«Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν», υποστήριζε ο Ιπποκράτης, αναδεικνύοντας τη σημασία της Πρόληψης για την υγεία, αλλά και τη μακροζωία.
Κι αυτό γιατί η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό, με το οποίο έχει προικιστεί ο άνθρωπος, για να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.
Για να μπορεί όμως ένας άνθρωπος να είναι και να παραμένει υγιής, θα πρέπει να υιοθετήσει ως τρόπο ζωής την έννοια της πρόληψης. Ο ρόλος της Προληπτικής Ιατρικής, αποδεικνύεται καθοριστικός και σωτήριος σε όλες τις περιπτώσεις ασθενειών που απειλούν την υγεία και τη ζωή ενός ατόμου.
Μία από τις ασθένειες αυτές είναι και ο καρκίνος του μαστού. Στατιστικά στοιχεία, αναφέρουν ότι κάθε χρόνο 250.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκονται στην Ευρώπη και 175.000 στην Αμερική.
Μάλιστα σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στην Αμερική μία στις οκτώ γυναίκες, θα αναπτύξουν καρκίνο του μαστού στη διάρκεια της ζωής τους, ενώ στην Ευρώπη είναι μία στις εννέα με δέκα γυναίκες.
Η μόνη απάντηση στα στοιχεία αυτά είναι η πρόληψη, καθώς είναι γνωστό πως ο καρκίνος στα πρώτα στάδια του είναι θεραπεύσιμος.
Το σημαντικότερο όλων, στον τομέα της πρόληψης, είναι να κατανοήσουμε, ότι το να προλάβουμε τον καρκίνο του μαστού είναι πολύ πιο ανώδυνο, από το να τον αντιμετωπίσουμε, μια και οι θεραπευτικές διαδικασίες σε προχωρημένη φάση δεν είναι ούτε εύκολες, ούτε ευχάριστες και επιπλέον είναι πολυδάπανες.
Όταν αναφερόμαστε στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, εννοούμε την έγκαιρη διάγνωση, ότι δηλ. κάθε χρόνο η γυναίκα, μετά την ηλικία των 40χρόνων, θα πρέπει να υποβάλλεται, ασχέτως αν παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα, σε εξέταση μαστογραφίας.
H μαστογραφία, (ακτινολογική εξέταση), μπορεί να εντοπίσει ακόμη και την ύπαρξη πολύ μικρού μεγέθους καρκίνου στο μαστό, όταν αυτός δεν έχει δώσει ακόμη, κανένα κλινικό εύρημα. Σήμερα η συμβατική μαστογραφία έχει αντικατασταθεί από τη ψηφιακή μαστογραφία. Η ψηφιακή μαστογραφία παρουσιάζει καλύτερη ευκρίνεια, άρα έχει και καλύτερα διαγνωστικά αποτελέσματα, ενώ η γυναίκα δέχεται μικρότερη ποσότητα ακτινοβολίας.
Για μεγαλύτερη ασφάλεια, καθώς η μαστογραφία έχει ένα ποσοστό, ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος της τάξεως του 15% (αυτό σημαίνει ότι παρόλο που υπάρχει καρκίνος, η μαστογραφία δεν μπορεί να τον απεικονίσει) η γυναίκα μπορεί να υποβληθεί και σε άλλες συμπληρωματικές εξετάσεις όπως:
α) Σε κλινική εξέταση, την οποία θα την κάνει ο Γυναικολόγος, επισκόπηση και ψηλάφηση στους μαστούς της,
β) Σε υπέρηχο, εξέταση με υπερηχητικά κύματα, ακίνδυνη χωρίς ακτινοβολία. Η εξέταση αυτή μπορεί κάλλιστα να συμπληρώσει τα μαστογραφικά ευρήματα.
γ) Σε μαγνητική μαστογραφία, που μας δίνει τα δικά της ευρήματα.
Επίσης, κάθε γυναίκα μια φορά το μήνα μπορεί να πραγματοποιεί και μόνη της την αυτοεξέταση της. Με την αυτοεξέταση, η γυναίκα γνωρίζει πολύ καλά το μαστό της και με την παραμικρή τυχόν αλλαγή που θα διαπιστώσει οφείλει να απευθυνθεί στον Γυναικολόγο της.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα κύτταρα που έχουν την προδιάθεση να γίνουν καρκινικά, χρειάζονται ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα για να μεταλλαχθούν και να αποβούν επικίνδυνα για την υγεία της γυναίκας. Η πρόληψη και κατά συνέπεια η έγκαιρη διάγνωση, είναι το ήμισυ του παντός και ο καρκίνος του μαστού δεν σκοτώνει εφόσον η νόσος, διαγνωσθεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί σωστά.
Για να αλλάξει όμως η νοοτροπία των γυναικών και να υιοθετήσουν την έννοια της πρόληψης θα πρέπει να υπάρξει και η κατάλληλη ενημέρωση. Για τον λόγο αυτό επιβάλλεται να γίνονται ενημερωτικές εκδηλώσεις, σεμινάρια και εκπομπές, που θα ενημερώνουν, θα αφυπνίζουν και θα κινητοποιούν τη γυναίκα, για να μπει στη διαδικασία της πρόληψης.
Για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, θα πρέπει να ενδιαφερθεί και η Πολιτεία, αφού το να προλαμβάνεις είναι καλύτερο από το να θεραπεύεις. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα, ώστε να ιδρυθούν οργανωμένα Κέντρα Μαστού σ’ όλη τη χώρα και να εκπονούνται Εθνικά Προγράμματα Προληπτικής Μαστογραφίας.
Το κόστος της προληπτικής ιατρικής είναι το 1/10 σε σχέση με τα έξοδα που δαπανώνται για μακροχρόνιες θεραπείας με ακριβά φάρμακα για την αντιμετώπιση της νόσου. Μια χημειοθεραπεία κοστίζει 12.000 ευρώ για κάθε γυναίκα, ενώ με 12.000 ευρώ θα μπορούσαν να εξεταστούν ακόμη και με ψηφιακή μαστογραφία τουλάχιστον 150 γυναίκες το μήνα. Η πρόληψη θα πρέπει να εφαρμόζεται όχι μόνο για τον καρκίνο του μαστού, αλλά και για τον γυναικολογικό καρκίνο (τεστ Παπανικολάου), τον καρκίνο του προστάτη , τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τον καρκίνο του πνεύμονα.
Η πρόληψη δεν είναι απλά ανάγκη, είναι επιλογή.
Επιλέγω να προλάβω, επιλέγω να είμαι υγιής, επιλέγω να ζήσω.
Καββαδίας Αλέξιος
Μαιευτήρας –
Χειρουργός Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων