Ένα οδοιπορικό τεσσάρων φίλων στα τρία φράγματα των Αντιχασίων

Φωτορεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΑΡΡΗΣ

Από καιρό οι τέσσερις φίλοι (Γιάννης, Ηλίας, Νίκος και Χρίστος) λέγαμε να επισκεφτούμε χωριά και περιοχές των Αντιχασίων, και ιδιαίτερα τα τρία φράγματα: Νέας Ζωής, Μαυρελίου και Λογγά. Ευλογημένη ημέρα ήταν η Τρίτη 3 Ιανουαρίου του 2023. Χαρούμενοι και με ακμαιότατο ηθικό ξεκινήσαμε για την ημερήσια εκδρομή στη Φύση με οδηγό του αυτοκινήτου τον Ηλία. Ο χειμωνιάτικος ήλιος, λαμπερός για την εποχή, μας συντρόφευε.

Πρώτη στάση κάναμε στο Φράγμα της Νέας Ζωής, από το οποίο θα ποτίζονται χιλιάδες στρέμματα του κάμπου του Δήμου Μετεώρων. Ενώ αυτό άρχισε να κατασκευάζεται πριν από αρκετά χρόνια, τελειωμό δεν έχει. Έχει ξεπεράσει σε χρόνο καθυστέρησης και το… Γεφύρι της Άρτας. Εκείνο τη νύχτα γκρεμιζόταν, ετούτο τη μέρα δεν χτίζεται. Για να ολοκληρωθεί, πρέπει να τελειώσει ένα μικρό τμήμα στην κορυφή του μεγάλου τσιμέντινου τοιχίου και να γίνουν εκσκαφές και μεταφορές χωμάτων, για να μεγαλώσει κι άλλο ο ωφέλιμος όγκος του νερού. Για να γεμίσει, όταν ολοκληρωθεί, θα χρειαστεί νερό, και αυτό που ρέει στο ρέμα είναι λιγοστό.

Ακολουθώντας τον ανηφορικό και με στροφές δρόμο και περνώντας το χωριό Καλοχώρι (Μαντραβέλι) και το κακόφημο «Κακόρεμα», βγήκαμε στο «οροπέδιο» του Κονισκού, μια μικρή πεδιάδα σε υψόμετρο 830 μέτρων. Δεξιά, πάνω από τον Κονισκό, είναι η ιστορική κορυφή ΠΑΔΗ.
Αφού περάσαμε από την πλατεία του χωριού και είδαμε στο βάθος το Φωτεινό, φύγαμε για το Γερακάρι, το οποίο παρακάμψαμε από αριστερά και συνεχίσαμε για τα ορεινότερα χωριά, την Αχελινάδα και το Μαυρέλι. Σε κάποιες ανήλιαγες στροφές ο δρόμος είχε πάχνη – πάγο σαν χιόνι, αλλά ο Ηλίας, ξέρει από βουνά και χιόνια. Τι Βλάχος είναι!

Στην πλατεία του Μαυρελίου μερικοί κάτοικοι κυριολεκτικά λιάζονταν, πίνοντας το καφεδάκι τους σε υψόμετρο 1.130 μέτρων! Επιτέλους είδαμε καμιά δεκαριά ανθρώπους, που σε αρκετά χωριά το Χειμώνα είναι είδος εν ανεπαρκεία. Μπήκαμε κι εμείς στο κουβεντολόι. Ο Ηλίας έπιασε κουβέντα με παλιούς γνωστούς του για τα έργα που έκανε στο χωριό, τω καιρώ εκείνω, το Δασαρχείο Καλαμπάκας, και έκανε πολλά…

Πάνω από την Πλατεία είναι και το παλιό Δημοτικό Σχολείο, που τώρα το χρησιμοποιεί ο Πολιτιστικός Σύλλογος. Η μία αίθουσα έγινε βιβλιοθήκη – αναγνωστήριο, ενώ η άλλη παρέμεινε όπως ήταν. Μας ξενάγησε ο Θανάσης Σιακαβάρας. (Περισσότερα γι’ αυτό έγραψα πριν από λίγον καιρό σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα tameteora.gr αλλά και στην εφημερίδα «ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ»).

Με δυο κατοίκους του χωριού μεταβήκαμε στο μικρό φράγμα εμβαδού δύο περίπου στρεμμάτων. Από εκεί έπαιρναν οι κάτοικοι νερό, όχι πόσιμο αλλά για άλλες χρήσεις. Το έργο αυτό έγινε το 1976 από το Δασαρχείο Καλαμπάκας (μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή Δασικής Υπηρεσίας). Υφυπουργός Γεωργίας ήταν άνθρωπος του Νομού μας, ο Κλεόβουλος Γιαννούσης. Λόγω του ψύχους η μισή λιμνούλα ήταν παγωμένη. Τότε το Δασαρχείο είχε κάνει και αναδασώσεις. Σε κάποια σημεία φυτεύτηκαν κυρίως πεύκα, έλατα και οξιές.

