Νέο τρόπο αντιμετώπισης των συμπτωμάτων αρκετών ρινικών παθήσεων έχει φέρει η χρήση του Υπέρυθρου Φάσματος Φωτός στην ωτορινολαρυγγολογία. Τα εξαιρετικά αποτελέσματα που έχει επιδείξει η εφαρμογή του στη δερματολογία και πλαστική χειρουργική και άλλες ιατρικές ειδικότητες οδήγησαν στην αναζήτηση τρόπων για την αξιοποίηση των θεραπευτικών ιδιοτήτων του και σε παθήσεις της μύτης όπως η αλλεργική ρινίτιδα, η ρινοκολπίτιδα και οι χρόνιες φλεγμονές των ρινικών κόλπων.
«Μια συχνή πάθηση με αρκετά θορυβώδη συμπτώματα είναι η αλλεργική ρινίτιδα, η οποία προκαλείται από την εισπνοή αερο-αλλεργιογόνων. Μπορεί να επηρεάσει τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες, προκαλώντας ρινική συμφόρηση, καταρροή, κνησμό και φτέρνισμα. Ο παγκόσμιος επιπολασμός της, μετά από διάγνωση με skin prick test, είναι 7-14%, γεγονός που την καθιστά ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να συνδεθεί με σημαντική νοσηρότητα, που δεν περιορίζεται μόνο στην πρόκληση συμπτωμάτων, αλλά έχει σημαντικές επιπτώσεις στη μάθηση, την απόδοση και την παραγωγικότητα, καθώς και την ποιότητα ζωής του ασθενούς», σημειώνει η πλαστική χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεωργία Κατσούλη. «Η αποφυγή των αλλεργιογόνων και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής με ρινικά spray και αντισταμινικά βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Μερικές φορές, όμως, ούτε αυτές οι παρεμβάσεις, αλλά ούτε η Ανοσοθεραπεία είναι αποδοτικές. Υπάρχουν δε ομάδες ασθενών με αντένδειξη σε φαρμακευτικές αγωγές, όπως είναι οι έγκυες και θηλάζουσες μητέρες», προσθέτει.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που προκαλεί η αλλεργική ρινίτιδα, χρησιμοποιούνται πλέον πρωτοποριακές θεραπείες. Η ενδορινική φωτοθεραπεία, δηλαδή η εφαρμογή του φωτός σε μια παθολογική περιοχή του ρινικού βλεννογόνου με στόχο την αναγέννηση των ιστών, τη μείωση της φλεγμονής και την ανακούφιση του πόνου, αποτελεί μια τέτοια μορφή θεραπείας. Σήμερα χρησιμοποιούνται διάφοροι τύποι φωτοθεραπευτικών συσκευών που παρέχουν επιλεγμένα μήκη κύματος και ελεγχόμενη δόση ακτινοβολίας.
«Το φως στην υπέρυθρη περιοχή ασκεί μια αρχικά θερμική επίδραση στο βλεννογόνο της μύτης. Η θερμότητα αυτή καταλήγει, μέσω θερμοϋποδοχέων, στο κυτόχρωμα C (ένζυμο της αναπνευστικής αλυσίδας) και δημιουργεί ένα εναλλασσόμενο ηλεκτρικό πεδίο που οδηγεί στην παραγωγή διπόλων. Η κίνηση των διπόλων μπορεί να οδηγήσει σε πρωτογενείς δράσεις σε κυτταρικό και βιοχημικό επίπεδο», μας εξηγεί η Δρ. Κατσούλη.
Αποτέλεσμα αυτών, είναι η αναστολή της απελευθέρωσης της ισταμίνης στο ρινικό βλεννογόνο που οφείλεται στην αλλεργική αντίδραση, η αποτροπή της έκκρισης ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα, η μείωση του αριθμού των Τ-λεμφοκυττάρων και ηωσινοφίλων, η μείωση του ποσοστού στο βλεννογόνο της μύτης της ποσότητας των ηωσινοφίλων και της ιντερλευκίνης-5, που οδηγεί σε αυξημένη αλλεργική απόκριση.
Η χρήση της ενδορινικής φωτοθεραπείας έχει αποδειχθεί ότι έχει θετική επίδραση στη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας, αλλά και σε άλλες ρινικές παθήσεις, αφού συμβάλει στη μείωση του οξειδωτικού stress των ιστών και οδηγεί στην αύξηση της λειτουργικής δράσης των κυττάρων μέσω σύνθεσης ATP. Ουσιαστικά αυτή η παραγωγή ενέργειας είναι που τελικά συντελεί στην πιο σημαντική λειτουργία των κυττάρων, την αυτοδιόρθωσή τους.
