα ανάμεσά μας. Και επίσης, να κεντρίσω τις κεραίες τους, για να αντιληφθούν όσο το δυνατό γρηγορότερα αν το παιδί τους αντιμετωπίζει κάποιο ανάλογο πρόβλημα – πράγμα που απεύχομαι με όλη μου την καρδιά, φυσικά.
Ένα από τα συστατικά του εν λόγω βιβλίου είναι και ο έρωτας. Στην εποχή μας οι μεγάλοι έρωτες είναι μόνο για τα βιβλία ή μόνο για τους… τολμηρούς;
Ο έρωτας είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, άρα πώς θα μπορούσε να λείπει από ένα μυθιστόρημα; Σε όλα τα βιβλία, ακόμη και στα αστυνομικά ή στα θρίλερ, το κεφάλαιο του έρωτα έχει την τιμητική του θέση. Όσο για το αν απαιτείται τόλμη στην πραγματική ζωή για να τον γνωρίσουμε, δεν νομίζω. Όλους θα μας επισκεφτεί κάποιες φορές. Απλώς, νομίζω πως σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται τόλμη για να τον… ζήσουμε έτσι όπως του αξίζει.
Πώς έχει διαμορφωθεί η σχέση σας με το αναγνωστικό κοινό, μετά από τα έξι βιβλία που έχετε γράψει;
Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι των αναγνωστών μου, με το οποίο έχουμε γνωριστεί προσωπικά, και μάλιστα με κάποια άτομα έχουμε δημιουργήσει φιλικές σχέσεις. Με αγαπούν, με τιμούν και μου το δείχνουν σε κάθε ευκαιρία. Και ειλικρινά τους ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό. Ποτέ δεν μου άρεσαν οι απρόσωπες καταστάσεις ή οι απόμακρες και τυπικές ανταλλαγές σχολίων. Ακόμη και με αναγνώστες και αναγνώστριες που, λόγω απόστασης ή υποχρεώσεων, δεν συναντηθήκαμε ποτέ, έχουμε μια πολύ όμορφη επικοινωνία μέσω διαδικτύου και αυτό με χαροποιεί πολύ. Πραγματικά, νιώθω ευλογημένη.
Θα σταθώ στην αφιέρωση που υπάρχει στην αρχή τού βιβλίου σας «Αγεφύρωτες σιωπές», όπου γράφετε: «Στις αθώες παιδικές ψυχές». Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας τις σκέψεις και τα συναισθήματα που ώθησαν την πένα σας να το γράψει;
Μια κραυγή είναι. Μια κραυγή θυμού, απόγνωσης, θλίψης, ντροπής και διαμαρτυρίας για όλα όσα αντέχουμε –και, σε κάποιες περιπτώσεις, επιτρέπουμε– να συμβαίνουν δίπλα μας. Για τον πόνο που κουβαλούν μέσα τους τόσες αθώες ψυχές.
Σε μια περίοδο που οι θεσμοί συχνά εμφανίζονται αποδυναμωμένοι, θεωρείτε ότι η αποκατάστασή τους είναι περισσότερο επιτακτική από κάθε άλλη φορά;
Θεωρώ πως είναι πάντα απαραίτητο να λειτουργούμε με ηθικές αρχές και σωστή παιδεία. Κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, αλλά ένας λόγος παραπάνω όταν η ανθρωπιά απειλείται από τον εγωκεντρισμό και η φιλαλληλία καταπατείται από το συμφέρον. Σε αυτή τη δύσκολη και απειλητική εποχή που ζούμε, μόνο ο δρόμος της αρετής θα μπορούσε να μας βοηθήσει τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό. Ο δρόμος τής κακίας πρέπει να εξαφανιστεί από τον χάρτη τής ζωής μας.
Ποια πιστεύετε ότι θα έπρεπε να είναι η θέση των ανθρώπων τού πνεύματος;
Σε κάθε περίοδο οι άνθρωποι του πνεύματος πρέπει να διαδίδουν τις ανθρώπινες αξίες. Να αφυπνίζουν συνειδήσεις και να ψυχαγωγούν με την κυριολεκτική έννοια της λέξης. Κατά τα άλλα, η χώρα μας χρειάζεται ηγέτες, αληθινούς ηγέτες. Κόσμος για να ακολουθήσει πρόθυμα, υπάρχει πολύς.
Ποια στοιχεία πιστεύετε ότι πρέπει να έχει ένα καλό βιβλίο;
Όμορφη γραφή, ενδιαφέρουσα πλοκή, παραστατικές εικόνες και μηνύματα. Προσωπικά αυτά ζητώ από ένα βιβλίο.
