Τον Σταυρόν σου προσκυνούμε Δέσποτα και την Αγίαν σου Ανάστασιν Υμνούμεν και Δοξάζομεν
Στις 14 Σεπτεµβρίου εορτάζεται η Παγκόσµιος Ύψωσις του Τιµίου Σταυρού. Ένας από τους ελάχιστους ναούς που εορτάζουν και πανηγυρίζουν αυτήν την ηµέρα είναι και η Ι. Μ. Τιµίου Σταυρού Δολιανών-Κρανιάς Καλαµπάκας στον Ασπροπόταµο.
Το Σάββατο το βράδυ 13 Σεπτεµβρίου 2014 έγινε Εσπερινός µετά αρτοκλασίας και Θείου Κηρύγµατος. Στις 14 Σεπτεµβρίου τελέσθηκε ο όρθρος, η Ύψωσις του Τιµίου Σταυρού μετά αρτοκλασίας και η Θεία Λειτουργία. Την παραμονή χοροστάτησαν οι πατέρες Νήφων Καψάλης, Νικόλαος Μπουρλής και Μακάριος Ιακωβάκης ο οποίος μίλησε για τη δύναμη του Σταυρού. Την ημέρα της εορτής συλλειτούργησαν οι ιερείς Νικόλαος Μπουρλής και Δημήτριος Σπυρόπουλος ο οπίος είπε μερικά λόγια για τον Τίμιο Σταυρό.
Στο ψαλτήρι ήταν καλλίφωνες µοναχές από την Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου, οι οποίες είχαν φέρει και τεµάχιο ξύλου, από τον Τίµιο Σταυρό και ιερά λείψανα. Πλήθος κόσµου παρακολούθησε και τις δύο θρησκευτικές τελετές.
Ιστορικά στοιχεία
Η Αγία Ελένη πήγε στα Ιεροσόλυµα, έκανε ανασκαφές και βρήκε το Σταυρό, πάνω στον οποίο είχε σταυρωθεί ο Χριστός. Στο σηµείο που βρέθηκαν τα καρφιά, είχαν φυτρώσει και ευωδίαζαν φυτά, τα γνωστά βασιλικά. Ο βασιλικός συνοδεύει πάντα το Σταυρό στις θρησκευτικές εκδηλώσεις και προσφέρεται στους πιστούς στις 14 Σεπτεµβρίου.
Η Ι.Μ. Τιµίου Σταυρού απέχει 48 χιλιόµετρα από την Καλαµπάκα και είναι κτισµένη σε µια περιοχή, ανάµεσα στα χωριά Κρανιά και Δολιανά, κατάφυτη από υπεραιωνόβιες βελανιδιές και λυγερόκορµα έλατα, σε υψόµετρου περίπου 1.100 µ.. Είναι µοναδικό κτίσµα στον Ορθόδοξο χώρο µε µια κατ’ εξοχήν πέτρινη φυσιογνωµία και αποτελεί ξεχωριστό µεταβυζαντινό Μνηµείο.
Χωµένη στα καταπράσινα βουνά του Ασπροποτάµου, δίκαια θα την έλεγα και Παρθενώνα του Ασπροποτάµου, µοιάζει ως ακοίµητος φρουρός των βουνών της Πίνδου µε τις πολλαπλές «σκοπιές», να ξεφυτρώνουν στη στέγη της. Γιατί η πρωτοτυπία αυτού του ναού έχει να κάνει και µε την εξωτερική αρχιτεκτονική του και ιδιαίτερα τους δεκατρείς (13) τρούλους που συµβολίζουν τους δώδεκα µαθητές και τον Χριστό. Οι τρεις από αυτούς, του µεσαίου κλίτους, διακρίνονται και εσωτερικά, ο κεντρικός είναι διπλός-διόροφος και οι υπόλοιποι διακοσµητικοί.
Μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας είναι και ο εσωτερικός χώρος µε τις πολλές αψίδες, τις κόγχες, τους θόλους και τις κολώνες στήριξης που αποτελούνται από λαξευµένες πέτρες, στρογγυλές, τοποθετηµένες η µία πάνω στην άλλη. Λιθανάγλυφα υπάρχουν και έξω από τη νότια είσοδο. Έχει καλή ακουστική που οφείλεται και στα λαγήνια που είναι κτισµένα στους τοίχους µε τα στόµια προς το κέντρο του ναού.
Στο ιερό, πίσω από τον Εσταυρωµένο, υπάρχει µικρό πέτρινο σύνθρονο και στο νάρθηκα πέτρινη στενή σκάλα που οδηγεί στο άλλοτε «κρυφό Σχολειό». Σηµειώνουµε επίσης πως µεταξύ της εξωτερικής στέγης και της εσωτερικής οροφής υπάρχουν µεγάλα κενά, κρύπτες – κρυψώνες.
Είναι άγνωστο το πότε κτίστηκε ο ναός. Οι γνώµες διίστανται. Άλλοι λένε το 1792, άλλοι αργότερα. Θα αναφέρω κάτι που ξαναέγραψα. Ότι ο ναός αυτός πρέπει να κτίστηκε µετά τη διέλευση του Πατροκοσµά του Αιτωλού από την Κρανιά, σ’ αυτόν ίσως οφείλεται και η ονομασία της Μονής, γιατι όταν μίλησε στους κρανιώτες τοποθέτησε έναν ξύλινο Σταυρό στο σημείο εκείνο.
Τον Οκτώβριο του 1943 οι Γερµανοί, ίσως, ως αντίποινα για την εκτέλεση εκεί από τους αντάρτες 80 αιχµαλώτων, έκαψαν τους ναούς Τιµίας Ζώνης, Αγίου Νικολάου, Τιµίου Σταυρού αλλά και ολόκληρη την Κρανιά. Η Μονή του Τιµίου Σταυρού έπαθε καταστροφές, αλλά δεν έπεσε ολόκληρη όπως τα δύο άλλα κτίσµατα. Με χρήµατα-δωρεές και ενέργειες των Κρανιωτών έγιναν αναστηλώσεις και άλλες εργασίες. Αναφέρω µόνο ότι το Τέµπλο που στοίχησε πάνω από 2.000.000 δρχ. είναι δωρεά της οικογένειας Βίρβου και κατασκευάστηκε το 1985. Πριν δέκα χρόνια η Μονή, περιήλθε, µε απόφαση του Μητροπολίτη Σταγών και Μετεώρων κ. Σεραφείµ, από την Κρανιά στην Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου Μετεώρων, της οποίας είναι πλέον Μετόχι.
«Σώσον κύριε τον λαό σου
και ευλόγησον την κληρονοµίαν σου
νίκας τοις βασιλεύσι
κατά βαρβάρων δωρούµενος
και το σον φυλάττων, δια του Σταυρού σου πολίτευµα».
ΠΑΤΗΣΤΕ ΓΙΑ ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ
{gallery}KALAMBAKA/EKKLHSIASTIKA/DOLINA_TIMIOS_STAYROS_14:::0:0{/gallery}