Πάνω από τη λιμνούλα είναι το εξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία και η ψηλότερη κορυφή Μετερίζι ή Πυραμίδα. Υπάρχουν επίσης απομεινάρια από το Τούρκικο και το Ελληνικό φυλάκιο. Στο ελληνικό υπηρέτησε από το 1897 και μετά ο Γ. Κονδύλης. Ο ίδιος κατασκεύασε την πλατεία του χωριού και κάποτε είπε: «Αν ήξερα πόσο εύκολο είναι να κυβερνήσεις την Ελλάδα, θα το έκανα από τότε που ήμουνα Δεκανέας». Υπηρέτησε εκεί και ο Ν. Πλαστήρας.

Επιστρέφοντας στο Γερακάρι, συνεχίσαμε προς το Φράγμα Λογγά, το οποίο βρίσκεται λίγο πιο πάνω από το ομώνυμο χωριό, σε υψόμετρο 1050 περίπου μέτρων. Το φράγμα αυτό, ενώ είναι έτοιμο από χρόνια, δεν αξιοποιήθηκε ακόμη για τον σκοπό που κατασκευάστηκε. Σημειώνω πως τα χωριά της περιοχής φημίζονται για τις πατάτες και τα φασόλια. Το εμβαδόν της λίμνης είναι γύρω στα είκοσι στρέμματα και το μεγαλύτερο βάθος της είναι 18 μέτρα (γνωρίζω το βάθος, γιατί ήμουν στα εγκαίνια). Σχηματίζει ένα «Γ» και γύρω της υπάρχει δάσος οξιάς. Σε μέρος της περιμέτρου είχε κατασκευαστεί μονοπάτι και παιδική χαρά (κούνιες), και στο νερό ρίχτηκε είδος ψαρίων. Κάποιοι πάνε εκεί για ψάρεμα.
Σε ένα υπερυψωμένο σημείο είχε κατασκευαστεί μια ξύλινη κατασκευή-καντίνα με τζάκι, που με την πάροδο του χρόνου καταστρέφονταν. Τώρα, είδαμε ότι αλλάχτηκε η στέγη και έγιναν εργασίες στην κουζίνα και στο μπάνιο. Μακάρι να τελειώσουν οι εργασίες και να λειτουργήσει. Μάλλον να το λειτουργήσει κάποιος για να προστατεύεται από… «βαρβάρους».

Θα μου άρεσε να έβλεπα 3-4 βάρκες με κουπιά, να κάνουν βαρκάδα άνθρωποι. Πάπιες και χήνες να κολυμπούν και παιδιά να τις ταΐζουν. Θα μπορούσε εκεί στο «Γ» της λίμνης να γίνει εκσκαφή και να δημιουργηθεί ένα νησάκι, στο οποίο θα κούρνιαζαν, θα τρέφονταν και θα προφυλάσσονταν αυτά τα πτηνά. Θα ήταν πολύ ωραίο με αφετηρία τη λίμνη να σηματοδοτηθούν μικρά μονοπάτια διάρκειας μίας ή δύο ωρών μέσα στο δάσος της οξιάς. Πολλά μπορούν να γίνουν για να προσελκύουν κόσμο…

Σε ένα λοφάκι η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος έκτισε ένα εξωκκλήσι, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου). Τμήμα του δάσους ανήκει στη Μονή Μεγάλου Μετεώρου. Είχα προτείνει στον τότε Ηγούμενο της Μονής Αρχιμ. Αθανάσιο Αναστασίου να λειτουργείται το ερημοκκλήσι, τουλάχιστον στην εορτή του, από τον εφημέριο του Λογγά και να μην ισχύει το:
Εις το βουνό ψηλά εκεί
είναι εκκλησιά ερημική
το σήμαντρό της δεν κτυπά
δεν έχει ψάλτη ούτε παππά.,,
Δεν ξέρω αν εισακούστηκε η πρότασή μου.

Στο κιόσκι, που είναι κοντά στο εξωκκλήσι και κατασκεύασε το Δασαρχείο Καλαμπάκας, κάναμε στάση για φαγητό. Όπως είναι γνωστό, στο βουνό και στη Φύση ανοίγει η όρεξη. Μέσα στην όμορφη χειμωνιάτικη Φύση όπου τα πεσμένα φύλλα σχημάτιζαν ένα παχύ μαλακό στρώμα στο έδαφος…
Φεύγοντας, περάσαμε από την πλατεία του Λογγά αλλά άνθρωπο δεν είδαμε. Και στον δρόμο προς το Φλαμπουρέσι είδαμε μια μηλιά να έχει λίγα μήλα πάνω και πολλά κάτω. Δεν υπάρχουν ζώα ήμερα ή άγρια για να τα φάνε. Ανθρώπους στο χωριό δεν είδαμε. Στην πλατειούλα η πινακίδα έγραφε: Απαγορεύεται η στάθμευση. Υπήρχε φόβος να μας γράψουν;

Τι είδαμε σε αυτό το οδοιπορικό; Πανέμορφα μέρη, όμορφα χωριά, χωριά χωρίς ανθρώπους (ιδιαίτερα νέους), χωριά χωρίς ζωή, χωριά νεκρά. Υπάρχει τρόπος να γεμίσουν με ανθρώπους αυτά τα χωριά και να ξαναζωντανέψουν; Τι λένε οι «ανευθυνουπεύθυνοι» κυβερνώντες όλων των αποχρώσεων; Σε λίγα χρόνια που θα «φύγουν» οι παππούδες και οι γιαγιάδες, οι νέοι δεν θα πάνε ούτε το Καλοκαίρι στα χωριά. Μακάρι να διαψευστώ!