Στις 30 Μαΐου 1778 έφυγε από τη ζωή ο Βολταίρος, φιλολογικό ψευδώνυμο του Φρανσουά Μαρί Αρουέ. Υπήρξε Γάλλος συγγραφέας, διανοούμενος, φιλόσοφος και ιστορικός, από τους λαμπρότερους εκφραστές του Διαφωτισμού στην Ευρώπη και της προοδευτικής σκέψης στον κόσμο.
Γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1694 στο Παρίσι και ήταν το νεότερο από τα πέντε παιδιά μιας αστικής οικογένειας, με τις φιλελεύθερες ιδέες να τον διαποτίζουν ήδη από την παιδική του ηλικία. Ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος, ενώ όταν ήταν 7 ετών η μητέρα του πέθανε και έτσι ο Βολταίρος στάλθηκε εσώκλειστος σε περίφημο ιησουιτικό γυμνάσιο του Παρισιού. Εκεί παρέμεινε μέχρι το 1711, αν και για την εκπαίδευσή του μόνο πίκρα ένιωθε: «Δεν έμαθα τίποτα, εκτός από λατινικά και ανοησίες» συνήθιζε να λέει. Στο κολέγιο πάντως ανέπτυξε την κλίση του στο θέατρο και την ποίηση, αλλά ήρθε και σε επαφή με τη νομική επιστήμη, πάθη που δεν θα τον εγκατέλειπαν ποτέ.
Από νεαρός ακόμη ο Μαρί Φρανσουά Αρουέ βρέθηκε στο στόχαστρο των απολυταρχών της Γαλλίας και στην καρδιά των καταπιεσμένων Γάλλων διανοούμενων, χωρικών, εμπόρων, τεχνιτών.
Οι φυλακές της Βαστίλης «φιλοξένησαν» τον Βολταίρο το 1717 όταν έγραψε κάτι εναντίον του αντιβασιλέα. Από εκείνη τη στιγμή άρχισε να ζει διωκόμενος αλλά και επιζητούμενος από δεσπότες και μαρκησίους ακριβώς λόγω του φόβου που προκαλούσε η πολιτική του θεώρηση και το συγγραφικό του έργο.
Φιλοσοφικά το Βολταίρος τάχτηκε υπέρ των απόψεων του Λοκ και πολιτικά έγινε οπαδός της αγγλικής δημοκρατίας. Ακριβώς γι αυτό το έργο του «Φιλοσοφικά γράμματα» καταδικάστηκε από το γαλλικό κράτος σε πυρπόληση.
Ο λόγος του όμως «τσακίστε την αχρεία» (δηλαδή την Καθολική Εκκλησία) έγινε σύνθημα, ενώ το έργο του «Δημοκρατικές ιδέες» έγινε σημαία των οπαδών της Επανάστασης που λίγο αργότερα ήρθε. Ο Βολταίρος αν και ερμήνευσε υλιστικά τη φύση δεν ήταν αντίθετος στην έννοια του θεού.
Ήταν αντίθετος στη θρησκοληψία και στο φανατισμό. Στη δραματουργία χρησιμοποίησε περιπετειώδη θεματολογία, ανατολίτικη, εξωτική, φανταστική και μέσα από αυτή δημιούργησε ιδιαίτερη τέχνη σκέψης, όπου πίσω από τη σύγκρουση των προσώπων βρίσκεται η σύγκρουση των ιδεών στη βάση των φιλοσοφικών του αντιλήψεων.
Ενδεικτικά έργα του οι τυραννομάχες τραγωδίες «Βρούτος» (1731), «Ο θάνατος του Καίσαρα» (1932), η πολιτική τραγωδία «Φανατισμός ή Μωάμεθ ο προφήτης» (1942), οι κοινωνικές τραγωδίες «Ζαϊρα» (1732), «Αλζίρα ή Αμερικανοί» (1936), το επικό ποίημα «Ερρικιάδα» (1728), το αντικληρικό σατιρικό έπος «Η παρθένος της Ορλεάνης» (1735), τα μεγάλης σημασίας για την καλλιτεχνική κληρονομιά φιλοσοφικά διηγήματα «Τύχη» (1748), «Μέμνων ή Ανθρώπινη Σοφία» (1747), «Μικρομέγαλος» (1752), «Η πριγκίπισσα της Βαβυλώνας» (1768), «Ο αγαθούλης» (1769).
Ο Βολταίρος πίστευε, αντίθετα με τον Μακιαβέλι και τον Λοκ, ότι “η ανθρώπινη φύση είναι καλή” και ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται καλοί, αλλά τους διαστρέφουν οι ανάγκες της ζωής. Ο μεγάλος φιλόσοφος θεωρείται από τους πνευματικούς πατέρες της γαλλικής επαναστάσεως.Ο άνθρωπος που «παρενοχλούσε» τα ήθη της κοινωνίας και τα θεμέλια της σκέψης ακόμα και μετά τον θάνατό του, όντας ένα από τα μεγαλύτερα πνεύματα της χώρας αλλά και της Ευρώπης, έμελλε να εγκαθιδρύσει τον Διαφωτισμό στη Γηραιά Ήπειρο και να κατοχυρώσει τον ορθό λόγο ως το μόνο «άρθρο πίστης» του σύγχρονου Δυτικού.
Αποφθέγματα
«Δε συμφωνώ ούτε με μια λέξη από όσα λες, αλλά θα υπερασπίζω και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου ελεύθερα να λες όσα πρεσβεύεις»
«Κι αν ακόμα δεν υπήρχε Θεός, θα έπρεπε να εφεύρουμε έναν»
«Αγάπα την αλήθεια, μα έχε συγκατάβαση και στην πλάνη»
«Ας εργαζόμαστε χωρίς διαμάχες. Είναι ο μόνος τρόπος να κάνουμε τη ζωή ανεκτή»
«Για να μάθεις να εκδικείσαι, πρέπει πρώτα να μάθεις να υποφέρεις»
«Είναι τιμιότερο να κινδυνέψουμε για να σώσουμε έναν ένοχο, παρά να καταδικάσουμε έναν αθώο»
«Εκτιμώντας την υπεροχή των άλλων, την κάνουμε κτήμα μας».
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!