Ο Πυθαγόρας (περ. 570-490 π.Χ.) ήταν προσωκρατικός φιλόσοφος, μαθηματικός και φυσικός από τη Σάμο. Όντας πολιτικός αντίπαλος του τυράννου Πολυκράτη, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Εκεί ίδρυσε μια ιδιότυπη Σχολή («Εταιρεία»), στην οποία δίδασκε φιλοσοφία, γεωμετρία, μουσική και ιατρική. Οι απόψεις του θεωρούνταν αδιαμφισβήτητες από τους οπαδούς του («αυτός έφα»).
Τα μέλη τής Σχολής ονομάζονταν Πυθαγόρειοι και ήταν υποχρεωμένοι με όρκο να τηρούν μυστική την πυθαγόρεια διδασκαλία και να ακολουθούν μια κοινή φιλοσοφική πορεία. Η Σχολή αυτή άσκησε μεγάλη πολιτική επιρροή και σε άλλες πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας, όπου είχαν ιδρυθεί παραρτήματά της.
Κάποιος Κύλων όμως ξεσήκωσε τους Κροτωνιάτες εναντίον τών Πυθαγορείων, με αποτέλεσμα να φονευτούν μερικοί από αυτούς και ο Πυθαγόρας να εγκαταλείψει τον Κρότωνα, καταφεύγοντας στο Μεταπόντιο, όπου έζησε μέχρι τον θάνατό του. Όπως ο Σωκράτης αργότερα, έτσι και ο Πυθαγόρας αρκούνταν στην προφορική διδασκαλία και γι’ αυτό δεν άφησε γραπτά έργα. Και επειδή οι Πυθαγόρειοι τηρούσαν μια αυστηρή μυστικότητα του περιεχομένου της διδασκαλίας, με δυσκολία έγιναν γνωστά μερικά στοιχεία (άλλα χάθηκαν), τα οποία κατέγραψε πρώτα ο Πλάτων και αργότερα ο Αριστοτέλης.
Είναι γνωστά: Το πυθαγόρειο θεώρημα της Γεωμετρίας, ο πυθαγόρειος άβαξ και η πυθαγόρεια θεωρία τών σύμμετρων και ασύμμετρων αριθμών. Κατά τους Πυθαγορείους οι αριθμοί αντιστοιχούν στα πράγματα (π.χ. 1=το σημείο, 2=η γραμμή, 3=το τρίγωνο, 4=το τετράπλευρο).
Ακολουθούν σε μετάφραση μερικές υποθήκες ζωής, που αποδίδονται στον Πυθαγόρα. Πρόκειται για ένα πολύστιχο ποίημα, που μάλλον γράφηκε στα χρόνια τού Χριστού από μέλος τής Σχολής τών Πυθαγορείων. Περιέχει ηθικούς κανόνες, που αναφέρονται στην τιμή θεών, ηρώων, γονέων και φίλων, στην πραότητα, στην εγκράτεια, στον αυτοσεβασμό, στη δικαιοσύνη, στις θλίψεις της ζωής, στη φιλαλήθεια, στη φρόνηση, στην υγεία, στο μέτρο, στη διατροφή, στον αυτοέλεγχο, στη μετρημένη ελπίδα, στην αισιοδοξία, στην άριστη γνώμη, στη θεία βοήθεια και στην καθαρότητα της ψυχής, που οδηγεί στην αθανασία.
Ν.Κ.
ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΕΠΗ
1. Να τιμάς πρώτα τους αθανάτους θεούς, όπως είναι καθιερωμένο, και να σέβεσαι τον όρκο. έπειτα, να σέβεσαι τους ένδοξους ήρωες και τις θεότητες του Άδη, κάνοντας τα νόμιμα. και να τιμάς τους γονείς σου και τους κοντινούς συγγενείς σου. Από τους άλλους να κάνεις φίλο αυτόν που είναι ενάρετος.
2. Να προτιμάς τα λόγια τής πραότητας και τα έργα τα ωφέλιμα. Να μην αποστρέφεσαι τον φίλο σου για μικρό σφάλμα, εφόσον μπορείς, διότι η δύναμη βρίσκεται κοντά στην ανάγκη.
3. Να συνηθίσεις να είσαι εγκρατής στα εξής: Πρώτα από όλα στο στομάχι και στον ύπνο, στη λαγνεία και στον θυμό. Ποτέ να μην πράξεις κάτι αισχρό ή με άλλον ή μόνος σου. περισσότερο από όλους να ντρέπεσαι τον εαυτό σου.
4. Να ασκείς δικαιοσύνη με έργα και με λόγια. να μη συνηθίζεις να είσαι αστόχαστος σε τίποτε, αλλά να γνωρίζεις ότι σε όλους είναι πεπρωμένο να πεθάνουν. είναι σύνηθες άλλοτε να αποκτά κανείς χρήματα και άλλοτε να τα χάνει.