Μελέτες που βαθμολόγησαν τα ρινικά συμπτώματα και την ποιότητα ζωής των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα πριν και μετά τη φωτοθεραπεία, επιβεβαίωσαν τη θετική επίδραση της Ενδορινικής Φωτοθεραπείας και στους δύο τομείς. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι τα ενδοσκοπικά ευρήματα βελτιώνονται σημαντικά μετά την εφαρμογή της. Συγκριτικά δε με τη χρήση αντισταμινικών, η Φωτοθεραπεία αποδείχθηκε ισάξια στην ύφεση των συμπτωμάτων.
Η εν λόγω θεραπεία βοηθάει επίσης στην αύξηση των επιπέδων μελατονίνης (ορμόνη του ύπνου) στον οργανισμό, με συνέπεια τη βελτίωση της αϋπνίας μετά από χρήση 2-4 εβδομάδων.
Η εφαρμογή της δε μετά από επεμβάσεις στη μύτη (λειτουργική ρινοπλαστική, αφαίρεση ρινικών πολυπόδων κ.ά.) συμβάλλει στην επούλωση των τραυμάτων και στο ποσοστό εμφάνισης επιπλοκών. Έτσι, ο ασθενής αναρρώνει ταχύτερα, χωρίς να υφίσταται την παραμικρή ταλαιπωρία, δεδομένου ότι η Ενδορινική Φωτοθεραπεία είναι εντελώς ανώδυνη και ακίνδυνη. Εξαιρετικά σπάνια, έχει αναφερθεί ως παρενέργεια μια σχετική ξηρότητα στον ρινικό βλεννογόνο, η οποία αντιμετωπίζεται εύκολα με τη χρήση ρινικής ενυδατικής αλοιφής.
Η εφαρμογή της θεραπείας γίνεται μετά από την πλήρη ενδοσκόπηση της μύτης, προκειμένου να καταγραφεί η αρχική κλινική εικόνα του ασθενούς. Διακόπτεται η χρήση φαρμάκων και επιτρέπεται μόνο η εφαρμογή ρινικών πλύσεων και η χρήση ρινικής ενυδατικής αλοιφής.
Κατόπιν αυτών, καθορίζεται η πρώτη συνεδρία. Ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι και τοποθετούνται μέσα στη μύτη του οι διπλοί ανιχνευτές που εκπέμπουν κόκκινο φως φάσματος (660nm -810nm) και η ρινική κοιλότητα ακτινοβολείται στο μεγαλύτερο μέρος της με αποτέλεσμα, πολύ γρήγορη διέγερση των τριχοειδών της αγγείων.
Μετά την πρώτη εφαρμογή ο ασθενής νιώθει μείωση της ρινικής συμφόρησης. Οι ιστοί οξυγονώνονται, η κλινική εικόνα του ρινικού βλεννογόνου βελτιώνεται, παρατηρείται αυξημένη αγγειακή ροή στους ρινικούς ιστούς, αυξημένη αντι-μικροβιακή δράση και επιδιόρθωση τριχοειδών αγγείων τοπικά, όπως αποδεικνύουν σχετικές κλινικές μελέτες.
Για την ολοκλήρωση της θεραπείας απαιτούνται περίπου 5-8 συνεδρίες, 15λεπτης διάρκειας, οπότε όλα τα συμπτώματα της νόσου παρουσιάζουν θεαματική ύφεση. Ενδοσκοπικά παρατηρείται μείωση οιδήματος και της φλεγμονώδους εικόνας ρινικού βλεννογόνου, βελτίωση της απομάκρυνσης των ρινικών εκκρίσεων και μείωση της υπερτροφίας των ρινικών κογχών.
Εκτός από τα συμπτώματα που προκαλεί και τις επιπτώσεις που έχει στη γνωστική λειτουργία και στη σχολική ή εργασιακή παραγωγικότητα, η αλλεργική ρινίτιδα θεωρείται ως παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση άσθματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η θεραπεία της, λοιπόν, είναι κύριας σημασίας. Για όσους ασθενείς δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν τη φαρμακευτική αντιμετώπισή της, η ενδορινική φωτοθεραπεία είναι μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση, αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, και ελεύθερη παρενεργειών», καταλήγει η Δρ. Γεωργία Κατσούλη.