Τι βλέπετε σήμερα γύρω σας, κυρία Κωνσταντούρου;
Σχεδόν αυτά που έβλεπα πάντα, με τη μόνη διαφορά πως έχουν αλλάξει τα ποσοστά. Αξιοπρέπεια και μιζέρια, ελπίδα και απογοήτευση, ευαισθησία και ωχαδερφισμό, πείσμα και παραίτηση. Ωστόσο, αυτό που παρατηρώ και με θλίβει είναι πως στον δρόμο περπατούν άνθρωποι που δείχνουν πως έχουν ξεχάσει να χαμογελούν, που μοιάζουν σαν να φοράνε μια πέτρινη μάσκα. Ξέρετε, δεν μιλώ εκ του ασφαλούς. Στην ίδια κοινωνία ζω και αντιμετωπίζω τα ίδια προβλήματα με τους περισσότερους. Και δεν ντρέπομαι να πω ότι έρχονται στιγμές που φοβάμαι πολύ, που πνίγομαι. Αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να προσαρμόσω τις ανάγκες και τις επιθυμίες μου στην καινούρια πραγματικότητα, αντί να παλεύω να φέρω τη νέα πραγματικότητα στα δικά μου μέτρα. Καθώς και να συμπεριλάβω και άλλους ανθρώπους στις επιθυμίες μου αυτές, να μην κλειδωθώ μέσα στο πρόσκαιρο «εγώ» μου.
«Η ίδια η δημιουργία δεν διδάσκεται. Δεν μπορείς να μάθεις σε κάποιον να είναι δημιουργικός στη γραφή του. Αυτό ανακαλύπτεται από τον ίδιο. Για να γράψεις πρέπει να διαβάσεις», λέει ο Δημήτρης Δημητριάδης. Ποια η άποψή σας γι’ αυτό, κυρία Κωνσταντούρου;
Συμφωνώ. Το ταλέντο από μόνο του δεν φτάνει. Ποτέ και πουθενά. Χρειάζεται διαρκής άσκηση και εξάσκηση. Δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι συγγραφείς όταν δεν γράφουν, διαβάζουν.
Τι σημαίνει η λέξη δύναμη για εσάς; Επιβάλλεται σήμερα να είμαστε πιο δυνατοί απ’ ό,τι στο παρελθόν;
Εννοείται πως επιβάλλεται. Όσο πιο δυνατά είναι τα χτυπήματα, τόσο πιο δυνατοί πρέπει να είμαστε εμείς για να αντέξουμε. Πιστεύω πως όλοι μας έχουμε πολλά αποθέματα δύναμης κρυμμένα μέσα μας. Δυστυχώς, ήρθε η στιγμή να τα ανακαλύψουμε.
Τα μυστικά μπορούν να καθορίσουν τις ζωές μας; Ποια είναι η θέση των μυστικών στη δική σας ζωή;
Ναι, υπάρχουν μυστικά που μπορούν να επηρεάσουν σε πολύ σημαντικό βαθμό τη ζωή ενός ανθρώπου. Φυσικά, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να φανερώσει κάποιο μυστικό του από τη στιγμή που δεν βλάπτει ή δεν ωφελεί τη ζωή κάποιου άλλου. Έχουμε όλοι το δικαίωμα να κρατάμε κάποια πράγματα για τον εαυτό μας. Όσο για μένα, μάλλον είμαι ανοιχτό βιβλίο. Δεν έχω μυστικά, δεν μου αρέσουν τα μυστικά και τα ψέματα. Προτιμώ να είμαι ξεκάθαρη, να μην ανησυχώ ποτέ για το μήπως αποκαλυφθεί κάτι. Ίσως βέβαια να το λέω αυτό, διότι δεν έχω και τίποτα το σημαντικό να κρύψω. Δεν ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι πως κοιμάμαι ήρεμη τα βράδια.
ΤΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ
Η Μαρία Κωνσταντούρου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Εργάστηκε για περισσότερο από δέκα χρόνια ως μεταφράστρια.
Η συγγραφή είναι για αυτή μια αστείρευτη πηγή ζωής, αφού, όπως λέει η ίδια, «η ζωή μού δίνει καθημερινά ερεθίσματα. Είναι απίστευτα τα σενάρια που παίζονται κάθε τόσο δίπλα μας. Και είναι τρομερό το πόσοι από εμάς γίνονται πρωταγωνιστές σε ιστορίες που θυμίζουν επιστημονική φαντασία.»
Από τις εκδόσεις Λιβάνη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της: «Όταν οι υυναίκες τολμούν», «Σε βλέπω παντού», «Το πολύ δεν είναι πάντα αρκετό», «Σκιές στο χρόνο», «Ζωή μου, εσύ», «Αγεφύρωτες σιωπές».
* Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Μετέωρα» στις 17/1/2014.
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!
