Σε μια σημαντική ανακάλυψη στο πεδίο της έρευνας για τον καρκίνο προχώρησαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς ανακάλυψαν πως ένα κοινό φάρμακο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της γρίπης και του κρυολογήματος μπορεί να βάλει «φρένο» στον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.
Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Seminars in Oncology, η ακετυλοκυστεΐνη (NAC) έχει την ιδιότητα να στερεί από τα καρκινικά κύτταρα πρωτεΐνες-κλειδιά που εξασφαλίζουν την επιβίωσή τους.
Ο καρκίνος παραμένει μία από τις κυριότερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία στην εποχή μας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι νέες διαγνώσεις αγγίζουν ετησίως τα 14 εκατομμύρια (στοιχεία 2012) και αναμένεται να αυξηθούν περίπου κατά 70% μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες, ενώ οι θάνατοι από καρκίνο ξεπέρασαν τα 8,8 εκατομμύρια το 2015.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου έχει κάνει άλματα τα τελευταία χρόνια και αυτό αντικατοπτρίζεται στους δείκτες θνησιμότητας από τη νόσο, οι οποίοι παρουσιάζουν πτωτικές τάσεις. Ωστόσο, τα θύματα παραμένουν πολλά και αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για νέες και πιο αποτελεσματικές θεραπευτικές λύσεις.
Προς αυτή την κατεύθυνση ευελπιστούν οι Βρετανοί επιστήμονες ότι θα μας οδηγήσουν τα νέα ευρήματά τους.
NAC, οξειδωτικό στρες & καρκινικά κύτταρα
Η ακετυλοκυστεΐνη είναι ένα μη συνταγογραφούμενη φάρμακο και συμπλήρωμα διατροφής που χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της γρίπης και του κρυολογήματος, όπως ο βήχας, ο αναπνευστικός συριγμός και η ρινική συμφόρηση. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις χορηγείται σε ασθενείς με κυστική ίνωση και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Η ακετυλοκυστεΐνη έχει επίσης αντιοξειδωτική δράση, πράγμα που σημαίνει ότι έχει την ιδιότητα να περιορίζει τις βλάβες που προξενεί στα κύτταρα το οξειδωτικό στρες. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σάλφορντ στήριξαν τη μελέτη τους σε παλαιότερα ευρήματα, σύμφωνα με τα οποία τα επίπεδα οξειδωτικού στρες είναι αυξημένα στα λεγόμενα κύτταρα του στρώματος των καρκινικών όγκων (κύτταρα που περιλαμβάνουν συνδετικό ιστό), ιδίως των όγκων του μαστού. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, όταν τα κύτταρα του στρώματος εκτίθενται στο οξειδωτικό στρες, απελευθερώνουν θρεπτικά συστατικά χρήσιμα για την ανάπτυξη του καρκινικού όγκου.
Με γνώμονα αυτές τις διαπιστώσεις, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι χάρη στην αντιοξειδωτική της δράση η ακετυλοκυστεΐνη θα μπορούσε ενδεχομένως να στερήσει από τα καρκινικά κύτταρα αυτά τα θρεπτικά συστατικά.
Ενθαρρυντικά αποτελέσματα
Προκειμένου να δοκιμάσουν τη θεωρία τους στην πράξη, οι ερευνητές πραγματοποίησαν δοκιμή με τη συμμετοχή 12 γυναικών οι οποίες είχαν λάβει πρόσφατα διάγνωση για καρκίνο του μαστού αρχικού σταδίου και οι οποίες επρόκειτο να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Για διάστημα τριών εβδομάδων –μετά τη διάγνωση αλλά πριν το χειρουργείο– όλες οι γυναίκες έλαβαν μια ποσότητα ακετυλοκυστεΐνης. Χορηγήθηκε ενδοφλέβια δόση 150 mg ανά κιλό σωματικού βάρους σε εβδομαδιαία βάση και τις υπόλοιπες ημέρες δόση 600 mg από του στόματος δύο φορές την ημέρα.
Πριν και κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης οι ερευνητές έλαβαν δείγματα του καρκινικού όγκου για βιοψία και τα ανέλυσαν αναζητώντας πρωτεϊνικούς βιοδείκτες σχετικούς με την επιθετικότητα του καρκίνου (MCT4 και Ki67).
Σύμφωνα με τις αναλύσεις των ερευνητών, τα επίπεδα της πρωτεΐνης Ki67 είχαν μειωθεί κατά 25%, ενώ τα επίπεδα της MCT4 κατά 80%.
Αυτές οι ιδιαίτερα εντυπωσιακές εκβάσεις υποδηλώνουν ότι η ακετυλοκυστεΐνη θα μπορούσε να αποδειχτεί μια οικονομικά αποδοτική, μη τοξική λύση για την αναχαίτιση της εξάπλωσης του καρκίνου.
«Τα υψηλά επίπεδα MCT4 στα κύτταρα του στρώματος είναι ένας ανησυχητικός δείκτης» αναφέρει ο καθηγητής Μάικλ Λισάντι από τη Σχολή Περιβαλλοντικών και Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Σάλφορντ «καθώς συνδέονται με επιθετική συμπεριφορά του καρκίνου και χαμηλές πιθανότητες επιβίωσης για τους ασθενείς, επομένως τα αποτελέσματα αυτά είναι πολύ ενθαρρυντικά».
«Στόχος μας είναι να προσθέσουμε νέες χρήσεις σε ένα φθηνό και εγκεκριμένο από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) φάρμακο και να εξετάσουμε αν οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες είναι δυνατό να επηρεάσουν τη διαδικασία τροφοδότησης των καρκινικών κυττάρων. Η ικανότητα αναχαίτισης της έκφρασης της πρωτεΐνης MCT4 είναι ένα τεράστιο βήμα μπροστά» προσθέτει ο καθηγητής.