5. Όποιο μεράδι έχεις από τα βάσανα που φέρνει η θεϊκή τύχη στους θνητούς, να το υποφέρεις, χωρίς να αγανακτείς. όσο μπορείς, αρμόζει να θεραπεύεις (τα βάσανα). Έτσι να σκέφτεσαι: Η Μοίρα δεν δίνει από αυτά μεγάλο μερίδιο στους ενάρετους ανθρώπους.
6. Αν ακούς κάποιο ψέμα, να μένεις πράος. Κανείς να μη σε πείθει, ούτε με λόγια ούτε με έργα, να πράξεις ή να πεις κάτι που για σένα δεν είναι το καλύτερο.
7. Να σκέφτεσαι πριν από κάθε σου έργο, για να μην κάνεις ανόητα πράγματα. Αυτός που κάνει και λέγει ανόητα, είναι αξιολύπητος. Να εκτελείς εκείνα που αργότερα δεν θα σε στενοχωρήσουν. Να μην πράττεις τίποτε από εκείνα που δεν ξέρεις, αλλά να διδάσκεσαι όσα είναι ανάγκη. έτσι, θα ζήσεις πολύ ευχάριστα.
8. Οφείλεις να μην αδιαφορείς για την υγεία σου, αλλά να εφαρμόζεις το μέτρο στο ποτό, την τροφή και την άθληση. ως μέτρο θεωρώ εκείνο που δεν θα σε λυπήσει. Να συνηθίζεις να έχεις καθαρή και λιτή διατροφή. να μη διατρέφεσαι έτσι που να προκαλείς φθόνο. ούτε να σπαταλάς άκαιρα σαν αμαθής όσα είναι καλά μήτε να τα στερείσαι. Άριστο είναι το μέτρο σε όλα. Να πράττεις αυτά που δεν θα σε βλάψουν. σκέψου πριν από την πράξη.
9. Να μην πέφτεις στον απλό ύπνο, πριν εξετάσεις τρεις φορές τις ημερήσιες πράξεις σου (λέγοντας): «Ποια εντολή παρέβηκα; Τί έπραξα; Τί δεν εκτέλεσα από όσα έπρεπε»; Αρχίζοντας από το πρώτο (ερώτημα) να επεκτείνεσαι στα επόμενα. για τις ανάξιες πράξεις σου να επιπλήττεις τον εαυτό σου, για τις χρηστές να ευχαριστιέσαι.
10. Άρχιζε κάθε έργο, παρακαλώντας τους θεούς να συντελέσουν στην ολοκλήρωσή του. Να μην ελπίζεις τα ανέλπιστα. Θα γνωρίσεις ανθρώπους που υποφέρουν εξαιτίας συμφορών τις οποίες οι ίδιοι προκάλεσαν. Αυτοί, ενώ τα αγαθά βρίσκονται κοντά τους, ούτε τα βλέπουν ούτε τα ακούνε. Λίγοι γνωρίζουν να αποφύγουν τα κακά. Η μοίρα αυτή συσκοτίζει το μυαλό τους. Σαν κύλινδροι περιφέρονται εδώ και εκεί, μέσα σε ατέλειωτες συμφορές. Τους διαφεύγει ότι η φιλονικία, που είναι σύμφυτή τους, είναι μια συνοδός που τους βλάπτει. αυτή δεν πρέπει να την προάγουν, αλλά να την αποφεύγουν.
11. Πατέρα Δία, μπορείς πράγματι να απαλλάξεις όλους γενικά τους ανθρώπους από πολλά κακά, αν δείξεις σε όλους πώς χρησιμοποιούν το θεϊκό πνεύμα. Εσύ όμως (άνθρωπέ μου) έχε αισιοδοξία, διότι οι θνητοί έχουν θεία καταγωγή. σε αυτούς η ιερή φύση φέρνει μπροστά τους και τους δείχνει το καθετί.
12. Αν τηρήσεις αυτά που σου παραγγέλλω, απαλλάσσοντας την ψυχή σου από τα βάσανα, θα τη σώσεις. Από τις τροφές που είπαμε, να απέχεις τόσο κατά την περίοδο των Καθαρμών, όσο και κατ’ εκείνη της ψυχικής Λύτρωσης, χρησιμοποιώντας την κρίση σου. Να σκέφτεσαι το καθετί, έχοντας ως καθοδηγητή την άριστη γνώμη. Και αν, εγκαταλείποντας το σώμα, ανέβεις στον ελεύθερον αιθέρα, θα είσαι αθάνατος. όχι θνητός, αλλά θεός άφθαρτος.
{loadposition mypos1}
Ακολουθήστε το tameteora.gr στο Google News!